در همایش بروکسل روسای کشورها و دولتهای ۳۰ کشور عضو ناتو دو تصمیم مهم اتخاذ کردند: اول این که یک سند مرکزی در باره طرح استراتژیک پیمان تهیه کنندکه در نشست بعدی پیمان در مادرید در سال ۲۰۲۲ برای تصمیمگیری ارایه شود و دوم تعریف چین برای اولین بار در تاریخ به عنوان تهدیدی بالقوه برای امنیت پیمان .
اعضای شرکتکننده یک سلسله از تصمیمان نوآورانه از جمله مبارزه با تغییر شرایط اقلیمی اتخاذ کردند و قرار گذاشتند ارتشهای خود را از نظر انرژی باصرفهتر سازند و برون فرست اکسیدکربن آنها را کاهش بخشند.
روسیه
بیانیه همایش ۲۶ صفحه است و در آن لغت «روسیه» ۶۰ بار تکرار میشود.
این سند که روسیه را به عنوان تهدیدی برای امنیت ناتو طبقهبندی میکند، تزهای جدیدی مطرح نمینماید بلکه تنها روی لزوم دیالوگ از موضع قدرت تاکید دارد.
پیمان ناتو از رفرم نظامی روسیه و مدرن سازی نیروهای مسلح متعارف و هستهای، سیاست خارجی به طور فزاینده فعال آن، عملیات در سوریه و روابط با چین و ایران ناخرسند است. ناتو همچنین روسیه را به تجاوز به اوکرائین و گرجستان و همینطور دخالت در انتخابات تقریباً کلیه کشورهای عضو ناتو و مسموم کردن شهروندان خود با سلاحهای شیمیایی متهم میکند. ناتو همچنین از روسیه خواستار حذف ایالات متحده آمریکا و جمهوری چک از لیست کشورهای غیر دوست است. مسکو تاکنون بارها همه این ادعاها را رد کرده است.
ناتو همچنین تواناییهای نظامی خود را برای مقابله موثرتر با روسیه که «اقدامات تجاوزکارانه آن » را همراه با تروریسم در تمام اشکال و مظاهر آن تهدید اصلی برای امنیت خود میداند، افزایش خواهد داد.
چین
در اعلامیه نهایی این اجلاس حدوداً ۱۰ بار نام «چین» تکرار شده است. در جلسات مشابه قبلی تاکنون هرگز به چین اشارهای نشده بود. نیات این اتحاد برای مهار چین به عنوان یک روند و گرایش جدید در تکامل پیمان نامبرده تعبیر میشود. «افزایش نفوذ و سیاست خارجی چین» در رتبه چهارم لیست تهدیدات امنیتی ناتو قرار گرفته است.
ناتو معتقد است که از «چین خطرات جدی مخابراتی، هوافضا و فضای مجازی برمیخیزد.»
ناتو به ویژه نگران همکاریهای نظامی چین با روسیه و مشارکت چین در مانورهایی است که روسیه در منطقه یورو−آتلانتیک انجام میدهد.
در عینحال، ناتو میخواهد، «هرجا که ممکن است»، به ویژه در مورد افزایش دمای زمین تعاملی سازنده داشته باشد. این پیمان میخواهد که چین صریحاً در مورد تواناییهای هستهای خودو مسئولیت خود در فضای مجازی صحبت کند و تعهدات بینالمللی خود را رعایت کند.
در همانزمان کشورهای ناتو توافق کردند که رایزنیهای خود را با یکدیگر گسترش دهندتا اقدامات سیاستهای خارجی خود را در مورد چین هماهنگ سازند.
تهدیدهای دیگر
پس از روسیه و تروریسم، سومین عامل در لیست تهدیدات امنیت ناتو، «بازیگران دولتی و غیردولتی» هستند که نظم جهانی مبتنی بر قوانین را به چالش میکشند و به دنبال تضعیف دمکراسی در سراسر جهان هستند و عامل بیثباتی در مرزهای ناتو و مهاجرتهای غیرقانونی» میباشند.
پس از چین، لیست تهدیدات شامل فعالیتهای سایبری مخرب و سقوط معماری کنترل تسلیحات است.
این اتحاد روند جدیدی برای انطباق با واقعیت امنیتی جدید اعلام کرده است که در آن ناتو قصد دارد فعالیتهای خود را علاوه بردفاع از دمکراسی، ارزشها و منافع غربی در سراسرجهان، اکنون به میزان قابل توجهی بر فضا، فناوریهای جدید، مبارزه با بیماریهای همهگیر، امنیت سایبری و مبارزه با تغییرات آب و هوا، به ویژه با کاهش انتشار گازهای گلخانهای گسترش دهد.
در اعلامیه نهایی، سران کشورها و دولتها به وحدت ناتو و و «پیوند ناگسستنی بین اروپا و آمریکا» اشاره میکنند.
اوکرائین، گرجستان، مولداوی و بلاروس
اعلامیه نهایی در مورد جدول زمانی و همچنین احتمال ارایه برنامههای اقدام برای پیوستن اوکرائین و گرجستان به ناتو سکوت میکند. ناتو گرایش یورو−آتلانتیکی آنها را به رسمیت میشناسد، از اصلاحات و مبارزه با فساد حمایت میکند و برای یک همکاری عمیقتر آماده است.
دبیرکل ناتو “ینس استولتنبرگ” هنگامی که خبرنگاران در باره زمان پیوستن اوکرائین و گرجستان به این اتحادیه سئوال کردند تنها تاکید کرد که ناتو سیاست درهای باز را دنبال میکند و روسیه نباید از هیچ حق وتویی در گسترش اتحادیه برخوردار باشد.
این اتحادیه همینطور به جمهوری مولداوی قول تقویت مشارکت داده است.
ناتو کشور بلاروس را یک کشور اقتدارگرا خواند و آن را به دلیل «آزار و اذیت مخالفان»، حادثه هواپیمای راینایر و دستگیری وبلاگ نویس “رومن پروتاسویچ” که به موازات نشست ناتو در مینسک یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد، توبیخ نمود. ناتو همچنین از همکاریهای بلاروس با روسیه از جمله مانورهای مشترک ابراز نارضایتی کرد و از «بلاروس پایدار، حاکم و دمکراتیک» حمایت نمود.
تعهدات
در این اجلاس ایالات متحده آمریکا تعهد خود برای دفاع از اروپا را تکرار کرد و رهبران اروپا نیز تعهد خود در سال ۲۰۱۴ برای رساندن هزینههای دفاعی کشورهایشان به ۲٪ تولید ناخالص داخلی تا سال ۲۰۲۴ را تکرار نمودند. قبل از این نشست آماری منتشر شد که نشان میدهد تنها ۱۰ کشور از ۳۰ کشور عضو ناتو، از جمله ایالات متحده آمریکا طی ۷ سال از سال ۲۰۱۴ تا امروز هزینه نظامی خود را به این میزان رساندهاند.
کل بودجه نظامی ناتو در سال جاری ۱،۰۵ تریلیون دلار خواهد بود. ایالات متحده بیش از ۷۰٪ این بودجه را به خود تخصیص داده است و به همین دلیل واشنگتن خواستار افزایش شدید هزینههای دفاعی کشورهای عضو ناتو در اروپا و کانادا است که حداقل ۲۰٪ آن باید برای خرید تجهیزات جدید نظامی استفاده شود. اصلی ترین تولیدکننده صنایع دفاعی در بین کشورهای عضو ناتو ایالات متحده آمریکاست.