یکجانبهنگری، سطحینگری و لجبازی که رسانههای بزرگ آلمان و اکثر سیاستمداران آلمانی با آن تصویر «تهدید روسیه» را برای اروپا میسازند، در واقع باید برای هر فرد باهوشی قابل تأمل باشد. اما با این وجود نفی روسیه و و ترس از آن در حال افزایش است. بنابراین، در اینجا چند پاسخ به رایجترین اتهامات علیه پوتین و روسیه ارایه میشود.
چرا پوتین استقلال ارضی اوکرائین را نقض میکند؟
استقلال اوکرائین با ورود ارتش روسیه به این کشور نقض شد. آیا پوتین سرسری و بیخیال صلح در اروپا را به خطر میافکند؟ و آیا اینطور که روزنامههای آلمانی مینویسند، احتمالاً دیوانه شده است؟ با این ادعا که پوتین دیوانه است و خطر جنگ جهانی سوم را به جان میخرد، غرب ناتوانی خود را از گفتمان کتمان میکند. غرب با سماجت از تضمین امنیت روسیه سر باز زد و از اینرو پوتین با علم به اینکه شدیدترین تحریمها علیه روسیه صورت خواهد گرفت و احتمالاً خسارات سنگینی به روسیه وارد خواهد ساخت، فرمان عملیات نظامی را صادر نمود. روسیه اوکرائین را سر پل حمله ناتو میداند، که موشکهایش حتی بدون عضویت اوکرائین در پیمان نظامی ناتو به روسیه نزدیکتر خواهد شد. از اینرو باید پرسید، چه کسی با خطر جنگ جهانی سوم بازی میکند، غرب و یا پوتین؟
آیا پوتین با تجاوز به اوکرائین صلح اروپا را برهم نزد؟
آیا قبل از اینکه پوتین را به عنوان دشمن صلح مورد حمله قرار دهیم، نباید از خود سؤال کنیم که غرب برای حفظ صلح در اروپا چه گامهایی را برداشت؟ صلح در اروپا در سال ۲۰۱۴ از بین رفت، آنگاه که غرب علیه بمبارانهای متوالی جمهوریهای خلق در لوگانسک و دونتسک هیچ اعتراضی نکرد و رسانههای بزرگ غرب این بمبارانها را ۸ سال آزگار مسکوت گذاشتند.
اهداف پوتین کدام است؟
پوتین قصد دارد ارتش اوکرائین را به تسلیم وادارد و رژیم در کییف را عوض کند. دولت جدید باید از افرادی تشکیل شود که رابطه خصمانه با روسیه ندارند و خواستار عضویت اوکرائین در پیمان نظامی ناتو نیستند.
آیا پوتین انظار عمومی در غرب را منحرف کرد؟
برخی از دوستان روسیه در غرب از ورود نیروهای روسیه به اوکرائین واخورده و دلسرد شدند. آنها روسیه را متهم به نقض حقوق بینالملل و انحراف انظار عمومی میکنند، زیرا نمایندگان روسیه گفته بودند که به اوکرائین حمله نخواهند کرد. ولی آیا پوتین از چندین ماه پیش کراراً تأکید نکرده بود که اگر روسیه از طرف غرب تضمینهای امنیتی دریافت نکند، از اقدامات «نظامی-فنی» استفاده خواهد کرد؟ چرا این مواضع مورد توجه غرب قرار نگرفت و جدی تلقی نشد؟ اینطور به نظر میرسد که غرب درک نکرده بود که کاسه صبر روسیه لبریز شده است. غرب آخرین پنجره زمانی برای ایجاد تعادل منافع را با وراجیهای طولانی دیپلماتیک از دست داد.
آیا ارتش روسیه در اوکرائین ضدانسانی رفتار میکند؟
سخنگویان ارتش روسیه اعلام کردند که ضربات نظامی صرفاً علیه تأسیسات نظامی صورت میگیرد و هدف آن تسخیر شهرها نیست. پوتین از ارتش اوکرائین خواست که قدرت سیاسی را در دست خود گیرد و زلنسکی را از کشور بیرون کند. ظاهراً پوتین براین عقیده است که در ارتش اوکرائین میهنپرستان اوکرائینی فراوانی وجود دارند که احساس میکنند که کشورشان به عنوان یک مستعمرۀ آمریکایی از دست خواهد رفت.
آیا مضحک است که پوتین نازیزدایی و ارتشزدایی اوکرائین را اعلام کرده است؟
خیر، مطلقاً مضحک نیست. گردانهای رادیکال راست افراطی نقش تعیین کنندهای در کودتای سال ۲۰۱۴ و در جنگ علیه جمهوریهای خلق و در حمله به دگراندیشان و منتقدین دولت در خیابانهای اوکرائین دارا هستند. در ۸ سال گذشته تنها تعداد قلیلی از اقدامات ضد حقوقبشر از سوی گروههای راست افراطی در اوکرائین مورد پیگرد قضایی قرار گرفت. مجازات قاتلین منتقدین دولت بیش از حسر خانگی و یا زندانهای کوتاهمدت فراتر نرفت.
