همه‌گیری–کرونا نابرابری‌های اجتماعی را تشدید می‌کند: درحالی‌که دارایی تروتمندترین ده مرد میلیاردر جهان دوبرابر شده است، بیش از ۱۶۰ میلیون انسان به شمار کسانی که در فقر زندگی می‌کنند، افزوده شده است.
آیا همۀ انسانها دربرابر ویروس–کرونا برابر اند؟ دستِ‌کم اگر نگاهی به توزیع ثروت در جهان بیندازیم، پاسخ منفی است ‒ درست برعکس. طبق پژوهش سازمان توسعه و نیکوکاریِ آکسفام تنها ثروتمندترین ده مرد جهان توانستند کل دارایی‌های خود را در طول پاندمی به ۵/۱ تریلیون دلار امریکا، یعنی دوبرابر کنند، همۀ میلیاردرها توانستند ثروت‌شان را به پنج تریلیون دلار افزایش دهند و بنابراین روی‌هم‌رفته به افزایشی بیش از در طول ۱۴ سال قبل از پاندمی دست یابند ‒ در‌حالی که هم‌زمان بیش از ۱۶۰ میلیون انسان بیشتر از گذشته به فقر فرو رفتند و قیمت‌های در حال افزایشِ ابزار زندگی و هزینه‌های انفجاریِ انرژی می‌توانند اوضاع را بازهم وخیم‌تر کنند. در آلمان ده تن از ثروتمندترین‌ها توانستند ثروت‌شان را از آغاز پاندمی حتی تا به ۷۸ درصد افزایش دهند ‒ از تقریباً ۱۴۴ میلیارد به ۲۵۶ میلیارد دلار. تنها این سود، بنابر آکسفام، کمابیش برابر با کل ثروت جمعیت ۴۰درصدی فقیرترین‌ها، یعنی ۳۳ میلیون آلمانی است.
مانوئل شْمیت، مشاور در مسئلۀ نابرابری اجتماعی در آکسفامِ آلمان می‌گوید: «پاندمی برای میلیاردرها برابر با طمع زراندوزی است»، و به سیاست به‌شدت انتقاد می‌کند. «دولت‌ها میلیاردها به اقتصاد تزریق کرده اند، اما بخش بزرگی از آن در دست کسانی که از افزایشِ قیمتِ سهام بیشترین سود را می‌برند، گیر کرده است». درحالی‌که ثروت‌شان پرشتاب‌تر از همیشه رشد می‌کند، فقر جهانی به شدت افزایش یافته است. شْمیت انتقاد می‌کند: « نابرابری اجتماعی، فریاد بی‌عدالتی است، و انسانها را نابود می‌کند». «این وضعیتی است که ما بیش از این نباید تحمل کنیم».
قیمت‌های بالای انرژی، قیمت‌های بالای ابزار زندگی
در واقع نگرانی‌ها و نیازهای لایه‌های فقیرتر مردم به‌شدت افزایش یافته است ‒ در سراسر جهان و همچنین در آلمان. سازمان‌های یاری‌رسانی بارها توجه را به این واقعیت جلب کرده اند که از طریق پاندمی موفقیت‌هایی در مبارزه با فقر که باورشان قطعی بود، با سرعت بی‌سابقه‌ای در حال نابودی اند. در این میان ۸۱۱ میلیون انسان در جهان از گرسنگی رنج می‌برند ‒ گرایش افزایشی است. رافائل شْنایدر Rafaël Schneider، جانشین مدیر بخش سیاسی سازمان جهانی کمک‌رسانی به گرسنگی می‌گوید: « با نگرانی مشاهده می‌کنیم که قیمت غلات، محصولات لبنی، روغن و دیگر مواد خوراکیِ پایه در حال حاضر تنها یک جهت را می‌شناسد: به بالا. «همۀ چراغ‌های هشدار دهنده به رنگ قرمز چشمک می‌زنند، زیرا قیمت‌های مواد خوراکی که همواره در حال افزایش اند، می‌توانند بحران گرسنگیِ موجود را تشدید کنند». می‌توان پیش‌بینی کرد که هزینه‌ها همچنان افزایش یابند، از جمله توسط قیمت‌های بالای انرژی، درگیری‌های خشونت‌آمیز و تغییرات آب و هوا، اما همچنین از طریق تعطیل کردن‌های کار و قرنطینه در نتیجۀ پاندمی کرونا.
