کارشناسان مسایل غرب آسیا هر روز توجه بیش‌تری به نتایج انتخابات کلیدی ترکیه در ماه مه می‌کنند، انتخاباتی که می‌تواند نظم منطقه‌ای را تغییر دهد. شهروندان ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس قانون‌گذاری که ممکن است برای سیاست‌های ملی کشور و بلندپروازی‌های منطقه‌ای آن سرنوشت‌ساز باشد، رأی خواهند داد. هم‌زمان، انتخابات توأمان در ۱۴ مه می‌تواند سرنوشت رییسجمهور رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه را که بیش از دو دهه در قدرت بوده است، تعیین کند.
اردوغان و حزب وی با چالش سختی از جانب شش حزب مخالف که نیروهایشان را برای به دست آوردن پُست ریاست جمهوری و پست‌های پارلمانی گِرد آورده اند، روبه‌رو هستند، آن‌ها از بن‌بست سیاسی موجود، اداره اقتصادی کشور، و پاسخ به زمین‌لرزه خانمان‌سوز ماه فوریه که ۵۰.۰۰۰ نفر در آن جان خود را از دست دادند، ناراضی اند. هر یک از همسایگان ترکیه مشتاق نتیجه انتخابات هستند، و هر یک امیدوارند که انتخابات دوران نوینی از سیاست‌های قابل پیش‌بینی و کم‌تر مشکل‌ساز ترکیه در منطقه را نوید دهد. از هنگام ورود اردوغان به قدرت در سال ۲۰۰۳، ابتدا وی به عنوان نخست‌وزیر و سپس در سال ۲۰۱۴ در پست ریاست جمهوری، نقش فعالی در صحنه منطقه‌ای بازی کرد و در بحران‌های متعددی در غرب آسیا و فراتر از آن دخالت‌های تعیین کننده داشت (مانند دخالت در لیبی).
درگیری ترکیه در کشمکش‌های مختلف منطقه‌ای و سیاست‌های قاطع و تهاجمی اردوغان، ضدیت بسیاری از کشورهای غربِ آسیا را با او افزایش داد و کامیابی‌هایش مخالفان را مأیوس ساخت. انتظار می‌رود مسایل سیاست خارجی، مانند نگاه آنکارا به غرب و روابط آن با همسایگانش تأثیر به‌سزایی در نتیجه انتخابات داشته باشد، و اپوزیسیون امیدوار است به سیاست خارجی ترکیه بیش‌تر جنبه سمت‌گیری داخلی بدهد. مخالفان در ترکیه، به رهبری کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوری‌خواه مردم و نامزد ائتلاف اپوزیسیون به دنبال بهره‌برداری از مشکلاتی هستند که دولت حزب عدالت و توسعه با آن مواجه است. مخالفان برای برکناری اردوغان از قدرت بیش از هر چیز بر بحران اقتصادی و ناکامی‌های دولت در پاسخ به زمین‌لرزه تکیه می‌کنند.
اولویت‌های اپوزیسیون مسایل داخلی است: عقب راندن حکومت مستبد اردوغان و سیاست‌های اقتصادی ارتدکس وی. منتقدان اردوغان او را به خاطر سوق دادن نظام سیاسی ترکیه بر مبنای تصویر خود و تلاش برای ایجاد سلطنت مدرن عثمانی به زمامداریش متهم می‌کنند. اپوزیسیون هم‌چنین اردوغان را به خاطر سیاست‌های اقتصادی او که میلیون‌ها نفر را به ورطه نابودی مالی کشانده است، متهم می‌سازد. میلیون‌ها نفر دیگر متأثر از زلزله فوریه در ۱۱ استان ترکیه بی‌خانمان رها شده اند.
مطابق قوانین ترکیه، هر نامزد ریاست جمهوری که نتواند بیش از نصف آراء را به دست آورد، فاقد شرایط لازم است. اگر هیچ نامزدی در دور اول پیروز نشود، انتخابات به دور دوم کشیده و ظرف دو هفته برگزار می‌شود. اگر اردوغان در انتخابات سرنگون شود، اپوزیسیون ترکیه با چالش‌های عظیمی در سیاست خارجی روبه‌رو خواهد شد. ادعای اردوغان در سیاست خارجی این بود که ترکیه را به یکی از قدرت‌های منطقه‌ای تبدیل کند، و هر رهبر و دولت جدیدی می‌بایست سیاستی اتخاذ کند که جامعه ترکیه را خوشنود سازد.
