این شبیه یک معجه است، اما نتیجه مقاومت مردمی رامنشدنی و همبستگی بینالمللی است. ۶٢ سال است که قدرتمندترین کشور جهان نتوانسته دولت و مردم کوبا را که جرأت کردند راه سوسیالیسم را در پیش بگیرند، به زانو درآورد.
ز
به رغم محاصره جنایتکارانه ایالات متحده، کوبا برای مثال از طریق تیمهای پزشکی به جهان کمک میکند. پزشکان در سال ٢٠١۶ در راه هائیتی، پس از طوفان ویرانگر «متیو» برای ارایه خدمات پزشکی به قربانیان (عکس: اسماعیل فرانسیسکو)
این شبیه یک معجزه است، اما نتیجه مقاومت مردمی رامنشدنی و همبستگی بینالمللی است. ۶٢ سال است که قدرتمندترین کشور جهان نتوانسته دولت و مردم کوبا را که جرأت کردند راه سوسیالیسم را در پیش بگیرند، به زانو درآورد. سال به سال، «دولت سرکش ایالات متحده آمریکا» (به گفته نوام چامسکی) تقریباً به اتفاق آراء در مجمع عمومی سازمان ملل متحد محکوم میشود. با این وجود، هر ١٣ رییسجمهور ایالات متحده که از زمان پیروزی انقلاب کوبا بر سر کار بوده اند، به طور پیوسته طولانیترین و گستردهترین محاصره تاریخ بشر را تشدید کرده اند. در نتیجه، کوبا در حال حاضر هر دو ساعت یک میلیون دلار، که در بخش مراقبتهای بهداشتی، منابع انرژی، دارو، غذا و سایر کالاها کمبود آن احساس میشود، از دست میدهد. در ١۷ نوامبر ٢٠٢٣، یک دادگاه بینالمللی متشکل از وکلای مشهور، واشنگتن را به نقض قوانین بینالمللی و حقوق بشر متهم کرد و تحریمهای ایالات متحده را به عنوان اقداماتی توصیف کرد که «میتواند جنایت نسلکشی محسوب شود.»
رییسجمهور ایالات متحده دوایت دی. آیزنهاور، پس از پیروزی ارتش انقلابیون به رهبری فیدل کاسترو معتقد بود که میتواند دولت ضد امپریالیستی را ظرف ۶٠ روز یا حداکثر ۶٠ ماه سرنگون کند. او ابتدا دستور داد واردات مهمترین صادرات کوبا، شکر، متوقف شود. فرمان ریاست جمهوری که در ٣ فوریه ١۹۶٢ به امضای جان اف کندی جانشین وی رسید، علامت آغاز شبکهای جامع از تحریمها را داد که امروزه بر همه عرصههای زندگی اقتصادی و اجتماعی در کوبا تأثیر میگذارد. لستر دی. مالوری، وزیر امور خارجه ایالات متحده، دلایل این امر را در یادداشتی در آوریل ١۹۶٠ ارایه کرد و در آن، اهدافی را نیز تدوین کرد که تا به امروز بدون تغییر باقی مانده است. وی خاطرنشان کرد: «اکثریت کوباییها از کاسترو حمایت میکنند.» در ادامه این بیانیه آمده است: «تنها وسیله قابل پیشبینی برای محروم کردن او از حمایت داخلی، ناامیدی و نارضایتی ناشی از کمبودها و فلاکتهای اقتصادی… تضعیف زندگی اقتصادی و غارت پول و ذخایر کوبا کاهش دستمزدهای اسمی و واقعی و ایجاد گرسنگی، ناامیدی و سرنگونی دولت بود.»
پس از تهاجم ناموفق ارتش مزدور سیا به خلیج خوکها در آوریل ١۹۶١، که طی آن فیدل کاسترو انقلاب کوبا را انقلابی سوسیالیستی اعلام کرد، کندی از پیشنهاد مالوری پیروی کرد. او با دستور خود در ٣ فوریه ١۹۶٢ کلیه روابط تجاری بین ایالات متحده آمریکا و جزیره را ممنوع کرد. دو هفته بعد، واردات محصولات از کشورهای ثالث در صورتی که مواد اولیه آنها از کوبا میآمد، ممنوع شد. از آن زمان، همه دولتهای ایالات متحده فشار اقتصادی بر جمعیت جزیره را بیشتر افزایش داده اند. در سال ١۹۹۶، ویلیام کلینتون، رییسجمهور ایالات متحده، قانون هلمز برتون (قانون آزادی و همبستگی دمکراتیک کوبا، Cuban Liberty and Democratic Solidarity Act) را امضاء کرد که میتواند هر شرکت غیر آمریکایی را در صورت تجارت با کوبا تحت پیگرد قانونی قرار دهد. در طول همهگیری کووید-١۹، ٢۴٣ اقدامات اضافی از سوی دونالد ترامپ انجام شد که جوزف بایدن، رییسجمهور آمریکا هنوز هیچیک از آنها را لغو نکرده است. در ژانویه ٢٠٢١، ترامپ همچنین کوبا را در فهرست کشورهایی قرار داد که گفته میشود حامی تروریسم هستند. کوبا خود قربانی تروریستهایی شد که به وسیلۀ سیا آموزش دیده بودند و از سوی ایالات متحده حمایت میشدند. علاوه بر تهاجم به خلیج خوکها، این موارد شامل انفجار پرواز ۴۵۵ کوبانا در سال ١۹۷۶ و بمبگذاریهای متعدد در هتلها میشود. از دهه ١۹۶٠، ٣۴۷۸ نفر در حملات تروریستی در کوبا و علیه مؤسسات کوبا در خارج از کشور کشته و ٢٠۹۹ نفر مجروح شده اند.
اما کوبا تسلیم نمیشود. یک روز پس از امضای فرمان محاصره کندی رییسجمهور ایالات متحده، بیش از یک میلیون نفر در ۴ فوریه ١۹۶٢ به میدان انقلاب هجوم آوردند. در آنجا، به عنوان «مجمع ملی مردم کوبا»، آنها با هلهله و تشویق «اعلامیه دوم هاوانا» را تصویب کردند، که در آن تأکید کردند «به مقاومت و ساختمان سوسیالیسم، علیرغم تجاوزات، تهدیدها و محاصره نسلکشی ایالات متحده ادامه میدهند.»