gaza_zist

جنگ اسرائیل و فلسطین و تأثیر آن بر تغییرات زیست‌محیطی

 
تارنگاشت عدالت
 
 
نویسنده: تات باتائوت
مترجم: م. قربانی
برگرفته از: نیو ایسترن آوتلوک
١٣ مارس ٢٠٢۴
 
 
 

از زمان ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، اسرائیل دست به کار عملیات بی‌رویه نسل‌کشی در نوار غزه بوده است. بر مبنای گزارش سازمان ملل، تعداد فلسطینی‌هایی که از آغاز جنگ، کشته یا معلول شده اند، از صد هزار نفر فراتر رفته است. نسل‌کشی مداوم اسرائیل در غزه حتی تهدیدی درازمدت برای محیط زیست جهانی است. استفاده سنگین از مهمات مرگبار از سوی اسرائیل آسیب‌های جبران ناپذیری بر اقلیم وارد کرده است. منابع حکایت از آن دارند که اسرائیل ۶۵۰۰۰ تُن مواد منفجره بر غزه فرو ریخته است که معادل بیش از ۳ برابر قدرت تخریب بمب‌های هسته‌ای آمریکا در ژاپن است. فعالان آب و هوا در سراسر جهان نگران این جنبه از نسل‌کشی اسرائیل در غزه هستند. در دسامبر سال ۲۰۲۳ میلادی، ۲۸-مین کنفرانس سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی، معروف بهCOP ‪۲۸ ‬  در دبی برگزار شد. نزدیک به ۸۵۰۰۰ نفر از بخش‌های مختلف زندگی در این کنفرانس شرکت کردند. هدف اصلی این کنفرانس پیشرفت کشورها در توافق پاریس و تدبیر راهبردی برای تأمین امنیت آینده جهان بود. افتتاح «صندوق ضرر و زیان» برای حمایت از روند بازسازی کشورهای آسیب دیده از تغییرات آب و هوایی به عنوان یک دستور تاریخی این اجلاس شناخته می‌شود. یکی دیگر از پیشرفت‌های مهم در اجلاس سران توافق برای حذف تدریجی استفاده از سوخت‌های فسیلی برای دستیابی به انتشار صفر-مطلق تا سال ۲۰۵۰ بود. اجماع بیش از ۱۰۰ کشور برای سه برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ به دست آمد. این حرکت گام مهمی به سوی منابع انرژی پاک‌تر و سبز تلقی می‌شود. طرف‌های حاضر در کنفرانس هم‌چنین بر لزوم تقویت همکاری‌های بین‌المللی با پذیرش بودجه از بخش خصوصی توافق کردند. ۳۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری از سوی صندوق بازار خصوصی در اجلاس سران برای حمایت از طرح‌های مقاوم در برابر آب و هوا و پروژه‌های کم‌کربُن در کشورهای در حال توسعه معرفی شد. اما، حذف اثرات درگیری‌های جاری، به ویژه جنگ در غزه، اجرای مؤثر این اهداف را تضعیف کرده است.‬‬

درگیری‌های نظامی تأثیر مستقیمی در تغییرات آب و هوایی دارد. این تغییرات منجر به فشرده شدن منابع در یک منطقه می‌شود که خود موجب درگیری‌های خشونت‌آمیز برای مقدار محدود منابع موجود می‌شود. تغییرات اقلیمی، با تشدید بیش‌تر جنبه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن، درگیری‌ها را شدت می‌بخشد. از سوی دیگر، تلاش‌هایی که برای مقابله با تغییرات اقلیمی انجام می‌شود، گاهی منجر به شکل‌گیری عوامل اقتصادی و اجتماعی می‌شود که می‌تواند پی‌آمد‌های پیش‌بینی نشده در منطقه مستعد درگیری را دربر داشته باشد. تخریب زمین و جابه‌جایی گسترده مردم ناشی از جنگ‌ها نیز بر اقلیم تأثیر می‌گذارد.

