در رسانههای غربی مجدداً در بوق جنگ علیه ایران دمیده میشود و این بار هم باز با الگوهای متداول و همیشگیِ پخش ادعاهای دروغِ تهدید توسط ایران با بمبهای اتمی که هنوز وجود خارجی ندارد. گزارشی که اخیراً انتشار یافته نشان میدهد که چگونه آژانسهای خبری انظار عمومی را در مورد موضوعات مهم سیاست خارجی منحرف میسازند تا اقدامات نظامی را اجتنابناپذیر جلوه دهند. NBC News گزارشی در مورد سفر بایدن به اسرائیل و عربستان سعودی منتشر کرد که تنها خود را روی این امر متمرکز ساخته بود، ترس و نگرانی در مقابل برنامه اتمی ایران ترویج کند و فاکتهای لازم در مورد توانایی دولت ایران برای دسترسی به سلاح هستهای را جعل کند. اکنون که مذاکرات در مورد مسئله هستهای با بنبست روبهرو شده میتوان انتظار داشت که تبلیغات برای حمله به ایران و «اخبار» دیگری که راه را برای آغاز یک جنگ غیرضروری دیگر بگشاید، تشدید گردد.
یکی از مهمترین ادعاها در گزارش نامبرده کاملاً بی ربط است و این احساس را پدید میآورد که گویی دولت ایران به زودی به سلاح هستهای دست خواهد یافت. در گزارش آمده است: «به گفته کارشناسان کنترل تسلیحاتی ایران مقدار قابل توجهی اورانیوم انبار کرده است که تا ۶۰ درصد غنیسازی شده است … که اگر (دولت ایران)تصمیم بگیرد آن را تا ۹۰ درصد غنی سازی کند، میتواند طی چند روز یک بمب اتمی بسازد ». حتی اگر دولت ایران تصمیم بگیرد که اورانیوم خود را تا ۹۰ در غنیسازی کند ، کاری که تاکنون نکرده، با اینحال خیلی بیشتر از «چند روز» نیاز خواهد داشت تا سلاح کارایی را تولید نماید و آنهم مشروط بر اینکه دولت ایران واقعاً خواستار ساختن سلاح هستهای باشد، امری که دولت ایران از مدتها پیش آن را نفی کرده است. در گزارش نامبرده نام این «کارشناسان» برده نمیشود و از ما خواسته میشود که این ادعای شاخدار را بیچون و چرا قبول کنیم.
در این گزارش اشارهای نشده که ایران دهها سال است که دارای برنامه سلاح اتمی نیست. خیلی ساده آرزوی دولت ایران برای دسترسی به یک بمب اتمی، بدون ارایه مدرک بدیهی فرض میشود. اگر همه اینها به طرز وحشتناکی شبیه کارزار تبلیغاتی که منتهی به حمله به عراق شد است، تنها به این دلیل، زیرا فیلمنامه برای فروش یک جنگ پیشگیرانهی کاملاً بیدلیل همان فیلمنامه کهنه است.
درست مانند کلیه گزارشها در مورد برنامه اتمی ایران در این گزارش در مورد چندین ده سلاح اتمی که اسرائیل در اختیار دارد و یا در مورد هشدارهای باطلی که دولت اسرائیل از دهها سال پیش تاکنون در مورد سلاح هستهای که گویا ایران در حال تولید آن است مدام تبلیغ میکند، نیز کلامی یافته نمیشود. گزارش همینطور مسکوت میگذارد که مهمترین پیشرفتهای برنامه اتمی ایران در واقع در یکسال و نیم گذشته صورت گرفته است که واکنش مستقیم ایران در مقابل سوءقصدها و ضربات خرابکارانه اسرائیل در ایران بوده است. دولت ایران تا قبل از حمله به تاسیسات نطنز در سال گذشته هرگز به غنیسازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصد نپرداخته بود و در واکنش به این حمله این اقدام را آغاز کرد. اگر آنطور که در گزارش آمده ایران و اسرائیل در «راه مقابله نظامی» هستند، در آن صورت این دولت اسرائیل است که با تحمل و پشتیبانی ایالات متحده این تقابل را محتمل ساخته است.
مهمترین پیشرفتهای برنامه اتمی ایران در واقع در یکسال و نیم گذشته صورت گرفته است که واکنش مستقیم ایران در مقابل سوءقصدها و ضربات خرابکارانه اسرائیل در ایران بوده است.
