شیلی بر سردوراهی قرار گرفته که میتواند تبعاتی نیز برای روند سیاسی در آمریکای لاتین داشته باشد. در روز یکشنبه واجدین شرایط در این کشور ۱۹ میلیونی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شرکت خواهند کرد تا رئیس دولت جدیدی برای سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۹ انتخاب کنند. برای انتخاب شدن باید یکی از دو نامزد حداقل ۵۰ به علاوه یک درصد آرأ را به خود اختصاص دهد. دونامزد باقیمانده عبارتند از “گابریل بوریچ”، رهبر سابق جنبش دانشجویی که به جناح چپ لیبرال تعلق دارد و از نوادگان مهاجران کرواسی و کاتالان است و بعد “خوزه آنتونیو کاست” آلمانی تبار و راست افراطی که از هواداران پینوشه است.
در آستانه دوره دوم انتخابات درگیریهای ناسازگار جامعه شیلیایی برجستهتر شد. این کشور که از طرف سیاستمداران و رسانههای غربی به عنوان کشور نمونه دمکراتیک و باثبات در آمریکای لاتین معرفی میشود، در واقع عمیقاً دو قطبی شده است. بخشهای گستردهای از بخش مراقبتهای بهداشتی و درمان و همینطور آموزش و پرورش خصوصیسازی شده است. شهروندان بومی مورد بدرفتاری قرار میگیرند و بسیاری از مردم خود را فراموش شده احساس میکنند. دو سال پیش چندین و چند هفته متمادی هزاران نفر به خیابانها آمدند و خواستار دسترسی بهتر به آموزش و مراقبتهای بهداشتی، حقوق اجتماعی بیشتر و به کنار نهادن نظام اقتصاد نولیبرالی شدند.
دولت فعلی رئیس جمهور دست راستی و محافظهکار “سباستیان پین یرا” در مقابل این خیزشهای اجتماعی با خشونت شدید پلیسی برخورد کرد. سازمانهای حقوق بشر تا امروز این تجاوزات پلیسی را که دستگیریهای خودکامانه، شکنجه و خشونتهای جنسی علیه دستگیر شدگان را شامل میشود، محکوم میکنند. در دور دوم انتخابات روز یکشنبه این مواضع متضاد و برنامه برای آینده در یک جامعه دوقطبی شده درمقابل یکدیگر قرار خواهند گرفت. این مسئله در مناسبتهای پایانی مبارزه انتخاباتی در روز ۵ شنبه و سه روز قبل از آن در آخرین دوئل تلویزیونی دو نامزد کاملاً مشهود بود.
“بوریچ” که در دور اول انتخابات ۲۵،۸ آرأ را به دست آورد معرف پیمان مترقی احزاب Apruebo dignidad است. او وعده میدهد که دولت اجتماعی را گسترش بخشد، وضعیت مردم بومی کشور را بهبود دهد و امکان دسترسی اقشار فقیر جامعه را به مراقبتهای پزشکی و همچنین آموزش و پرورش تضمین نماید. علاوه براین اهداف دیگر این پیمان شامل افزایش سطح حقوق بازنشستگی، مالیاتهای بیشتر از اغنیأ، توزیع بهتر درآمد به نفع اقشار مستضعف جامعه، اقدامات علیه فرار مالیاتی و بررسی جامع و پیگیر دوران دیکتاتوری “اگوستو پینوشه” (۱۹۷۳ تا ۱۹۹۰) میباشد. متاسفانه “بوریچ” که نماینده نمونه قشر متوسط مترقی شهری است، نتوانست در دور اول انتخابات اعتماد شهروندان فقیر و دهقانان را جلب کند. علاوه براین او برخی از چپها را نیز با فاصلهگیری از دولتهای کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه سرخورده کرد. با در نظر گرفتن این قضیه اطمینانی نیست که این نامزد انتخاباتی بتواند تعداد کافی از انتخاب کنندگان را قانع سازد، باوجود اینکه به قول نماینده حزب کمونیست شیلی، “کامیلا والهخو” در این روز یکشنبه انتخاب بین «دمکراسی و یا بربریت» صورت میگیرد. “بوریچ” در انتخابات داخلی پیمان در مقابل نامزد حزب کمونیست شیلی “دانیل خادوئه” پیروز شده بود.
“کاست” که در دور اول انتخابات ۲۷،۹٪ آرأ را به خود اختصاص داد نماینده قشر فوقانی و مرفه کشور است. او فرزند یک افسر ارتش آلمان و یکی از هواداران سرسخت پینوشه و رئیس جمهور راست افراطی برزیل “ژائیر بولسونارو” است. در دوئل تلویزیونی روز دوشنبه نامزد پیمان دست راستی Frente Social Cristiano وعده داد که در صورت انتخاب شدن مالیات شرکتهای بزرگ را کاهش خواهد بخشید و در مقابل مهاجرین سیاست خشنتری را به اجرأ در خواهد آورد و از طریق پیگرد بزهکاران و همینطور سرکوب اقدامات اعتراضی «نظم» را در کشور برقرار خواهد ساخت. خدمات دولتی کاهش خواهد یافت و دستگاه دولتی کوچک خواهد شد. منتقدین نگرانند که این نامزد انتخاباتی که از طرف تعداد زیادی از رسانههای شیلیایی فاشیست محسوب میشود به همین صورت از تصویب یک قانون اساسی نوین توسط شورای انتخاب قانون اساسی جلوگیری کند. متن کنونی قانون اساسی متعلق به دوران دیکتاتوری پینوشه است.
همسر پینوشه “لوسیا هیریارت” روز دوشنبه در سن ۹۹ سالگی مانند همسر سابقش بدون این که به خاطر جنایاتی که در طول دیکتاتوری مرتکب شده بود در مقابل دادگاه قرار گیرد مرد. به طوری که ویدئوهای رسانههای اجتماعی نشان میدهند در پایتخت سانتیاگو به طور خود جوش صدها نفر در خیابانها جشن گرفتند.