نویسنده: امیرعباس نوری
برگرفته از: وطن امروز
چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳
دردسر ادبیات
«تروریست، ترویسته، فرقی نمی‌کنه؛ چه عربه، چه عجمه، چه فارسه، چه اسرائیله، چه آمریکاست، چه ایرانه. اگر ترور کرد، تروریسته. نه اینکه یک عده را ترور بکنه بگه دفاع از خوده؛ یک طرف اگر خواست چنین کاری بکنه، بگه تروریسته. ما محکوم می‌کنیم اینها را. این کلیت حرف ماست. بیایید کمک کنیم جامعه‌ای درست بشه که امنیت به وجود بیاد. بیایید کاری کنید تعامل کنیم. نجنگیم. توی اوکراین هم عین همینه. چیزی را که با گفت‌وگو می‌تونیم حل کنیم با موشک و اسلحه حل نشده. ما آماده‌ایم تمام سلاح‌ها را بگذاریم کنار به شرطی که اسرائیل هم بگذاره کنار. یک سازمان بین‌المللی بیاد امنیت منطقه را تامین کنه. اصلا اون‌ها هم لازم نیست؛ ما خودمون امنیت خودمون را بلدیم تامین کنیم. ولی هیشکی در مقابل کسی نیاد تا دندان اون طرف را مسلح بکنند به این ور هم بگویند تو حق نداری یک موشک هم بسازی! ما در ان‌پی‌تی در تمام مقررات راجع به هسته‌ای رفتیم وارد شدیم تعهد کردیم، اسرائیل بمب اتم هم درست کرده، هر کاری کرده، توی هیچکدام از این قوانین بین‌المللی هم وارد نشده، کسی هم کاری به کارش نداره. چرا؟ بعد هر وقت دلش خواست تهدید اتمی می‌کنه؛ میگن اگر این کار را بکنید ما مثلا بمب اتم می‌زنیم! این انسانیته؟ این ادعای صلح و امنیت و آرامشه توی دنیا؟ بیایید کمک کنیم دنیا در صلح و امنیت باشه. ما آماده‌ایم. ما نمی‌خواهیم بجنگیم؛ ما می‌خواهیم با هم آشتی بکنیم، با همه کسان؛ طمع به خاک هیچ کسی نداریم و دنبال اختلال در هیچ جایی نیستیم. معنی این حرف این نیست که ممکنه ایرانی نباشه در بعضی جاها بعضی کارها را نکنه! احتمال داره. چطور توی کشور خودمون علیه خود ما ممکنه یک عده بلند بشوند یک کارهایی بکنند؟ ولی این رو بگید که ماییم که داریم این کار رو می‌کنیم؛ این ما نیستیم. بالاخره یکسری آدم‌ها هستند که چارچوب را نمی‌پذیرند، مستقل یک اقدامی بکنند. این رو نباید به اسم ما بگذارید. ما چیزی را که می‌گیم صادقانه می‌گیم. من زیاد سیاست بلد نیستم؛ دروغ گفتن هم بلد نیستم! به خاطر حرف دلم می‌خواهم با آدم صادقانه صحبت کنم و به آدم راست بگم. اینکه یک روز یک چیزی بگم و بعد ببینیم دروغ بود؛ صادق نبودم. حرفی رو که زدم درست نبود. می‌خواستن سر ما کلاه بگذارن. ما سر هیشکی رو نمی‌خوایم کلاه بگذاریم. حق هیشکی را نمی‌خوایم ضایع بکنیم؛ چه در داخل کشورمون؛ چه با همسایه‌هامون؛ چه با دنیایی که توش زندگی می‌کنیم. به پیر و پیغمبر ما هم انسانیم. جنگ‌طلب نیستیم. دلمون می‌خواد آرامش تو دنیا ایجاد بشه. کمک کنید این اتفاق بیفته. متشکرم». این صحبت‌های مسعود پزشکیان است که شامگاه دوشنبه در نشست خبری با مدیران ارشد رسانه‌های آمریکایی در نیویورک گفته شد. مهم‌ترین بخش این جملات که مورد توجه و همینطور انتقاد گسترده در داخل قرار گرفت؛ آنجایی بود که پزشکیان پیشنهاد عجیب خلع سلاح ایران در مقابل خلع سلاح اسرائیل و همینطور حضور یک نهاد بین‌المللی برای تامین امنیت منطقه را مطرح کرد. البته برخی دیگر از صحبت‌های پزشکیان درباره مقاومت حزب‌الله در مقابل دشمن صهیونیست هم محل اختلاف شد اما مهم‌ترین موضوع محل بحث درباره اظهارات پزشکیان در نیویورک، همین پیشنهاد عجیب و غریب او درباره خلع سلاح بود.