بدون کارزار ایالات متحده آمریکا مبنی بر «فشار حداکثر» که به شکل جنگ اقتصادی و حملات مخفیانه اسرائیل صورت گرفت، برنامه اتمی ایران هنوز زیر محدودیتهای برجام قرار داشت که ایران قبل از اینکه آمریکا قرارداد را یک طرفه پاره کند، سالها آن را رعایت کرد. خطر بحران اتمی در خاور میانه نتیجه مستقیم سیاست عقابها است که هدفشان ممانعت از موفقیت قرارداد عدم توسعه سلاحهای هستهای و بهانهای برای ایجاد یک مناقشه است.
دولت اسرائیل کوششهای فراوانی برای تخطئه برجام به خرج داد و در واقع حملات خرابکارانه این کشور به تاسیسات ایرانی رشد و تکامل برنامه اتمی ایران را تسریع کرد. دولت اسرائیل پس از اینکه دیپلماسی آمریکا را تخطئه و فعالانه وضعیت را تشدید نمود، اکنون خواستار حمایت ایالات متحده است تا این خطاهای گذشته را با حملات نظامی بدتر کند. دولت ایران سلاح هستهای تولید نمیکند ولی عقابها در ایالات متحده و در اسرائیل دست به هر اقدامی میزنند تا ایران را مجبور به دفاع از خود در مقابل حمله احتمالی کنند.
اگر دولت اسرائیل واقعاً از دسترسی ایران به سلاح هستهای نگران بود، مجدانه درمقابل موفقیت قراردادعدم توسعه سلاحهای هستهای مقاومت نمیکرد. اگر واقعاً علاقه داشتند که برنامه اتمی ایران صلحآمیز بماند، از آن هنگام که قرارداد به اجرأ درآمد، کوشش نمیکردند آن را تخطئه و نابود کنند. اگر این دولت ایالات متحده آمریکا را به کمک بطلبد تا جنگ تجاوزی جنایتکارانهای را علیه ایران آغاز کنند، باید جوبایدن درخواست آنها را رد کند و به آنها بگوید که اگر وضعیت طبق میل شما نباشد ایالات متحده به کمک شما نخواهد آمد.
عدم توسعه و پخش سلاحهای هستهای بسیار مهم است ولی هرگز آن قدر مهم نیست که آغاز یک جنگ را توجیه کند.
آنچه که بسیار پوچ و بیمعنی است، این که برنامه اتمی ایران به هیچ وجه یک تهدید واقعی برای ایالات متحده و یا اسرائیل نیست و هیچگاه نبوده است. حتی اگر زمانی در آینده ایران چند جفت بمب اتمی تولید کند، با اینحال با اسرائیلی که دارای سلاحهای هستهای است روبه رو است که از زرادخانه اتمی بسیار غنیتری برخوردار است و ایالات متحده هم که باز کمتر مورد خطر از جانب ایران است. این تصور که این دو کشور بسیار قوی باید از خود در مقابل یک کشور به مراتب ضعیفتر «حفاظت» کنند بیمعنی است ولی بخش بزرگی از گفتمان ما در مورد سیاست ایران بیشتر به این اعتقاد وابسته است که تحریمها و حملات آمریکا و اسرائیل منطقی و عاقلانه است ولی واکنش ایران نسبت به آنها غلط است و عاقلانه نیست. اگر آمریکا و اسرائیل خصومت سرسختانه خود را به کنار مینهادند، شاید میتوانستند دریابند که دولت ایران نیز آماده است به همین صورت عملگرایانهتر برخورد کند.
بر رویهم باید بخواهیم که به تعداد کشورهایی که دارای سلاحهای هستهای هستند افزوده نشود و کشورهای اتمی موجود به سوی خلع سلاح اتمی حرکت کنند ولی فارغ از این، وسواس موجود نسبت به برنامه اتمی ایران، هیچ تناسبی با خطر احتمالی آن ندارد. عدم توسعه و پخش سلاحهای هستهای بسیار مهم است ولی هرگز آن قدر مهم نیست که آغاز یک جنگ را توجیه کند. تنها امکانی که میتواند مسئله اتمی را حل کند، تعامل و مصالحه است و برای ایالات متحده هنوز دیر نشده که مجدداً به این راه بازگردد.