آلونا ترائوره در آغاز محاکمات در واگادوگو Ouagadougou پایتخت بورکینافاسو گفت: “اکنون احساس راحتی می‌کنم”. او تنها فردی است که از سوءقصدی که در نشست شورای انقلاب روز ۱۵ اکتبر ۱۹۸۷ صورت گرفت و به قتل رئیس جمهور کشور توماس سانکارا و ۱۲ فرد دیگر منجر شد، جان سالم به در برد. ترائوره در رابطه با خود و بازماندگان قربانیان گفت:”ما دیگر امید خود را از دست داده بودیم، ولی این دادگاه بالاخره تشکیل شد.”
مجله پان افریقایی Jeune Afrique اعلام کرد که دادگاه نظامی مربوطه در واگادوگو روز ۶ آوریل حکم خود را صادر کرد. ۱۲ نفر از ۱۴ نفر متهم زیر شرایط حفاظتی/امنیتی شدید در این دادگاه حضور داشتند. ۲ نفر از ۳ متهم اصلی “به‌لز کومپائوره”، یکی از محرمان سانکارا که در روز سوءقصد خود را جانشین او اعلام کرد و تا سال ۲۰۱۴ رئیس جمهور بورکینافاسو باقیماند زیر چتر حفاظتی رئیس جمهور جمهوری سواحل عاج “آلساندر اوتارا” در آبیجان زندگی می‌کند و در این بین به تبعیت این کشور درآمده است. “هیاسینت کافاندو”، فرمانده سابق گارد حفاظتی کومپائوره از سال ۲۰۱۶ در حال فرار است. دادگاه هردوی آنان را غیاباً محکوم به حبس ابد کرد. متهم سوم ژنرال ژیلبر دین‌دِرِه از سال ۲۰۱۵ به جرم کودتا برای مدت ۲۰ سال محکوم شده و در زندان به سر می‌برد. دادستان نظامی برای کومپائوره و کافاندو ۳۰ سال و برای دین‌دره ۲۰ سال زندان درخواست کرده بود. دادگاه هرسه آنها را در حمله به امنیت کشور مجرم شناخت. علاوه برآن کافاندو به اتهام قتل و کومپائوره و دین‌دره به اتهام همکاری برای قتل محکوم شدند. ۸ متهم دیگر به مجازات‌های زندان بین ۳ تا ۲۰ سال محکوم شدند. سه متهم مورد تبرئه قرار گرفتند.
مریم سانکارا همسر رئیس جمهور انقلابی مقتول پس از اعلام حکم دادگاه در مقابل رادیو فرانس انترناسیونال گفت: “برای من بسیار مهم بود که دادگاه این امکان را برای مردم بورکینافاسو فراهم کرد که با چهره توماس سانکارا آشنا شوند، به عنوان یک فرد، به عنوان یک سیاست‌مدار و این که برای این سرزمین چه‌چیز آرزو می‌کرد و میخواستم آنانی که او را به قتل رسانده بودند، درک کنم، که به دلایل منافع خودپرستانه او را کشته بودند.” رژیم کومپائوره پس از قتل سانکارا طی یک سازوکار تهییجی شدید او را یک فرد “مرتد” و “غاصب” معرفی و بدنام کرد. “او اکنون اعاده حیثیت شده و من احساس راحتی می‌کنم.”
مریم سانکارا تمام عمر خود برای اجرای عدالت مبارزه کرد. در سال ۱۹۹۷ علیه افراد ناشناس اعلام جرم کرد تا پرونده قتل شوهرش مشمول مرور زمان نشود. شورش مردمی در سال ۲۰۱۴ علیه بلز کومپائوره راه را گشود. در ماه مارس ۲۰۱۵ تحقیقات آغاز شد. دوماه بعد از آن نبش قبر صورت گرفت و جسد سانکارا توسط پزشکی قانونی کالبد شکافی شد. بیش از ۱۲ گلوله جسم رئیس جمهور انقلابی را سوراخ سوراخ کرده بود. در برگه گواهی مرگ سانکارا علت مرگ، “مرگ طبیعی” ذکر شده بود. دادگاه اواسط ماه اکتبر ۲۰۲۱ آغاز شد. مریم سانکارا امیدوار است که این احکام سیاست‌مداران و نظامیان را از استعمال خشونت برحذر خواهد کرد. “خشونت باید در افریقا و بورکینافاسو از بین برود.”