ائتلاف مخالفان هم‌چنین با تعدادی از چالش‌های جهانی و منطقه‌ای مواجه است، از روابط پر دردسر با ناتو و اتحادیه اروپایی گرفته تا اعتمادسازی با کشورهای همسایه. با این‌که ترکیه عضو ناتو است و مشارکت تنگاتنگ و مناسبات بازرگانی عمیقی با اتحادیه اروپایی دارد، اردوغان خشم متحدان غربی‌اش را با ایجاد روابط خوب با روسیه و تعدادی مشکلات سیاسی دیگر برانگیخته است. اپوزیسیون می‌بایست شماری از اختلافات با غرب بر سر یک رشته مسایل، از جمله جنگ علیه روسیه و آینده ترکیه در ائتلاف غرب، را حل کند.
تا آنجا که به همسایگان بلافصل ترکیه مربوط است، مبرم‌ترین مسایلی که اپوزیسیون باید مورد توجه قرار دهد پرداختن به عوامل اصلی روابط آشفته با اطرافیانش پس از سال‌ها تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک است. بلندپروازی‌های روزافزون منطقه‌ای اردوغان، از جمله دخالت وی در چند جنگ، تمایل وی به عملیات نظامی در عراق، لیبی و سوریه و اصرار وی بر ادعاهای سرزمینی در دریای مدیترانه، ترکیه را به نحوی در انزوا قرار داد و بر روابط با همسایگانش سایه انداخت. درست است، اردوغان در سال‌های اخیر کوشید سیاست خارجی‌اش را، از جمله از راه نزدیک شدن با قدرت‌های منطقه‌ای مانند مصر، اسرائیل، و عربستان سعودی تغییر دهد. او هم‌چنین راه مصالحه دوباره با رژیم سوریۀ بشار اسد را به عنوان بازسازی این مناسبات برگزید.
با این حال، شکاف‌ها میان ترکیه و کشورهای دیگر فراتر از ژست‌های ظاهراً دوستانۀ اردوغان است. این‌ها نتیجه بی‌اعتمادی عمیق و ناخشنودی از بلندپروازی‌های رهبر جاری ترکیه است که می‌کوشد نقش رهبر منطقه را ایفاء کند. سیاست «بازگشت به نقطه اول» یعنی سیاست نخست‌وزیر پیشین ترکیه احمد داوود اوغلو در ترمیم اعتماد از دست‌رفته ترکیه با بقیه کشورهای منطقه دشوار و حیاتی است. از آنجا که سیاست‌های فعال اردوغان اغلب منجر به هواداری از سیاست‌های داخلی مخالف کشورهای همسایه بود، دولت آپوزیسیون آینده (اگر در انتخابات موفق شود) نیازمند پرداختن به شماری از مسایل نظیر پایان دادن به دخالت چریک‌های ترکیه (برای نمونه در عراق و سوریه) و حضور نظامی آن در خارج (برای نمونه در لیبی) است.
ترکیه تحت رهبری اردوغان و دولت عدالت و توسعه، دخالت‌هایش در عراق و سوریه را افزایش داد تا در مقابله با تهدیدهای فرضی از سوی رزمندگان کُرد و متحدانشان در این دو کشور در امان بماند. ترکیه حضور نظامی‌اش را در شمال عراق گسترش داد، ده‌ها پایگاه و پاسگاه در آنجا بنا کرد، عملیات هوایی و حملات زمینی ظاهراً علیه حزب کارگران کردستان (پ ک ک) را در داخل کردستان عراق به امری عادی تبدیل کرد. مانع دیگر در روابط با عراق کمبود آب در رود دجله و فرات است، که به دلیل پروژه‌های بزرگ بالادستی به وجود آمده است و عراق را نگران وضع معیشت مردم در پایین‌دست می‌کند.
ابعاد دخالت ترکیه در سوریه پس از شورش سال ۲۰۱۱، بسیار فراتر از نگرانی آنکارا درباره پی‌آمدهای جنگ داخلی است. دخالت سیاسی ترکیه که دیرتر به کمک نظامی به نیروهای مخالف سوریه انجامید، سپس به اشغال بخش بزرگی از آن سرزمین منجر شد. یکی از نتایج سیاست اردوغان در سوریه حضور میلیون‌ها پناهنده در ترکیه است که اکنون وارد بحث‌های انتخاباتی شده است. بسیاری از احزاب اپوزیسیون ترکیه، به کارزار پلاتفرم ضد مهاجرت پیوسته و خواهان بازگرداندن آنان به کشورشان هستند.