خب! با این پیشنهاد عجیب آقای مسعود پزشکیان چه کنیم؟ چگونه باید آن را بفهمیم و نسبت به تبعات آن در دنیا بویژه در منطقه، چگونه واکنش نشان دهیم؟
۱- پیشنهاد پزشکیان درباره خلع سلاح متقابل ایران و رژیم صهیونیستی و تامین امنیت منطقه توسط یک سازمان بین‌المللی، ما قبل یک پیشنهاد است. این حرف اساسا یک حرف بی‌معنا و بی‌مبنا، یک اشتباه مطلق، یک غلط محرز و یک جنگ مستقیم با عقل و منطق است. خلع سلاح؟! این حرف از کجا آمد؟ این ایده چطور به زبان آمد؟ چطور می‌شود یک رئیس‌جمهور، در خاک بزرگ‌ترین دشمن کشورش، آن هم در میانه جنگ بدون مرز رژیم صهیونیستی علیه مقاومت، چنین حرفی بزند؟ حقیقتا تصور اینکه آقای رئیس‌جمهور در زمان بیان این حرف، به عواقب و هزینه‌های آن فکر نکرده باشد، باورنکردنی است. جدا از اینکه این پیشنهاد، یک حرف غلط، غیرمنطقی، خلاف منافع ملی، خلاف امنیت ملی و در تقابل با عقل و اندیشه است، هزینه‌های آن نیز هنگفت است. از شامگاه دوشنبه تقریبا همه رسانه‌های رژیم صهیونیستی، آمریکایی و غربی با تمرکز بر این بخش از صحبت‌های پزشکیان، این پیشنهاد او را به معنای پیام عجز و عقب‌نشینی ایران از موضع خود در قبال رژیم صهیونیستی تفسیر کرده‌اند؛ آن هم در میانه جنگ! خدا می‌داند آن زن و بچه بی‌گناه فلسطینی و لبنانی که ایران را تکیه‌گاه و حامی اصلی خود در برابر درندگان صهیونیست می‌داند، چه تصور و چه تصویری از این حرف آقای پزشکیان خواهند داشت. به همین دلیل بود که عباس عراقچی بلافاصله انتساب این اظهارات به پزشکیان را تکذیب و تلاش کرد از هزینه‌های آن بویژه در بعد داخلی بکاهد. محمدجواد ظریف هم دست به کار شد و توئیتی منتشر و تلاش کرد یک اطمینان‌بخشی درباره حفظ مواضع اصولی ایران در قبال رژیم صهیونیستی ایجاد کند. به هر حال اتفاقی که نباید می‌افتاد، افتاد و رئیس‌جمهور در بدترین زمان ممکن و در بدترین مکان ممکن، بدترین پیشنهاد ممکن را مطرح کرد!
۲- چرا آقای رئیس‌جمهور این اشتباه مهلک را مرتکب شد و این حرف بی‌اساس را مطرح کرد؟ آیا مسعود پزشکیان، از مواضع پیشین خود در حمایت صریح از مقاومت و ضرورت ریشه‌کنی رژیم صهیونیستی کوتاه آمد و عقب‌نشینی کرد؟ آیا کسی به او این پیشنهاد را داده بود؟ آیا این پیشنهاد تحت القائات برخی همراهان وی مطرح شد؟
بیاییم راست و واقع‌بینانه بگوییم. به نظر نمی‌رسد این اشتباه مهلک پزشکیان و طرح پیشنهاد خلع سلاح متقابل ایران و رژیم صهیونیستی، نتیجه تغییر موضع او در قبال مقاومت یا تحت القائات و مشورت دیگران باشد. آنچه در همین ۳-۲ ماه درباره پزشکیان می‌دانیم و متوجه شده‌ایم این است که او نسبت به برخی موضوعات و مسائل مهم احاطه و تسلط ندارد و از آن بدتر اینکه متاسفانه در بیان موضوعات و مواضع، دچار سهو لسان مکرر می‌شود. در همین ماجرای پیشنهاد خلع سلاح، در میانه اظهاراتش و آنجا که پیشنهاد داد یک سازمان بین‌المللی وظیفه تامین امنیت منطقه را بر عهده بگیرد، در لحظه‌ای متوجه اشتباه خود شد و سعی کرد آن را جبران کند و گفت خود نیروهای منطقه‌ای این امنیت را تامین می‌کنند.
