همیشه در کنار «نفرینشدگان این دنیا» – کوبای سوسیالیستی (عکس: یاریل والدز)
از زمان پیروزی انقلاب، هیچ کشور دیگری مانند کوبا از انترناسیونالیسم و همبستگی دفاع نکرده است. چه حمایت از جنبشهای آزادیبخش در جنوب جهانی، چه مبارزه با آپارتاید در جنوب آفریقا یا دفاع از ویتنام در برابر جنگ تجاوزکارانه ایالات متحده: کوبا در جانب درست مردم قرار داشت. این روزها، دولت جمهوری جزیره سوسیالیستی بدون سازش، از استقلال و حاکمیت ونزوئلا دفاع میکند، ونزوئلا که بار دیگر باید از خود در برابر تلاش بدر مقابل مداخله خارجی دفاع کند. و در حالیکه کشتار در غزه پس از بیش از ۴٠.٠٠٠ قربانی – عمدتا غیرنظامی – ادامه دارد و ویروس فلج اطفال اکنون پس از گذشت بیش از ٢۵ سال در غزه، بخش بزرگی از جمعیت را دوباره تهدید میکند، ایالات متحده و متحدانش همچنان به تأمین سلاحهای مرگبار برای رژیمی ادامه میدهند که دادگاه کیفری بینالمللی علیه آن به جرم جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت، رسیدگی میکند. در مقابل، آخر هفته گذشته کوبا مصونیت از مجازات قتل عام فلسطینیان در نوار غزه را محکوم کرد که دولت فدرال آلمان و سایرین از آن دفاع کردند. همبستگی با «نفرین شدگان این دنیا» ریشه تاریخی دارد.
یک تضمین برای آن، اینکه این کشور کوچک در طول ۶۵ سال هرگز به اصول خود خیانت نکرده است، حزب کمونیست کوبا است که نخستین بار ۹۹ سال پیش – در ١۶ و ١۷ اوت ١۹٢۵ – تأسیس گردید و آخر هفته گذشته سالگرد آن جشن گرفته شد. از مهمترین آغازگران آن میتوان به کارلوس بالینو لوپز، سیاستمدار مارکسیست، متولد ١۸۴۸، که پیش از این حزب انقلابی کوبانو را با قهرمان ملی کوبا، خوزه مارتی، تأسیس کرده بود، و رهبر دانشجوی شورشی خولیو آنتونیو ملا، متولد ١۹٠٣، اشاره کرد. آنها نماینده دو نسلی بودند که میخواستند کشور خود را از سلطه قدرتهای استعماری و امپریالیستی و همچنین از سیستم اقتصادی فئودالی-سرمایهداری رها کنند. تقریباً ٢٠ نماینده، خوزه میگل پرز، مهاجر، متولد جزیره قناری لا پالما، را به عنوان اولین دبیرکل در Calle Calzada شماره ۸١ در ودادو (مرکز امروزی تئاتر هوبرت دو بلانک) انتخاب کردند و برای پذیرش در انترناسیونال سوم کمونیستی درخواست دادند. در همان زمان، آنها از برخی گروهها در هاوانا که به انترناسیونال دوم سوسیال دمکرات مرتبط بودند، که رهبران آن از روند جنگی بورژوازی داخلی مربوطه در طول جنگ جهانی اول حمایت کرده بودند، فاصله گرفتند.
در آن زمان، جراردو ماچادو (۱۹۲۵ تا ۱۹۳۳)، تاجر و لابیگر شرکتهای آمریکایی ITT و جنرال الکتریک، که برای «انتخاب» او یک میلیون دلار هزینه کرده بودند، رسماً رییسجمهور کوبا بود. در واقع، ژنرال سابق در درجه اول نماینده منافع شرکتهای آمریکایی بود. ماچادو که «قصاب» نامیده میشود، تبدیل به یک دیکتاتور بیرحم شد و بعداً به کشور حامیانش، میامی گریخت.
در آن زمان حتی تلاشی برای پنهان کردن حاکمیت ایالات متحده بر مردم کوبا وجود نداشت. روزنامه حزب کمونیست «گرانما» در این سالگرد نوشت: «حزب جدید و تأسیس کنفدراسیون ملی اوبررا د کوبا رد چند روز قبل به اوجگیری در مبارزه سندیکایی علیه رژیم ماچادو منجر شد.» اما تقریباً ١۵ روز پس از تأسیس، حزب مجبور شد به فعالیت مخفی روی آورد، زیرا پرز به بهانه اسپانیایی بودن اخراج شد و تعدادی از اعضای آن از جمله بالینو که سال بعد درگذشت، دستگیر شدند. خوزه میگل پرز، که در سال ۱۹۳۳ «پارتیدو کمونیستا د کاناریاس» را تأسیس کرد، در ۴ سپتامبر ١۹٣۶ به دست فاشیستهای فرانکو به قتل رسید.
نزدیک به یک ماه قبل از تأسیس حزب، «اتحادیه ضد امپریالیستی کوبا» قبلا در هاوانا با خولیو آنتونیو ملا به عنوان دبیر سازمانی تأسیس شده بود که از جمله از آزادی کوبا، استقلال پورتوریکو، بینالمللی شدن کانال پاناما و خروج نیروهای آمریکایی از تمام کشورهای آمریکای لاتین تحت اشغال ایالات متحده، حمایت میکرد. ملا بعداً برای فرار از تهدیدهای مرگ از سوی دیکتاتوری ماچادو به مکزیک گریخت. او در آنجا با حمایت شریک خود، عکاس ایتالیایی تینا مودوتی، از جمله به نمایندگی از «لیگ علیه امپریالیسم و برای استقلال ملی» که در سال ١۹٢۵ در برلین تأسیس و تحت نظارت انترناسیونال کمونیست (کمینترن) قرار داشت، شرکت کرد. او، در ژانویه ١۹٢۹ در خیابان به دست ماموران ماچادو هدف گلوله قرار گرفت. در کوبا، ملا اکنون به عنوان یک قهرمان ملی مورد احترام است. تصویر او را میتوان در کنار عکسهای چه گوارا و کامیلو سینفوئگوس بر روی نشان اتحادیه جوانان کمونیست (UJC) دید.
پس از پیروزی انقلاب کوبا در سال ١۹۵۹، سازمانهایی که علیه رژیم دیکتاتور هوادار ایالات متحده، فولخنسیو باتیستا، مبارزه کرده بودند، متحد شدند. در سال ١۹۶١، حزب سوسیالیست خلق (به عنوان جانشین اولین حزب کمونیست تأسیس شده در سال ١۹٢۵) با «جنبش ٢۶ ژوئیه» و «رهبری انقلابی ١٣ مارس» ادغام شد و «سازمانهای انقلابی یکپارچه» (ORI) را تشکیل داد. ORI در سال ١۹۶٢ به حزب متحد انقلاب سوسیالیستی کوبا تبدیل شد تا اینکه در اکتبر ١۹۶۵ نام حزب کمونیست کوبا (PCC) را پذیرفت.