دولت سیزدهم که سال ۱۴۰۰ روی کار آمد، با کنار گذاشتن دیپلماسی صرفا غربمحور که در زمان ریاستجمهوری حسن روحانی شاهدش بودیم، توسعه روابط با همسایگان و کشورهای دوست و همپیمان را در دستور کار خود قرار داد. سفرهای رئیسی به کشورهای همسایه و متقابلا سفر مقامات عالیرتبه همسایگان به تهران که منتج به انعقاد تفاهمنامههای متعددی در حوزههای مختلف شد، مهر تاییدی بر این ادعاست. اما جدا از گسترش همکاری با همسایگان، حجتالاسلام رئیسی تحکیم و توسعه روابط با کشورهای همپیمان و ضدغربی را نیز در دستور کار دیپلماسی خود قرار داد. در طول ۲ سالی که از عمر دولت سیزدهم میگذرد، رئیسی در تلاش بوده با تحکیم روابط ایران با همسایگان و کشورهای همپیمان تعادل را به سیاست خارجی کشور بازگرداند. سفر رئیسجمهور به آمریکای لاتین نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است.
رئیسی در سفر خود به کشورهای ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا قصد دارد ضمن حفظ و تحکیم روابط در حوزه سیاسی، انعقاد قرارداد و تفاهمنامههایی را در حوزههای مختلف بویژه اقتصادی پیش ببرد.
جمهوری اسلامی ایران که یک دوره ۸ ساله غربگرایی در حوزه سیاست خارجی را پشت سر گذاشته، اکنون به دنبال گسترش تعامل با آمریکای لاتین، بویژه ونزوئلاست. مهر ۱۴۰۰ بود که حجتالاسلام رئیسی در دیدار «فلیکس پلاسنسیا گونسالس» وزیر خارجه وقت ونزوئلا، با اشاره به دیپلماسی دولت سیزدهم اظهار داشت: «آمریکای لاتین بویژه ونزوئلا جزو اولویتهای دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران است و مصمم هستیم روابط خود را با این کشورها توسعه دهیم».
پس از این بود که خرداد سال گذشته، نیکلاس مادورو رئیسجمهور ونزوئلا به ایران آمد و با مقامات کشورمان دیدار و گفتوگو کرد. در جریان سفر رئیسجمهور ونزوئلا به تهران، ۲ کشور سند جامع همکاری راهبردی ۲۰ ساله امضا کردند. همان زمان مادورو در نشست خبری خود با رئیسی، با بیان اینکه امضای سند همکاری ۲۰ ساله میان ۲ کشور چشماندازی روشن از مسیر پیش روی روابط ایران و ونزوئلا ترسیم میکند، اظهار داشت: در فاصله سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ دوران سختی را سپری کردیم و تصمیم داریم برای عبور از این دوران سخت و گسترش همکاریها و روابط میان ۲ کشور از تجربه تاریخی جمهوری اسلامی ایران و توانمندیهای این کشور بویژه در زمینههای فنی و تکنولوژیک استفاده کنیم. رئیسجمهور ونزوئلا در مصاحبه با تلویزیون هیسپان تیوی ایران و ونزوئلا را پیشگامان ظهور نظم جدید جهانی در دنیا خوانده بود. بنا بر گزارش ایسنا، ایران و ونزوئلا قبل از انقلاب اسلامی با تاسیس سفارتخانهها در پایتختهای یکدیگر روابط کامل سیاسی برقرار کردند و ۲ کشور بویژه در اوپک دارای همکاریهای نزدیکی بودند. پس از آن نیز همکاریها ادامه داشت تا اینکه با روی کار آمدن چاوز به عنوان رئیسجمهور بولیواری ونزوئلا فصل جدیدی در روابط فیمابین گشوده شد. در این راستا نشستهای کمیسیون مشترک اقتصادی ۲ کشور به طور متناوب در کاراکاس و تهران برگزار شد و ۲ کشور همکاریهای متعددی در زمینههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی داشتهاند. همگرایی منطقهای مورد تاکید چاوز، در دستور کار نیکولاس مادورو، رئیسجمهور فعلی این کشور نیز قرار دارد و در این رابطه میتوان به روابط رو به گسترش ونزوئلا با دنیای اسلام و کشورهای عربی و البته حمایت قاطع این کشور از فلسطین نیز اشاره کرد. ونزوئلا تقریبا بزرگترین ذخایر نفتی جهان را دارد که ۸ درصد ذخایر نفتی است و این میزان کمی نیست و طبیعتا بحث همکاری نفتی مهمترین مقوله این سند همکاری است. البته محور گسترش همکاریهای ایران و ونزوئلا همان سند همکاری ۲۰ ساله ۲ کشور است که پیش از این در سفر وزیر امور خارجه اسبق ونزوئلا (گونزالس) به ایران بر آن تاکید شده بود.
جدا از روابط سیاسی و اقتصادی، ۲ کشور ایران و ونزوئلا در حوزه نظامی نیز با یکدیگر همکاری دارند. در همین رابطه نیز میتوان به رزمایش مشترک ایران، روسیه، چین و ونزوئلا اشاره کرد که مرداد سال قبل در شمالغرب ونزوئلا انجام شد. مادورو رئیسجمهور ونزوئلا نیز از میزبانی ونزوئلا از این رزمایش بزرگ استقبال کرده و آن را چالشی برای آمریکا نامیده بود. علاوه بر ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه نیز مقصد سفر رئیسجمهور کشورمان به آمریکای لاتین خواهند بود. این دو کشور آمریکای لاتین نیز در زمینه مسائل زیرساختی و انرژی از قدرت اقتصادی برخوردارند که جمهوری اسلامی ایران میتواند با استفاده از نگاه ضدآمریکایی این کشورها، همکاری و روابط خود را با آنها توسعه و گسترش دهد.