در نیکاراگوئه، روحانیون نه تنها دوستان کودتاچیان (اینجا در ماناگوئه در سال ۲۰۱۸)، بلکه اغلب شریک جرم نیز بودند.
(عکس: Jorge Mejía peralta / flickr / CC BY 2.0)
در نیکاراگوئه، جشنها به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب مردمی ساندینیستی در ۱۹ ژوئیه ۱۹۷۹ نزدیک میشود. این تاریخ نشان دهندۀ سرنگونی خاندان سوموزا و آغاز مبارزه سیاسی دولت تحت رهبری FSLN علیه فقر و نابرابریهای اجتماعی، بر ضد امپریالیسم و برای حاکمیت ملی و روابط متقابل بینالمللی بدون پیششرط، است. این اهداف در برنامه FSLN منتشر شده در سال ۱۹۶۹ آمده است. از آن زمان، ۵۴ سال میگذرد، اما FSLN تنها در ۱۶ سال گذشته – از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۳ – توانسته در صلح حکومت کند. از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۰، جنگ کنترا به کارگردانی ایالات متحده دهها هزار نفر قربانی گرفت و باعث ویرانی شدید شد.
از نظر سیاست خارجی، تماسهای دیپلماتیک و اقتصادی بین نیکاراگوئه، روسیه، چین و ایران در ماههای اخیر به سرعت توسعه یافته است. نیکاراگوئه در اجلاس اقتصادی در سن پترزبورگ شرکت کرد، بخش اول توافقنامۀ تجارت آزاد با چین برای ۶۶ محصول اجرایی شد و رییسجمهور ایران از نیکاراگوئه، ونزوئلا و کوبا بازدید کرد. رییسجمهور نیکاراگوئه دانیل اورتگا توضیح داد که هدف از این همکاریهای رو به ژرفش در جهان چندجانبه چیست: «تا اقتصادهای ما به هم نزدیکتر شوند، تا مردم ما به هم نزدیکتر شوند و ما بتوانیم با کشورها روابط اقتصادی داشته باشیم، بدون اینکه ما در معرض باجگیری، تهدید یا حملۀ آنها قرار بگیریم و بدون اینکه ما را غارت کنند، زیرا قدرتهای امپریالیستی در حال دزدی و چپاول خلقها هستند.»
از سال ۲۰۰۷ پیشرفت قابل ملاحظهای در اجرای طرحهای مبارزه با فقر و توسعه اقتصادی و اجتماعی حاصل شده است. معاون رییسجمهور «روزاریو موریلو» (Rosario Murillo) اظهار داشت: «این خوب است، اما هنوز کمبودهای زیادی وجود دارد.» ایالات متحده میخواهد از راه ترور اقتصادی با به اصطلاح تحریمها حکومت سوموزا را به مثابۀ یک سیستم نظامی، اقتصادی و سیاسی-ایدئولوژیکی وابسته در نیکاراگوئه احیاء کند.
در این چهارچوب کودتاچیان سال ۲۰۱۸ قرار دارند که میخواهند با ادامه فعالیتهای غیرقانونی دستآوردهای انقلاب را از بین ببرند و یک دولت جانشین سوموزا ایجاد کنند. برخی از آنها قرار عفو عدم تکرار، از جمله ادامه درخواست برای مداخله ایالات متحده و اتحادیه اروپایی را نقض کردند. آنها به حبسهای طولانیمدت محکوم شدند. در فوریه سال جاری، ۲۲۲ نفر از این زندانیان توانستند با مجوزهای دولتی به ایالات متحده پرواز کنند. آنها تابعیت خود را از دست دادند و اموال آنها در نیکاراگوئه مصادره شد. از این بابت، صدای اعتراض غیردیپلماتیک تند پاپ فرانسیس از واتیکان، به گوش رسید.
اورتگا به مناسبت هشتاد و نهمین سالگرد مرگ «آگوستو سزار ساندینو» (Augusto César Sandino) در فوریه، از «وساطت» دروغین کنفرانس اسقفها در جریان کودتای سال ۲۰۱۸ یاد کرد: «همه روحانیونی که به عنوان میانجی عمل کردند، کودتاچی بودند.» شواهد کافی وجود دارد: ساندینیستهای ربوده شده در مؤسسات کلیسا نگهداری و شکنجه میشدند، و روحانیانی که به نام شناخته میشدند در جنایات جدی، از جمله قتل شریک بودند.
اورتگا یادآور شد که کنفرانس اسقفها پس از مرگ، دیکتاتور آناستازیو سوموزا را که در سال ۱۹۵۶ از سوی یک دانشجو به ضرب گلوله کشته شد و ساندینو مبارز آزادی را در سال ۱۹۳۴ به قتل رساند، به عنوان «شاهزاده کلیسا» منصوب کرد. اورتگا به عنوان یک کاتولیک مؤمن، تا سال ۲۰۱۸ احترام خود را برای اسقفها ابراز کرده بود. در نیکاراگوئه از نظر تاریخی کاتولیک، یک روحانی برای مدت طولانی مصون تلقی میشد، اما زمان در حال تغییر است – متأسفانه برای کنفرانس اسقفها چنین نیست. پرزیدنت اورتگا اظهار داشت: «یک قبا قدیس نمیسازد.» حتی روحانیون نیز باید پاسخگوی اعمال خود باشند.
اطلاعاتی وجود داشت که بین آوریل و ژوئیه، ماههای کودتا، سوموزیستها قصد داشتند اقدامات مشابهی را تکرار کنند. پلیس مقادیر بالایی -حداقل شش رقمی- پول نقد را که در کیسههایی که در مؤسسات کلیسای محل بستهبندی شده بود، پیدا کرد. به نظر میرسد که این پول از حسابهای مسدود شده و سایر وسایل مصادره شدۀ افرادی که در فوریه به خارج پرواز کرده و یا از کودتاچیانی که قبلاً به خارج از کشور فرار کرده بودند به دست آمده، که به طور غیرقانونی کنار گذاشته شده بود. از کنفرانس اسقفها خواسته شد که ثابت کند این پول از کجا آمده است. تحقیقات در حال انجام است تا مشخص شود چه مقدار پول ممکن است با کمک کلیسا پنهان شده باشد.