خطر یک جنگ بزرگ بین اوکرائین و روسیه در روزها و هفتههای اخیر به شدت افزایش یافته است. نظامیان اوکرائین از پهپادهای جنگی خریداری شده از ترکیه “بیرقدارTB2” برای حملات و مانورهای تحریکآمیز در «منطقه مورد مناقشه» یعنی در مرز جمهوریهای دونباس یعنی دونتزک و لوزانسک استفاده میکند. قرارداد آتشبس اکنون مدتهاست که با بمبارانهای سنگین مناطق مرزی توسط اوکرائین شکسته شده است. از سال ۲۰۱۴ تاکنون تقریباً ۱۴ هزار نفر طی کوششهای متعدد برای تسخیر مجدد جمهوریهای دونباس جان خود را از دست دادهاند. اکنون حکام کییف از یکانهای ناتو درخواست کردهاند تا از آنها در دور جدید تجاوز نظامی علیه جمهوریهای دونباس، کریمه و روسیه کمک کنند.
در این بین محبوبیت دولت کییف که زیر نفوذ نیروهای رادیکال راست و فاشیست قرار دارد، به حداقل خود رسیده است. اقتصاد کشور هنوز سقوط سختی را که پس از انحلال اتحادجماهیر شوروی و به ویژه پس از کودتای سال ۲۰۱۴ تجربه کرد، هضم نکرده بود که در سال ۲۰۲۰ مجدداً با رکود روبهرو شد. قدرت اقتصادی سرانه اکنون ۶۵٪ قدرت اقتصادی سرانه در سال ۱۹۹۱ و ۲۳٪ قدرت اقتصادی سرانه متوسط در اتحادیه اروپا است. بدین سان بعد از مولداوی، اوکرائین فقیرترین کشور در اتحادیه اروپا محسوب میشود. جمهوریهای دونباس که پس از کودتا استقلال یافتند، مرکز صنایع سنگین اوکرائین را تشکیل میدادند. اکنون اوکرائین که از یک طرف دستش از این مرکز صنعتی بریده شده و از طرف دیگر توسط سرمایهداری مالی غرب به تاراج رفته روز به روز بیشتر به سقوط مطلق نزدیک میشود. حال اگر در آمدهای ناشی از عوارض انتقال انرژی فسیلی نیز قطع شود و اوکرائین دیگر نتواند از لولههای گازی روسیه استفاده کند، دیگر مشکل بتوان از ورشکستگی نهایی کشور جلوگیری کرد. “ولادیمیر سلنسکی” در مبارزه انتخاباتی خود وعده تنشزدائی و نزدیکی با روسیه را وعده داده بود، که میتوانست روابط اقتصادی و تامینی را که در سالهای ۱۹۹۱ و ۲۰۱۴ ویران شده بود، احیأ کند. برای همین نیز با ۷۳٪ آرأ در انتخابات پیروز شد. ولی آنچه که “سلینسکی” ارائه کرد، دقیقاً عکس وعدههایش بود. در حال حاضر محبوبیت او به کمتر از ۲۵٪ رسیده است. واکنون سلنسکی و اذنابش سیاست فرار به جلو یعنی جنگ را انتخاب کردهاند.
البته در این راه آنها از حمایت حامیان خود برخوردارند. اکنون هفتههاست که ما شاهد زورآزمایی غرب ارزشی و رسانههای جنگ طلب آن علیه روسیه به ویژه علیه ولادیمیر پوتین هستیم. انتقال نیروهای نظامی در درون مرزهای روسیه از طرف قدرتهایی تجاوز نامیده میشود که بمبافکنهای مجهز به سلاح اتمی آنها ، ناوشکنها و ناوهای هواپیمابر آنها در سراسر جهان در حرکت است و صدها پایگاه نظامی در سطح جهان در اختیار دارند و به بهترین شکل سیاستِ کشتیهای توپدار را درمقابل دروازههای چین، ایران و فدراسیون روسیه به نمایش میگذارند. تجاهل تبلیغات غربی، دفاع از تمامیت ارضی را تجاوز و تحریکات سبعانه نظامی را کوششهای دفاعی جلوه میدهد. دولت بایدن در این بین آنقدر دیپلمات روس از آمریکا اخراج کرده که در واقع کار سفارت روسیه در ایالات متحده مختل شده است. اکنون نسبت به دوران جنگ سرد ارتباطهای دیپلماتیک بین ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه خرابتر است. به جای آن پنتاگون مستشار نظامی به کییف اعزام میکند و اوکرائین را برای اجرای نقشههای کشورگشایانهاش با موشکهای زمین به هوای استینگر و خمپارهانداز ضدتانک مدرن “جاولین” تجهیز میکند.
