رئیسجمهور روسیه در نشست دیروز با هیات آفریقایی که با هدف میانجیگری مذاکرات صلح بین مسکو و کییف راهی روسیه و اوکراین شده بودند، از توافقی پرده برداشت که کییف به آن پایبند نمانده است. ولادیمیر پوتین در نشست با رهبران آفریقایی که با هدف میانجیگری مذاکرات صلح بین مسکو و کییف، دیروز راهی سنپترزبورگ شده بودند، برای نخستین بار اسنادی محرمانه را افشا کرد! پوتین در این نشست فاش کرد که پس از «توافق صلح پارسال بین مسکو و کییف ترکیه»، نیروهای روسیه از کییف و مناطق تحت کنترل اوکراین خارج شده بودند. وی اضافه کرد: «پس از خروج داوطلبانه نیروهای روسیه به عنوان بخشی از این توافق، کییف از امضای توافق خودداری کرده است». به گفته پوتین، مسکو و کییف در بهار ۲۰۲۲ در استانبول به طور ضمنی با پیشنویس این توافق که «پیمان بیطرفی دائمی و ضمانتهای امنیتی برای اوکراین» نام داشت، موافقت کرده بودند و پس از آنکه روسیه به تعهدات خود ذیل این توافق عمل کرده و از کییف خارج میشود، اوکراین بدعهدی میکند و از امضای توافق خودداری میکند. براساس این سند، انگلیس، چین، روسیه، آمریکا، فرانسه و ترکیه به عنوان ضمانتدهندگان در آن ایفای نقش میکردند. به باور پوتین، عدم تعهد کییف به این توافق ناشی از «اقدامات و تلاشهای مخرب غرب» بوده است. رئیسجمهور روسیه به نقل از گزارش نشریه «فارین افرز»، خاطرنشان کرد که این تحولات (بدعهدی اوکراین) با سفر بوریس جانسون، نخستوزیر وقت انگلیس به کییف تلاقی داشته و جانسون، طلایهدار تلاشهای غرب برای مانعتراشی در مسیر اجرای این توافق بوده است. به نوشته این نشریه، چند منبع آگاه پیشتر درباره تأثیر تلاشهای جانسون برای متوقف کردن مذاکرات، روشنگری و تأیید کرده بودند که در جریان سفر به کییف، جانسون، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین را ترغیب کرده تا مذاکرات با روسیه را به دو دلیل اصلی متوقف کند؛ نخست آنکه «مذاکره با پوتین ممکن نیست» و دوم اینکه «غرب در حال حاضر (در آن برهه) آمادگی پایان جنگ را ندارد». پوتین همچنین تاکید کرد که بحران در بازار جهانی غذا در نتیجه بحران در اوکراین نبوده و ذخایر غلات اوکراین کمکی به حل بحران جهانی غذا نخواهد کرد.
جنگ در اوکراین که از سال گذشته آغاز شده است نگرانیهایی را در کل جهان درباره زنجیره تامین غلات ایجاد کرده است. کشورهای غربی پس از آغاز جنگ اوکراین، به جای کمک به حل بحران، انبوه سلاح و مهمات را روانه این کشور کردهاند و روسیه نیز بارها تاکید کرده ارسال سلاح به اوکراین تنها جنگ را به درازا خواهد کشاند.
هیات آفریقایی در دیدار رئیسجمهور روسیه تاکید کرد که بحران بین روسیه و اوکراین بر جهان، آفریقا و امنیت غذایی تاثیرگذار بوده است. هیات آفریقایی همچنین روسیه را تشویق کرد تا وارد مذاکرات با اوکراین برای پایان درگیریها شود. رئیسجمهور آفریقای جنوبی در این دیدار گفت: «ایمان داریم که جنگ در اوکرین باید از طریق مذاکرات و راههای دیپلماتیک حل شود». به نوشته فارین افرز، این افشاگری پوتین، توصیفات اوکراین از شکست روسیه در نبرد کییف و همچنین خروج مسکو از پایتخت و حوالی اوکراین در بهار پارسال را در هالهای از ابهام قرار داده و علاوه براین مهر تاییدی بر این جمله پوتین بوده که «جنگ اوکراین برای غرب، جنگی نیابتی با روسیه است». پوتین در این جلسه تاکید کرد «بحران غذا در بازارهای جهان ناشی از اقدامات غرب بوده نه عملیات نظامی روسیه در اوکراین و بحران در بازار بینالمللی مدتها قبل از وقوع جنگ، ایجاد شده است». پوتین در دیدار با هیات اعزامی آفریقا، ضمن ابراز آمادگی روسیه برای «مذاکرات سازنده با آنهایی که خواستار صلح هستند»، «رویکرد میانه و متوازن» میانجیگران آفریقایی در قبال جنگ اوکراین را مورد تمجید قرار داد.