منطقه غرب آسیا یکی از آسیب‌پذیرترین مناطق در برابر تغییرات اقلیمی است. تغییرات اقلیمی در منطقه می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد کشاورزی و منابع آب در غرب آسیا داشته باشد که می‌تواند وضعیت امنیتی در منطقه را خراب‌تر کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که غرب آسیا و شمال آفریقا (MENA)، ۶ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده است، اما این منطقه کم‌تر از ۲ درصد منابع آب تجدیدپذیر جهانی را به خود اختصاص داده است که آن‌را به خشک‌ترین منطقه جهان تبدیل می‌کند. به گزارش یونیسف، در میان جمعیت‌های درحال رشد، غرب آسیا و شمال آفریقا، محل زندگی ۱۷ کشوری است که بیش‌ترین فشارهای آبی را متحمل می‌شوند. بر اساس تخمین‌ها، مرگ‌ومیر در منطقه به دلیل امواج گرمای شدید می‌تواند از ۲ نفر در ۱۰۰.۰۰۰ نفر، به ۱۲۳ نفر در هر ۱۰۰.۰۰۰ نفر در پایان قرن برسد.

بر اساس آخرین داده‌ها، از سال ۲۰۲۲، منطقه غرب آسیا با ۱۰۷ درگیری مرتبط با آب مواجه بوده است، که ۶۰ درصد آن‌ها بین اسرائیل و فلسطین بوده است. تأسیسات آبی متعلق به فلسطینیان از سوی شهرک‌نشینان اسرائیلی در غزه و کرانه باختری تخریب شده است. این منجر به درگیری‌های خشونت‌آمیز متعدد بین فلسطینی‌ها و نیروهای مسلح اسرائیل شده است. جنگ اخیر اسرائیل و فلسطین به شدت محیط جهانی را تحت تأثیر قرار داده است. بمباران‌های بی‌رویه و اختلال در کمک‌رسانی از سوی نیروهای اسرائیلی، منجر به آوارگی و جابه‌جایی گسترده مردم غزه شده است. این یک فاجعه انسانی بزرگ در منطقه ایجاد کرد. استفاده اسرائیلی‌ها از فسفر سفید علیه فلسطینی‌ها تأثیر طولانی مدتی بر آب و هوا دارد، زیرا منجر به تخریب و آلودگی خاک و دیگر پی‌آمدهای زیانبار می‌شود. میزان تأثیرات منفی بمباران‌های اسرائیل بر نوار غزه را باید با این واقعیت سنجید که در دو ماه اول جنگ، میزان انتشار کربن در منطقه از بیش از ۲۰ کشور آسیب‌پذیر از نظر آب و هوای جهان فراتر رفته است. بر اساس تحقیقات، بیش از ۹۹ درصد انتشار دی اکسید کربن ناشی از بمباران‌های هوایی و زمینی نیروهای اسرائیلی در غزه در ۶۰ روز اول جنگ بوده است.

حملات ایالات متحده آمریکا و بریتانیا علیه یمن نیز نگرانی‌های محیط زیستی را برانگیخته است. بسیاری از رهبران ۲۸ـمین کنفرانس سازمان ملل در بارۀ تغییرات اقلیمی، نسل‌کشی اسرائیل در غزه را محکوم کردند. هیأت ایرانی حتی در اعتراض به مشارکت اسرائیل، اجلاس را ترک کرد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نیز از اقدامات اسرائیل در غزه انتقاد کرد. با این حال، علی‌رغم نگرانی برخی از رهبران سیاسی در این اجلاس، وضعیت اسفبار فلسطینیان و تأثیرات این جنگ بر تغییرات آب و هوایی مشهود باقی ماند. حذف فصل مشترک بین تغییرات اقلیمی و جنگ‌ها تأثیر منفی بر اثربخشی ۲۸-مین کنفرانس و استراتژی‌های تدوین شده در آن می‌گذارد. فعالان محیط زیست در سراسر جهان باید تأثیرات زیست‌محیطی درگیری‌های نظامی را برجسته کنند. و سیاست‌گذاران را وادار سازند که در هنگام تدبیر راهبرد‌ها برای مقابله با تغییرات آب و هوایی، این جنبه را در نظر بگیرند.