بازدید رئیس جمهور سوریه از امارات متحده عربی در روز جمعه گذشته پایان انزوای دهساله سوریه از طرف یکی از سرسختترین مخالفینش را کلید زد. ولیعهد ابوظبی “محمدابن زاید آل نهیان” در جوی کاملاً دوستانه از بشاراسد استقبال کرد. رئیس جمهور سوریه در ابوظبی با رئیس دولت این کشور “شیخ محمد ابن راشد آل مکتوم” نیز ملاقات کرد. در این سفر وزیر امورخارجه سوریه “فیصل المقداد” و هیات سیاسی کوچکی نیز شرکت داشت.
ابوظبی که در واقع رهبری سیاسی امارات متحده را نمایندگی میکند قصد دارد با استقبال نمایشی از اسد، ادغام مجدد سوریه در لیگ عرب را به پیش برد. سوریه با آغاز جنگ در سال ۲۰۱۱ از عضویت در لیگ عرب محروم شده بود. ولی این ملاقات به طور همزمان نشان میدهد که سوریه فراسوی همه مناقشات به خاطر حضور گروه بزرگی از شهروندان سوری مقیم امارات با این کشور بسیار نزدیک است.
امارات متحده از سال ۲۰۱۸ گامهای موثری برای بهبود روابط با سوریه برداشت و مثلاً سفارت خود را در دمشق مجدداً گشایش داد. پس از آن شرکت در نمایشگاه بینالمللی دمشق در سال ۲۰۱۹ بود. متاسفانه اقدامات برای جلوگیری از اشاعه همه گیری کورونا روند این نزدیکی را ترمز کرد. اواخر سال ۲۰۲۱ وزیرامور خارجه امارات “عبدﷲ ابن زاید آل نهیان” با رئیس جمهور سوریه ملاقات کرد و در این زمان دعوت رسمی برای بازدید از امارات صورت گرفت. فعالیت شورای بازرگانان سوری و اماراتی احیأ شد و قرارداد سرمایهگذاری برای ساختمان تاسیسات فتوولتایگ در نزدیکی دمشق به امضأ رسید.
روزنامه لبنانی “الاخبار” سفر روز جمعه گذشته اسد به ابوظبی را «آغاز یک فاز جدید” نامید که سوریه را «به اعماق عرب» بازمیگرداند. به نقل از «منابع مطلع سوری” این روزنامه نوشت این ملاقات از «پروتکل رسمی ” فراتر رفت و «میهماننوازی ویژهای» به نمایش گذارده شد تا نشان داده شود که احیای روابط حسنه بین دوکشور جدی تلقی میشود.
در سال ۲۰۱۱ امارات متحده عربی همراه عربستان سعودی ، قطر، ترکیه، ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و ناتو شورشیان را در سوریه که خواستار سرنگونی دولت اسد بودند، مسلح میکرد. سوریه از طرف ایران و روسیه مورد حمایت قرار گرفت. روسیه در سال ۲۰۱۵ نیروهای نظامی خود را به صحنه فرستاد و از این طریق تغییر رژیم در سوریه خنثی شد. پیمان اولیه علیه اسد متلاشی شد. امروز اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا با تحریمهای متعدد و به استناد به قانون سزار به جنگ اقتصادی خود علیه سوریه ادامه میدهند که تمام جهان عرب را متاثر میسازد. امارات با نزدیکی به سوریه این هدف را دنبال میکند که «دستخط عربی» را در سوریه تقویت نماید و ترکیه و ایران را به عقب براند.
عقبنشینی شتاب زده ایالات متحده آمریکا و ناتو از افغانستان در سپتامبر سال گذشته این تصور را در جهان عرب تشدید کرد که دیگر نمیتوان به واشنگتن اعتماد کرد. از طرف دیگر روسیه از نفوذ جدید خود در منطقه استفاده کرد تا مذاکره بین کشورهای حومه خلیج و ایران را تشویق و تقویت کند. نزدیکی امارات به سوریه نتیجه یک جابهجایی ژئواستراتژیک در منطقه است که روز به روز از آمریکا دورتر و به روسیه و چین نزدیکتر میگردد.
ظاهراً واشنگتن این مسئله را درک کرده است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده “ادوارد پرایس” روز جمعه هفته گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت «ما از این کوشش آشکار برای مشروعیت بخشیدن به بشاراسد عمیقاً متاسف و نگرانیم ». روز ۱۵ مارس وزرای امور خارجه آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و آمریکا مشترکا اعلام کردند آنها « تا پیشرفتهای غیرقابل بازگشت و یک راه حل سیاسی پیدا نشده، نه حاضرند روابط خود را با سوریه عادی سازند و نه تحریمهای موجود را لغو کنند و نه در بازسازی سوریه شرکت نمایند.»