گفتنی است هیاتی از رهبران آفریقایی به ریاست سیریل رامافوسا، رئیسجمهور آفریقای جنوبی، به منظور بحث و تبادل نظر درباره طرح صلح احتمالی برای حل و فصل بحران اوکراین به مسکو و کییف سفر کردند. زلنسکی در دیدار روز جمعه با این هیات، با رد هرگونه مذاکره با مسکو گفت که «اوکراین به روسیه فرصت دوباره نخواهد داد». در سال ۲۰۲۲ نشستی با حضور نمایندگان اوکراین، روسیه و ترکیه در استانبول برگزار و توافقی درباره صادرات غلات بسته شد تا مشکل این موضوع جهانی برطرف شود. اکنون مشخص شده است که توافقی هم در رابطه با مسائل میدانی و جنگ رخ داده بود که اوکراین زیر میز صلح زده است. از سوی دیگر عقبنشینی مسکو از اطراف کییف و عدم تصرف پایتخت اوکراین هم روشن شد که پوتین قصد نداشت کییف را تصرف کند و تنها میخواست اوکراین در منازعه بین غرب و مسکو بیطرف باشد، بنابراین روسیه به راحتی میتوانست کییف را تصرف کند و این خواست پوتین برای عدم تصرف بوده است. این مذاکرات بین روسیه و اوکراین اسفند سال ۱۴۰۰ در مرز بین اوکراین و روسیه انجام شد. این مذاکرات با مدیریت «دنیس کریف» برگزار شده بود که بعدها خبر مرگ وی منتشر شد. برخی رسانهها از روز گذشته و بعد از سخنرانی پوتین به این جمعبندی رسیدند که کریف به دلیل توافق صلح با روسیه کشته شده است. دور نخست مذاکرات میان هیاتهای روسیه و اوکراین ۲۸ ماه فوریه در منطقهای مرزی بین بلاروس و اوکراین و دور دوم مذاکرات ۲ کشور سوم ماه مارس در منطقه مرزی بلاروس و لهستان برگزار شد. در دور دوم مذاکرات، دو طرف درباره ایجاد کریدورهای مشترک بشردوستانه برای تخلیه غیرنظامیان به تفاهم دست یافتند. سرپرستی هیات روسیه را ولادیمیر مدینسکی دستیار رئیسجمهور برعهده داشت و معاونان وزیران خارجه و دفاع، رئیس کمیسیون امور بینالملل دوما و سفیر روسیه در بلاروس اعضای دیگر هیات این کشور را تشکیل میدادند.
***
آخرین خبر از فرمانده زخمی نیروهای مسلح اوکراین
«ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در جریان دیدار هفته گذشته خود با خبرنگاران نظامی در مسکو به گمانهزنی درباره محل حضور «والری زالوژنی» فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین پرداخت. به گزارش اسپوتنیک، در ویدئویی که «پاول زاروبین» خبرنگار از صحبتهای پوتین در این دیدار منتشر کرده، او قبل از اینکه از خبرنگاران بخواهد از خود زالوژنی درباره محل حضورش بپرسند، میگوید: فکر میکنم، بدانم… به نظرم خارج از کشور است اما ممکن است اشتباه کنم. طبق این گزارش، این فرمانده اوکراینی بعد از حملات موشکی روسیه در اوایل ماه میلادی گذشته (مه) به برخی اهداف نظامی نزدیک خرسون دیگر در انظار عمومی دیده نشد. نخستین گمانهزنیها درباره وضعیت زالوژنی و محل اختفای احتمالی او بعد از آن ایجاد شد که ناتو دهم مه گزارش داد او به این ائتلاف خبر داده برایش صحبت کردن با اعضای کمیته نظامی ناتو حتی از طریق ویدئویی امکانپذیر نیست. بعد از آن خبرگزاری روسی اسپوتنیک به نقل از منابعی گزارش داد فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین در نتیجه حمله موشکی روسیه در اوایل مه از ناحیه سر دچار جراحت شده و دیگر قادر به ادامه فعالیت نیست. به گفته یک منبع، او کمکهای اولیه را در نیکولایف برای جلوگیری از خونریزی دریافت کرد و در بیمارستان نظامی کییف تحت ترپاناسیون جمجمه قرار گرفت. وی افزود شرایط فرمانده اوکراینی به دلیل وجود بیماری زمینهای دیابت نوع ۲ پیچیده است. او در پایان گفت پیشبینی میشود این فرمانده ارشد اوکراینی زنده بماند اما قادر نخواهد بود به فعالیتش ادامه دهد. به باور بسیاری، کییف اطلاعات درباره شرایط زالوژنی را برای حفظ روحیه جنگندگی نیروهای اوکراینی پنهان میکند. با این حال رسانههای غربی زالوژنی ۴۹ ساله را که تا همین اواخر ناشناخته بود و اکنون رقیب زلنسکی محسوب میشود، چهره کلیدی برنامهریزی و اجرای ضدحملات اوکراین در شرق و جنوب این کشور علیه نیروهای روسیه میدانند که البته تاکنون توفیقی هم نداشته و تلفات و خسارات زیادی را به کییف تحمیل کرده است. اواسط اسفند روزنامه بیلد آلمان به نقل از منابع دولتی اوکراین از کشمکش داخلی بین ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین و ژنرال والری زالوژنی، فرمانده نیروهای مسلح این کشور خبر داد. منابع دولتی اوکراین به این روزنامه آلمانی گفته بودند زالوژنی هفتههاست خواستار عقبنشینی از باخموت شده؛ شهری که بعد از ماهها نبرد خونین و شدید، سرانجام به کنترل کامل نیروهای روسیه درآمد.