تارنگاشت عدالت
نویسنده: محمد حسن سویدان
برگرفته از: کریدل
مترجم: م. قربانی
۸ نوامبر ۲۰۲۴
مجموعه‌ای از حوادث اخیر دو متحد سرسخت اسرائیل را در کانون توجه قرار داده است: مصر اولین کشور «عادی‌ساز» روابط اعراب با اسرائیل و اکنون قابل اعتمادترین شریک تجاری منطقه‌ای تل آویو، و آلمان، کشوری که نسل‌کشی را برای قرن بیستم ابداع و معرفی کرد.
در سال ۱۹۷۳، نیروهای مسلح مصر و سوریه حمله غافلگیرانه ای را علیه اسرائیل انجام دادند که به «جنگ اکتبر» معروف شد. در سخنرانی‌ای که جمال عبدالناصر، رییس‌جمهور سابق مصر در ۲۶ مه ۱۹۶۷ برای اتحادیه‌های کارگری عرب ایراد کرد، گفت: «نبرد با اسرائیل امری کلی خواهد بود و هدف اصلی ما نابودی اسرائیل خواهد بود.»
بیش از پنج دهه پس از آغاز جنگ مصر و متعهد شدن به نابودی کشور اشغالگر، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر این‌که در حال حاضر قاهره به حمایت اقتصادی و لجستیکی از اسرائیل در طول جنگ خود علیه لبنان و غزه می‌پردازد.
بنادر مصر: سکوی لجستیکی در خدمت اسرائیل
به گفتۀ تارنگاشت مارین ترافیک که عبور و مرور کشتی‌ها را ردیابی می‌کند و شرکت ال اس ای جی که یک شرکت داده‌های مالی است، کشتی آلمانی ام وی کاترین (MV Kathrin) در ۲۸ اکتبر، در بندر اسکندریه پهلو گرفت. داده‌های منبع نیروی دریایی و گروه‌های حقوق بشر ادعا می‌کنند که کشتی حامل مواد منفجره به مقصد ارتش اسرائیل بوده و پس از محرومیت از حق پهلوگیری از سوی چندین کشور، در اسکله نظامی مصر تخلیه شده است.
تارنگاشت بندر اسکندریه، که حرکت کشتی و ناوبری دریایی را نظارت می‌کند، گزارش می‌دهد که دفتر مشاوره دریایی مصر (IMCO)، مسؤولیت پذیرش کشتی و تخلیه محموله «نظامی» آن را بر عهده گرفته است. سپس اطلاعات بیش‌تر نشان داد که کالاها از طریق این کشتی، همان روز از بندر اسکندریه به بندر مدیترانۀ اشدود در اسرائیل حمل شده است.
طبق گزارش‌ها کشتی ام وی کاترین، هشت کانتینر حاوی ۱۵۰.۰۰۰ کیلوگرم مواد منفجره RDX را برای صنایع نظامی اسرائیل، که بازوی تولید مهمات البیت سیستم (Elbit Systems)، بزرگ‌ترین تولید کننده نظامی اسرائیل است، حمل می‌کند. در ماه سپتامبر، وزیر امور خارجه پرتغال، پائولو رانگل، گفت که اطلاعاتی از مالک کشتی دریافت کرده است که نیمی از محموله‌ها اقلامی با کاربرد دو گانه است که برای یک شرکت اسلحه‌سازی در اسرائیل در نظر گرفته شده است.
نکته جالب این است که از پهلوگیری این کشتی در نامیبیا، اسلوانی، مالت و مونته نگرو جلوگیری شد، زیرا این کشورها نگران بودند که تل آویو از مواد منفجره برای قتل عام بیش‌تر غیرنظامیان استفاده کند.
مصر سپس برای حل معضل کشتی ام وی کاترین با ارایه مکانی برای اسکله و تخلیه محموله وارد عمل شد. این گروه حقوق بشر در گزارش مفصلی که در تارنگاشت رسمی عفو بین‌الملل منتشر شده، می‌نویسد: «دولت مصر به کشتی “ام وی کاترین” با پرچم آلمان که گمان می‌رود حامل مواد منفجره عازم اسرائیل است، اجازه داد تا در بندر اسکندریه پهلو بگیرد و تخلیه کند، علی‌رغم این خطر که محموله این کشتی ممکن است به ارتکاب جنایات جنگی در غزه کمک کند.»
