آر.تی. اسپانیایی
ترجمه مجله جنوب جهانی
طی سه سال گذشته، مقامات عالیرتبۀ نظامی اسرائیل و شش کشور عربی برای برنامهریزی جلسات در بحرین، مصر، اردن و قطر، دیدار کردهاند.
روز شنبه، روزنامه واشینگتن پست گزارش داد که رهبران نظامی اسرائیل و کشورهای عربی در جلسات و تمرینات مشترکی شرکت کردهاند که با تسهیل فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام)، بر موضوع تهدیدات منطقهای، ایران و تونلهای زیرزمینی متمرکز بوده است.
با وجود اینکه چندین کشور عربی، منازعه در نوار غزه را محکوم کردند، اما همکاریهای امنیتی خود را با ارتش اسرائیل به طور محتاطانه گسترش دادند. بر اساس اسناد فاششدۀ آمریکایی که به دست این رسانه رسیده است، طی سه سال گذشته، با تسهیل واشینگتن، فرماندهان نظامی ارشد اسرائیل و شش کشور عربی برای برنامهریزی جلسات در بحرین، مصر، اردن و قطر گرد هم آمدهاند.
وزیر امور خارجه ایران: مسکو پیامی از نتانیاهو به تهران منتقل کرد
قطر یکی از کشورهایی بود که روابط خود را با ارتش اسرائیل تقویت کرد. افسران اسرائیلی و عربی در ماه مه ۲۰۲۴ در پایگاه هوایی العدید، که یک تأسیسات نظامی مهم آمریکایی در قطر است، دیدار کردند.
این اسناد نشان میدهند که بهانه تهدید ناشی از ایران، محرک اصلی تقویت این روابط بوده است که توسط سنتکام هدایت شده است. در یکی از اسناد، ایران و شبهنظامیان متحدش به عنوان «محور شرارت» توصیف شدهاند و سند دیگری شامل نقشهای است که موشکها را بر روی نوار غزه و یمن – جایی که متحدان ایران در آن قدرت دارند – نشان میدهد.
پنج پاورپوینت ارائه شده توسط سنتکام، جزئیات ایجاد آنچه ارتش آمریکا آن را «کنسرسیوم امنیت منطقهای» مینامد، شرح میدهد. علاوه بر اسرائیل و قطر، این کنسرسیوم شامل بحرین، مصر، اردن، عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز میشود. در این اسناد، از کویت و عمان به عنوان «شرکای بالقوه» نام برده شده است که از تمام جلسات مطلع بودهاند.
مقابله با روایت ایران
این اسناد که با برچسب «طبقهبندی نشده» مشخص شدهاند، میان شرکای کنسرسیوم و در برخی موارد، با ائتلاف اطلاعاتی «پنج چشم» – متشکل از استرالیا، کانادا، نیوزیلند، بریتانیا و آمریکا – توزیع شدهاند. این اسناد بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵، یعنی قبل و بعد از آغاز جنگ اسرائیل در غزه در اکتبر ۲۰۲۳، تهیه شدهاند.
تعهد شخصی ترامپ که امید را در خاورمیانه کاشت
کارکنان سنتکام همچنین جلسات برنامهریزی را برای راهاندازی عملیات اطلاعاتی با هدف مقابله با روایت ایران مبنی بر اینکه این کشور حامی منطقهای فلسطینیها است، هدایت کردند. طبق سندی که مربوط به سال جاری است، هدف از این عملیات، «گسترش روایتی از همکاری و رفاه منطقهای» بوده است.
این اسناد – که تأکید میکنند این اقدام «به منزله یک ائتلاف جدید نیست» و تمام جلسات «با محرمانگی کامل» برگزار خواهند شد – نشان میدهند که چگونه بخش محوری این ابتکار، یعنی طرح دفاع هوایی برای مقابله با موشکها و پهپادهای ایران، طی سه سال گذشته از مرحله نظری به واقعیت تبدیل شده است.
اسرائیل و کشورهای عربی این طرح را در یک کنفرانس امنیتی در سال ۲۰۲۲ امضا کردند و توافق کردند که تمرینات نظامی را هماهنگ کرده و تجهیزات لازم برای عملیاتی شدن آن را تهیه کنند. بر اساس اسناد فاششده، تا سال ۲۰۲۴، سنتکام با موفقیت بسیاری از کشورهای شریک را به سامانههای خود متصل کرد و به آنها این امکان را داد که دادههای رادار و حسگرها را در اختیار ارتش آمریکا قرار دهند و به نوبۀ خود، به دادههای ترکیبی شرکا دسترسی پیدا کنند.
یک سند نشان میدهد که شش کشور از هفت کشور شریک، از طریق سامانههای وزارت دفاع آمریکا، یک تصویر هوایی جزئی از منطقه دریافت میکردند و دو کشور نیز دادههای راداری خود را از طریق یک اسکادران نیروی هوایی آمریکا به اشتراک میگذاشتند. کشورهای شریک همچنین در حال ادغام در یک سیستم چت امن تحت مدیریت آمریکا بودند تا بتوانند با یکدیگر و با ارتش ایالات متحده ارتباط برقرار کنند.
پیوندهای عملگرایانه
با وجود اینکه قطر و عربستان سعودی روابط دیپلماتیک رسمی با اسرائیل ندارند، اسناد سنتکام نقش مهم پشت پردهای را که این دو کشور قدرتمند حوزۀ خلیج فارس در این همکاری نوظهور ایفا کردند، نشان میدهند.
به گفته کارشناسان، این تنها کشور عربی است که اسرائیل جرئت حمله به آن را ندارد
کنفرانس امنیتی مه ۲۰۲۴ در پایگاه العدید، گواهی بر افزایش همکاریها بود؛ مقامات اسرائیلی با نمایندگان هر یک از کشورهای عربی شرکتکننده، گفتگوهای دوجانبهای داشتند.
عربستان سعودی نیز با به اشتراک گذاشتن اطلاعات در مورد طیف گستردهای از مسائل امنیتی با اسرائیل و شرکای عربی، نقشی فعال در این همکاری ایفا کرد. اکنون برنامهریزان نظامی سنتکام در تلاشند تا پیوندها میان اسرائیل و کشورهای عربی را در سالهای آتی تقویت کنند.
یک سند اطلاعاتی مربوط به سال ۲۰۲۴، ایجاد یک «مرکز سایبری ترکیبی خاورمیانه» را تا پایان سال ۲۰۲۶ پیشبینی کرده بود که به عنوان مقر تمرینات عملیات دفاع سایبری عمل خواهد کرد. سند دیگری نیز بر ایجاد یک «مرکز ادغام اطلاعات» تأکید میکرد تا شرکا بتوانند «عملیات را در محیط اطلاعاتی به سرعت برنامهریزی، اجرا و ارزیابی کنند».
یک مقام سابق دفاعی آمریکا که نخواست نامش فاش شود، اظهار داشت که این تعهدات نشاندهنده پیوندهای عملگرایانۀ کشورهای عربی حوزۀ خلیج فارس با اسرائیل و احترام آنها به توانایی نظامی این کشور است. او گفت: «به نظر میرسد همه معتقدند اسرائیلیها میتوانند هر کاری را که میخواهند، هر وقت که میخواهند، بدون شناسایی انجام دهند.»