در هر دو کشور این کشمکش بازتابِ نگاه دیرینه به مسأله اساسی کردها در ترکیه است. استراتژیست‌های ترکیه نگران آنند که کُردها بتوانند با استفاده از هرج‌ومرج میان دو کشور به ایجاد کشور مستقل کُردی در عراق و سوریه دست بزنند، که خود می‌تواند جنبش جدایی‌طلب کردی به رهبری پ ک ک در مناطق کردنشین ترکیه را تسریع کند. با توجه به این‌که ترکیه ۱۵ میلیون جمعیت کُرد دارد و آراء آن‌ها تأثیر به‌سزایی در نتیجه انتخابات خواهد داشت، این موضوع به هنگام انتخابات حاد می‌شود.
نقشه انتخاباتی کشور نشان می‌دهد که نتیجه انتخابات به رأی کُردها بستگی دارد. به تازگی یک نظرسنجی نشان داد که حزب دمکراتیک مردم، که عمدتاً پایگاه کُردی دارد، انتظار می‌رود حداقل ده درصد آراء را به خود اختصاص دهد، و این می‌تواند پس از انتخابات آن‌را به پیشتاز تبدیل کند. حزب دمکرات کردستان در کارزار پارلمانی زیر پرچم حزب خواهر خود، حزب چپ سبز، شرکت می‌کند تا ممنوعیت بالقوه دادگاه قانون اساسی ترکیه در مورد حمایت از پ ک ک را خنثی سازد. این حزب هنوز رسماً به شش حزب ائتلافی در حمایت از نامزدی قلیچدار اوغلو نپیوسته است. در عوض، هوادارانش که احتمالاً در انتخاب رییسجمهور نقش مهم‌تری بازی می‌کنند، از نامزد حزب دمکرات در حزب چپ سبز حمایت خواهند کرد. لذا انتظار می‌رود ائتلاف اپوزیسیون در پرداختن به سیاست عمومی ترکیه و استفاده از وجود پ ک ک هم به بهانۀ سرکوب جامعه کُرد و هم استراتژی همسایگان خود با مشکل اساسی مواجه شود.
هر دولتی تحت رهبری اپوزیسیون در آینده ترکیه نیازمند بازبینی دخالت در لیبی است، جایی که سربازان ترکیه و جنگجویان متحد خارجی آنان از منافع ترکیه در جنوب منطقه مدیترانه دفاع می‌کنند. مخالفان ارودوغان می‌بایست گزینه راهبردی دیگری پیشنهاد و ارایه دهند، پیشنهادی با هدف پایان دادن به دخالت نظامی در آن کشور و نیز اطمینان خاطر دادن به صلح‌آمیز بودن ارتباطاتش با همسایگان لیبی. ادعای ترکیه بر انحصاری بودن منطقه اقتصادی در شرق مدیترانه نیز موجب افزایش تنش و خصومت میان دیگر رقبای مدعی می‌شود. بسیاری از کشورهای دیگر نیز درگیر یک رشته مشاجرات بر سر افزایش استخراج گاز در منطقه هستند. رهبران اپوزیسیون ترکیه به وضوح بیان کرده اند که از رفتارهای یکجانبه‌گرایانه اردوغان حمایت نمی‌کنند، و گزارش‌ها حاکیست که آن‌ها در حال ایجاد نقشه‌های جایگزین برای تأمین منافع ترکیه در بازار منطقه‌ای هستند.
ترکیه همانقدر برای منطقه اهمیت دارد که همسایگانش برای اقتصاد، رفاه و امنیت سیاسی این کشور اهمیت دارند. تاریخ روابط میان ترک‌ها و عرب‌ها و دیگر اقلیت‌ها تاریخی چند صد ساله است، اما نظرات درباره این‌که آن‌ها چگونه در چهار قرن حکومت عثمانی زیسته و به زندگی ادامه داده اند، متفاوت است. جاه‌طلبی روزافزون منطقه‌ای اردوغان به روابط دیپلماتیک آسیب رسانده است، احساسات ضد ترکی را برانگیخته است، و کشورهای عربی را مجبور به رفتاری محتاطانه نسبت به ترکیه کرده است.
اما هر دولتی که پیروز انتخابات باشد، لازم است همه این موضوعات پیچیده را در نظر بگیرد تا به طور مؤثری با همسایگان رقیب خود کنار بیاید و راه را برای همکاری‌های مفیدتر و منصفانه‌تر منطقه‌ای هموار سازد. بنابراین، می‌توان انتظار داشت ائتلاف مخالفین در پرداختن به سیاست‌گذاری عمومی ترکیه در ارتباط با استفاده از وجود پ ک ک به عنوان بهانهای برای سرکوب جامعه کرد و استراتژی آن با مشکل اساسی مواجه شود.