بنابراین مارپیچ رو به پایین برای انسان‌های بسیاری باید حتی سریع‌تر بچرخد. شْنایدر می‌گوید: « در سیرالئون Sierra Leone شمار خانوارهایی که بیش از ۷۵ درصد درآمدشان را برای مواد خوراکی هزینه می‌کنند در سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال قبل بیش از دو برابر شده است». «قیمت‌های در حال افزایش نه تنها به فقر می‌انجامند، بلکه مستقیماً به گرسنگی: خانواده‌ها از وعده‌های غِذا چشم‌پوشی می‌کنند و خوراک ارزان‌تر و کمتر سالم می‌خرند. وقتی‌که پدرمادرها ناگزیر اند بچه‌های‌شان را به جای مدرسه به پول درآوردن بفرستند، کارِ کودکان افزایش می‌یابد». طبق برآورد–آکسفام بیش از بیست میلیون دختر‌بچه دیگر هرگز به مدرسه نمی‌روند. دستِ‌کم ۱۵هزار انسان هر روز جان خود را به دلیل نداشتن مراقبت‌های پزشکیِ واقعی از دست می‌دهند.
اما شکاف میان فقیر و غنی در آلمان نیز را می‌توان قابل لمس است: بر پایۀ گزارش رفاه همسانی، نرخ فقر ۱/۱۶ درصد است، این تقریبا برابر است با ۴/۱۳ میلیون انسان که زیر خط فقر زندگی می‌کنند و بالاترین مقدار است. برای این سازمان، انسانی فقیر شمرده می‌شود که کمتر از ۶۰ درصد درآمد میانگین را در اختیار دارد. این به‌ویژه شامل مردم سالمندتر می‌شود. در عین حال شمار میلیونرها در این کشور مانند ثروت مربوطه‌شان افزایش می‌یابد. بآته هایزرBeate Heister و کارل آلبرشتِ جوان Albrecht jr. در جایگاه یکم فهرست قرار دارند، هر دو به دودمان آلدی Aldi تعلق دارند. ثروت آنان میان مارس ۲۰۲۰ و نوامبر ۲۰۲۱ حدود ۲/۹ میلیارد دلار ‒ برابر با ۲۹ درصد افزایش داشته است. در نزد کلاوز میشائیل کونه Klaus-Michael Kühne، بزرگترین سهامدار شرکت ارائۀ خدمات لجستیک بین‌المللیِ کونه + ناگِل Kühne + Nagel، این جهش باز هم بزرگتر بود. ثروت او حدود ۱۳۹ درصد به ۳۴ میلیارد دلار افزایش یافت. فرد جدید در فهرست ابرثروتمندان آلمانی اوگور شاهین Ugur Sahin است، که با واکسن–کرونا شرکت خود بیونتک Biontech را به شهرت جهانی رسانده است. ثروت او حدود ۲/۱۳ میلیارد یورو تخمین زده می‌شود. در مقایسه با پر درآمدترین‌ها این تازه بسیار ناچیز است. در جایگاه نخست در فهرست فوبز Forbes، ایلون ماسک Elon Musk با ۲/۲۴۹ میلیارد یورو و در جایگاه دوم جِف بزوس Jeff Bezos با ۶/۲۰۲ میلیارد یورو قرار دارند ‒ همۀ اینها نرخ افزایشی بسیار بالایی را نشان می‌دهد، ثروت ماسک حدود ۱۰۹۶ درصد رشد کرد.
آکسفام خواستار بازگشت مالیات بر ثروت است
آکسفامِ آلمان از دولت فدرال می‌خواهد که کنسرن‌ها و بسیار ثروتمندان را شدیدتر به مسئولیت‌پذیری وادارد. بدین ترتیب مالیات بر ثروت باید دوباره برقرار شود، در حال حاضر به مالیاتی یکباره بر ثروت‌های بسیار بالا نیاز است. حق امتیاز برای واکسن‌های کوید–۱۹ باید برداشته شود.