ناسیونالیستهای افراطی که در روز ۲ ماه مه ۲۰۱۴ دفتر سندیکا در اودسا را به آتش کشیدند و باعث قتل ۴۲ نفر از منتقدین دولت شدند، در مقابل دادگاه قرار نگرفتند. استفاده از زبان روسی در فضای عمومی از طرف دولت اوکرائین در سال ۲۰۲۱ ممنوع شد. ولودیمیر زلنسکی در سخنان خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت که دیگر به توافقنامه بوداپست در سال ۱۹۹۴ که داشتن سلاح هستهای از طرف اوکرائین را ممنوع میکرد، پایبند نخواهد بود.
آیا پوتین یک ناسیونالیست است؟
صرفاً به این خاطر که پوتین از منافع امنیتی روسیه دفاع میکند، از او یک ناسیونالیست نمیسازد. همچنین وقتی پوتین از لنین (به خاطر حاتمبخشی او در سال ۱۹۲۲، که بخشی از دونباس به جمهوری شوروی اوکرائین الحاق گردید) انتقاد میکند باز او را یک ناسیونالیست نمیکند. وقتی پوتین میگوید اوکرائینیها و روسها اعضای یک خلق اند، اینرا نمیتوان نادیده گرفت. مذهب مشترک ارتودکسی روس، بعضاً زبان مشترک، تاریخ ۱۰۰۰ ساله مشترک و روابط خانوادگی گسترده آنها را به یکدیگر مربوط میسازد.
خجالتآور است که درست آن بخش از چپهای آلمانی که نقش کلیدی گردانهای فاشیستی در اوکرائین را ۸ سال آزگار مسکوت گذاشتند، اکنون پوتین را به عنوان ناسیونالیست و جنگافروز معرفی و محکوم میکنند. شاید بد نباشد که منتقدین چپِ پوتین، یک بار سخنرانی او را در مراسم گشایش مسجد مرکزی در مسکو در سال ۲۰۱۵ مطالعه کنند. پوتین در این سخنرانی توضیح میدهد که روسیه از «غنیسازی متقابل فرهنگ، سنت و مذهب» خلقهای مختلف پدید آمده است. روسیه «ویژگی و قدرت» خود را از تنوع فرهنگها و مذاهب به دست میآورد. آیا یک ناسیونالیست اینچنین سخن میگوید؟ چهار مذهب رسمی در روسیه عبارت است از کلیسای ارتودوکس روسی، دین یهود، بودیسم و اسلام. رییسجمهور روسیه خاطرنشان میسازد که «ریشههای اسلام در مسکو از قرون وسطی تاکنون وجود داشته است» و «بسیاری از خیابانهای مسکو دارای نامهای تاتاری است.»
آیا مردم روسیه مخالف ورود به اوکرائین هستند؟
به خاطر ورود ارتش روسیه به اوکرائین در بین مردم روسیه ناآرامی گستردهای وجود ندارد. حتی بسیاری از روسها میگویند که کرملین باید جمهوریهای خلقی را زودتر از این به رسمیت میشناخت. از طرف افراد لیبرال در بسیاری از شهرهای روسیه اعتراضاتی صورت میگیرد، که کنشهای کوچک و محدودی است، ولی البته بخش اعظم مردم روسیه دلسرد و ناامید است که اوکرائین عملاً به سر پل ناتو تبدیل شده و غرب منافع روسیه را نفی میکند. رسانههای غربی گزارشهای ضدروسی تبلیغ و ترویج میکنند، ورزشکاران روس را به خاطر دوپینگ شدیدتر مجازات مینمایند و یک رهبر ارکستر نامدار روس در غرب را به خاطر اینکه نشان افتخار از پوتین دریافت کرده، از کار برکنار میکنند.
آیا برخلاف روسیه اوکرائین یک کشور دمکراتیک است؟
در اوکرائین در سال گذشته ۴ فرستنده تلویزیونی دگراندیش تعطیل شد، کارآفرین و مدیر «پلاتفرم اپوزیسیون-برای حیات» ویکتور مدوچوک اکنون یک سال است که در حسر خانگی به سر میبرد، زیرا گویا با جمهوریهای خلق روابط اقتصادی داشته است. در روسیه کماکان رسانههای غربگرایی چون رادیو «اکو مسکوی»، کانال کابلی «جود» که اکنون رسماً ورود ارتش روسیه به خاک اوکرائین را مورد انتقاد قرار میدهد، به کار خود ادامه میدهند. سخنگوی مطبوعاتی پوتین، دیمیتری پسکوف روز جمعه توضیح داد که آری در روسیه منتقدینی وجود دارند که با ورود ارتش به خاک اوکرائین موافق نیستند. با این منتقدین باید بحث و گفتوگو صورت گیرد.