بنابراین مشخص است این اشتباه ناشی از سهو لسان و یک نوع بداهه‌گویی اشتباه بوده است. این ضعف بزرگ آقای پزشکیان هم در تسلط بر مسائل مهم، و بدتر از آن، ضعف بیشتر وی در بیان و بویژه ادبیات، در همان ایام تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری پیدا بود اما در جریان نخستین نشست خبری وی پس از انتخابات، این ضعف در سطح ریاست جمهور بیشتر از قبل به چشم آمد. همان زمان، یعنی ۲۷ شهریور، «وطن امروز» در ستون «یادداشت روز» مطلبی با عنوان «پزشکیان و مساله ادبیات» منتشر و نسبت به تبعات و هزینه‌های عدم احاطه و تسلط رئیس‌جمهور بر موضوعات مهم و حساس بویژه ادبیات خاص وی ابراز نگرانی کرد و نسبت به تکرار این ادبیات در سفر نیویورک هشدار داد. در بخشی از آن یادداشت آمده بود: «پاسخی که آقای پزشکیان درباره شلیک موشک فراصوت یمن به سرزمین‌های اشغالی به خبرنگار الجزیره داد حقیقتا تاسف‌آور بود. این تاسف بیشتر متوجه اطرافیان، معاونان و مشاوران وی بویژه وزارت امور خارجه است. از قبل پیدا بود آقای رئیس‌جمهور نیاز به آموزش‌های لازم و حتی ابتدایی برای اعلام مواضع جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی دارد. نشست خبری روز گذشته آقای پزشکیان نشان داد در این حوزه یا اساسا آموزشی انجام نشده یا اینکه آموزش‌های لازم انجام شده اما آقای رئیس‌جمهور نسبت به آن بی‌تفاوت بوده است. به هر حال نشست خبری روز گذشته آقای رئیس‌جمهور نشان داد باید فکری اساسی برای ادبیات پزشکیان کرد، بویژه که آقای پزشکیان در آستانه سفر به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل قرار دارد و به احتمال زیاد او در آنجا با رسانه‌های مهم دنیا مواجه خواهد شد. لذا باید مراقبت لازم انجام شو.د»
متاسفانه این هشدار «وطن امروز»، در جریان سفر نیویورک محقق شد و شد آنچه نباید می‌شد. پزشکیان ناگهان در میانه اظهاراتش، پیشنهادی مطرح کرد که حتی چپ و راست او نیز میخکوب شدند.
خب! با این وضعیت چه کنیم؟ اشتباهی که در نیویورک شد، هزینه‌ای به مراتب بیشتر از اشتباه رئیس‌جمهور در نشست خبری تهران درباره توان موشکی ارتش یمن به بار آورد. البته قطعا کسی در دنیا این اشتباه را به معنای تغییر مواضع ایران در قبال رژیم صهیونیستی بویژه حمایت قاطعانه ایران از مقاومت تفسیر نخواهد کرد، کما اینکه خود پزشکیان در اظهارات اخیرش، مواضع محکمی در حمایت از مقاومت اتخاذ کرده بود.
اما برای جلوگیری از تکرار این قبیل اشتباهات هزینه‌ساز، باید اطرافیان آقای رئیس‌جمهور تدبیری کنند، بویژه اینکه بهتر است آقای پزشکیان تا مدتی درباره مسائل مهم بین‌المللی به صورت زنده یا در مواجهه با اصحاب رسانه اظهارنظر نکند. البته نکته مثبت این است که خود آقای رئیس‌جمهور بارها صادقانه تاکید کرده این موضوعات را نمی‌داند و این بیان صادقانه، تکالیف مشاوران بویژه دستگاه سیاست خارجی دولت وی را برای توجیه آقای پزشکیان در قبال این موضوعات مهم دوچندان کرده است. واقعیت این است که جهان و مسائل مهم دنیا آنگونه که آقای پزشکیان تصور می‌کند، ساده و حل مشکلات آن به این راحتی نیست.
مساله رژیم صهیونیستی، پیدایش و برچیدن آن یکی از پیچیده‌ترین مسائل دنیا است. وحشی‌گری اخیر صهیونیست‌ها در به خاک و خون کشیدن مردم غزه و لبنان نیز پیچیدگی رفع این غده سرطانی را بیشتر کرده است.
شاید نخستین اقدامی که مشاوران و اهالی دستگاه سیاست خارجی دولت چهاردهم باید انجام بدهند این است که آقای رئیس‌جمهور را مطلع کنند که جهان به این سادگی و حل مشکلات آن به این آسانی نیست!