رئیس جمهور پوتین و وزیر امور خارجه لاورف تاکید کردند که آنها استقرار نیروهای ناتو در اوکرائین و / یا حمله به دونسک و لوگانسک و کریمه را تحمل نخواهند کرد و عبور از «خطوط قرمز » ترسیم شده روسیه تعبیر خواهند کرد. پوتین وضعیت خطرناک برای مراکز روسی را که ناشی از این اقدامات خواهد بود روشن کرد. وزیرجنگ ایالات متحده آمریکا “لوید آوستین” در سفر خود به اروپای شرقی گفت که«درهای ناتو به روی » اوکرائین و گرجستان «باز است و هیچ نیروی سومی حق وتو در تصمیمات اعضای ناتو را دارا نیست.» اوایل دسامبر سال جاری لاورف در استکهلم در رابطه با تشدید تنش در مرز روسیه توسط غرب و ادامه گسترش و انتقال جبهه ناتو به شرق به شدت با وزیرامور خارجه ایالات متحده “آنتونی بلینکن” رودر رو شد. همینطور رئیس جمهور روسیه تاکید کرد که گسترش بیشتر ناتو به شرق را نخواهد پذیرفت و طرف روس با عزم و اراده محکم به آن پاسخ خواهد داد. و بدین سان منطقه در مقابل تهدید مستقیم جنگ قرار گرفته است. لاورف قبلاً اشاره کرده بود که اوکرائین در صورت وقوع چنین جنگی، به حیات خود پایان خواهد بخشید. ناظرین براین عقیدهاند که بخشهای گستردهای از کشور اوکرائین، مناطق حومه دریای سیاه و شرق این کشور اشغال خواهد شد.
محاسبات پنتاگون و نظریهپردازان دستگاه جنگی آمریکا ظاهراً موضع روسیه را مانند دورانی که اتحادیه اروپا و ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ برنامه کودتا در اوکرائین را به اجرأ درآوردند، ضعیف گمان میکنند. در آن زمان تحریمها علیه روسیه تاثیرات بسیار منفی بر اقتصاد روسیه نهاد بود. ولی امروز وضع کاملاً تغییر کرده است. روسیه تثبیت پیدا کرده، رو به سمت آسیا آورده و با جمهوری خلق چین یک شریک بسیار قدرتمند یافته است، که در صورت وقوع چنین جنگی روسیه را با تمام قوا از نظر اقتصادی و نظامی مورد حمایت قرار خواهد داد. گمانهزنیها حتی رفتار مصمم در قبال مسئله تایوان را محتمل میشمارد. به این صورت تناسب قوای ژئواستراتژیکی شدیداً تغییر یافته است. کشورهای اصلی همکاریهای اورآسیایی دیگر حاضر نیستند در مقابل دستورات واشنگتن سرخم کنند و بر حوزههای امنیت و حاکمیت ملی که با «خطوط قرمز» مشخص شده است، اصرار میورزند. و از این طریق این آمادگی به نمایش گزارده میشود که آنها حاضر به قبول نوعی از آتشبس ژئواستراتژیکی میباشند. البته این سئوال مطرح است که آیا واشنگتن قادر به پذیرفتن چنین پیشنهادی است؟ تاکنون نشانههایی در تایید این گزینه به چشم نمیخورد.
سربازان اوکرائینی طی مانور Rapid Trident 2021 تسخیر یک دهکده را تمرین میکنند. این مانور همه ساله به رهبری اوکرائین با ایالات متحده آمریکا و کشورهای دیگر انجام میگیرد.