ولی در طول محاکمه سئوال اساسی یعنی منافع استعماری برای پایان بخشیدن به انقلاب و معرفی عالیجنابان خاکستری خارج از بورکینافاسو درز گرفته شد. رئیس جمور سابق جمهوری سواحل عاج “فلیکس هوفویت۔بوینی” ، عامل گوش به فرمان دفاع از منافع فرانسه گویا در این کودتا دست داشت و با کامپائوره در تماس بود. سانکارا تنها با فراخوان خود از کلیه کشورهای افریقایی در ژوئیه ۱۹۸۷مبنی بر این که دیگر به دستورات بانک جهانی و صندوق بین‌المللی وقعی ننهند و پرداخت‌ها را متوقف سازند، بورژوازی فرانسه را به دشمن خونی خود تبدیل نکرد. غیرمحتمل به نظر می‌رسد که دولت فرانسه و سازمان‌های جاسوسی آن نقشی در کودتا علیه “چه‌گوارای افریقایی” نداشتند. امانوئل ماکرون در سال ۲۰۱۷ در دیداری از واگادوگو پایتخت کشور بورکینافاسو وعده داد که مدارک مربوط به مورد سانکارا را منتشر خواهد ساخت. او تاکنون به وعده خود عمل نکرده است.
هنگامی‌که توماس سانکارا در ۴ اوت ۱۹۸۳ از طریق کودتا رئیس جمهور شد، جمهوری ولتای علیا یکی از فقیرترین کشورهای جهان بود ولی چهار سال بعد در شاخص توسعه انسانی سازمان ملل ۵۰ رتبه بهتر شده بود! سانکارا و رفقایش موفق به اجرای یک سازوکار بهداشتی بی‌نظیر شدند. ۲ میلیون تلقیح علیه فلج اطفال، مننژیت و سرخک تنها در طی دوهفته که مورد ستایش سازمان بهداشت جهانی قرار گرفت. علاوه برآن یک سازوکار مبارزه با بی‌سوادی و اصلاحات ارضی موفق که به افزایش چشم‌گیر تولید انجامید. سانکارا حتی جرات کرد کشور را با آرامش به سوی صنعتی‌سازی سوق دهد و برای حمایت از محصولات داخلی عوارض گمرکی وضع کرد و خیلی زودتر از این که جمهوری خلق چین این ایده را دنبال کند، ایجاد یک کمربند سبز در منطقه ساحل علیه بیابان‌زایی را آغاز کرد. این انقلابی پان‌افریقایی آثار مارکس، انگلس و لنین را مطالعه کرده بود و از انقلاب کوبا برای بورکینافاسو الهام می‌گرفت. او دولت خود را سوسیالیستی ننامید. او چند روز قبل از قتلش به روزنامه‌نگار آلمانی اینگا ناگِل گفت: “زیرا سوسیالیسم فازی از مبارزه است و ما هنوز به این مرحله نرسیده‌ایم.”
کومپائوره با سرعت کلیه اصلاحات سانکارا را لغو کرد. امروز بورکینا فاسو باز جزو فقیرترین کشورهای جهان محسوب می‌گردد. تنها اثری که از دوران سانکارا باقی ماند تغییر نام این کشور بود که از جمهور ولتای علیا، به بورکینا فاسو و یا کشور یک‌پارچگان تبدیل شد. و همین‌طور قانون ممنوعیت ختنه زنان که در روز ۸ مارس اعلام شد. این سنت بورکینیایی که مردان در روز بین‌المللی زنان باید کارهایی را انجام دهند که معمولاً زنان آنان انجام می‌دادند، مدیون سانکارا است.
آلونا ترائوره در آغاز محاکمات گفت: ” عدالت نمی‌تواند رویاهای ما از یک جامعه متحول، که ما در طول انقلاب در سر می‌پروراندیم را مجدداً احیأ کند. آنچه به رویاهای ما از انقلاب مربوط می‌شود ، اکنون نوبت جوانان است.”
