اشاره:
جک راسموس را میتوان اقتصاددانی کینزگرا با گرایش چپ دانست و حامل همۀ محدودیتهای اندیشگی این مکتب اقتصادی. اما تحلیل او از دلایل اقتصادی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، بعُد دیگری از این واقعۀ مهم را برملا میسازد که به درک همه جانبه روند آتی وقایع کمک خواهد کرد. در ادامه بخشهایی از این تحلیل را که از تارنوشت او ترجمه شده، خواهید خواند.
****
در روز ۱۶ آگوست ۲۰۲۱، رییسجمهور آمریکا بایدن در پیامی به ملت، دلایل خروج ارتش آمریکا از افغانستان را تشریح نمود. او همچنین با تفصیلی کمتر کوشید تا دلیل سقوط دولت و ارتش ۳۶۰ هزار نفری افغانستان را در پایان هفتۀ گذشته توضیح دهد. همراه با سقوط سریع دولت افغانستان، بیش از دو تریلیون دلاری که ایالات متحده از سال ۲۰۰۱ در افغانستان هزینه کرده بود، دود شد و به هوا رفت. بایدن از ارایۀ جوابی درست به این سؤال اول که چرا آمریکا اکنون خارج میشود، طفره رفت و سؤال دوم را نیز هرگز جواب نداد.
جواب درست به سؤال اول ساده است: ایالات متحده به عنوان قدرت مسلط جهانی، به دلیل عدم توانایی مالی ادامۀ حضور در افغانستان، آن کشور را ترک میکند. هزینۀ آتی حفظ امپراتوری آمریکا در دهۀ پیش رو نسبت به زمان جنگ افغانستان در پاییز ۲۰۰۱ ، به حدی باورنکردنی افزایش پیدا خواهد کرد. سردمداران حاکم آمریکا دریافته اند که اگر بخواهند بازهم در سیاهچالۀ بیست سالهای به نام افغانستان پول بریزند، دیگر توان پرداخت هزینههای در حال افزایش امپراتوری در جاهای دیگر را ندارند. ایالات متحده تصمیم به خروج گرفت، زیرا برای اولین بار بعد از ۱۹۵۴، میخواهد هزینههای خود را در مناطقی با اهمیت استراتژیک کمتر کاهش دهد، تا بتواند از پس هزینههای فزاینده امپراتوری در موارد دیگر برآید. این موارد عبارت است از:
– هزینههای به سرعت فزاینده سرمایهگذاری بر روی نسل جدید تکنولوژی که برای رقابت در هردو حوزۀ نظامی و اقتصادی با چین ضروری است.
– هزینههای امنیت سایبری که برای مقابله با روسیه، چین و دیگر چالشگران سایبری ضعیفتر مورد نیاز است.
– و سرمایهگذاریهایی که برای پاسخ به تهدیدات امنیتی آمریکا از سوی جنگ جاری با طبیعت (که گاهی به نام گرمایش زمین خوانده میشود) مورد نیاز است.
…