لازم به یادآوری است که استقبال اسکندریه از کشتی پس از بیانیه ناتاشا بوسل، رییس سازمان عفو بین‌الملل در اسلوانی صورت گرفت: «محموله مرگباری که گمان می‌رود در کشتی “ام وی کاترین” بوده است نباید به اسرائیل برسد، زیرا خطر آشکاری وجود دارد که چنین محموله‌ای می‌تواند به ارتکاب جنایت جنگی علیه غیرنظامیان فلسطینی کمک کند.»
سخنگوی ارتش مصر در بیانیه‌ای که در صفحه فبسبوک خود منتشر کرد، به این اتهامات پاسخ داد:
«نیروهای مسلح مصر آن‌چه را که شبکه‌های اجتماعی و حساب‌های مشکوک منتشر شده و در مورد کمک به اسرائیل در عملیات نظامی به طور کلی و جزیی تبلیغ می‌شود، قاطعانه تکذیب می‌کنند و تأکید می‌کنند که هیچ شکلی از همکاری با اسرائیل وجود ندارد.»
با وجود تکذیب، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد اسکندریه کشتی را پذیرفته است، از ردیابی مکان‌های کشتیرانی و شرکت‌های تهیه کننده داده‌های جهانی گرفته تا گزارش‌هایی از چندین حزب و دولت. لازم به ذکر است که در طول ۱۳ ماه حمله نظامی وحشیانه تل آویو به غزه، پنج بندر مصر به گذرگاه‌های کلیدی برای صادرات و واردات اسرائیل تبدیل شدند. پذیرش ام وی کاترین برای پهلوگیری در یکی از این بنادر مصر صرفاً ادامه نقشی است که قاهره برای تأمین منافع جنگی اسرائیل بر عهده گرفته است.
داده‌های تجارت خارجی اسرائیل نشان می‌دهد که طی ۹ ماه نخست سال جاری، تجارت این کشور اشغالگر با پنج کشور عربی بیش‌ترین رشد را داشته است: امارات، مصر ، اردن، مراکش و بحرین. بر اساس این ارقام، ارزش تجارت اسرائیل با بحرین ۱۰ برابر، مراکش ۵۳ درصد، مصر ۵۲ درصد و امارات ۴ درصد افزایش یافته است. تجارت کلی با اردن به دلیل کاهش واردات اردن از اسرائیل یک درصد کاهش یافت. ارزش کل تجارت اسرائیل با پنج کشور عربی به ۳.۴ میلیارد افزایش یافت که نشان دهنده رشد ۱۲ درصدی است.
هم‌چنین تفاوت قابل توجه در ارقام تجاری منتشر شده از سوی اسرائیل و کشورهای عربی قابل تأمل است. ارزش تجارت اعلام شده از سوی مصر بسیار بیش‌تر از مقامات اسرائیلی بود، که نشان می‌دهد قاهره اساساً از اعلام میزان روابط تجاری رو به رشد خود با اسرائیل، علی‌رغم حملات مرگبار دولت اشغالگر به غزه، لبنان، کرانه باختری اشغالی، سوریه، یمن و سایر نقاط در منطقه، ابایی ندارد.
داده‌های تجارت خارجی مصر نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تا ژوئیه، تجارت قاهره با اسرائیل در مجموع به ۱.۸۸۳ میلیارد دلار رسیده است، که ۱۵۵ میلیون دلار صادرات و ۱.۷۲۸ میلیون دلار واردات دارد. از سوی دیگر اسرائیل مدعی است که مبادلات تجاری بین دو کشور تنها به ۴۳۱ میلیون دلار رسیده است که تفاوت ۱.۴۵۲ میلیارد دلاری را به دنبال دارد. بر مبنای داده‌های آن‌ها، میزان صادرات ۲۴۲ میلیون دلار و واردات ۱۸۹ میلیون دلار بوده است.
هرچند نقش مصر در کمک به اسرائیلی‌ها در زمان جنگ به تازگی برملا شده است، قاهره در رسانه‌های اجتماعی عربی به دلیل ویدئویی که عبور ناوچه جنگی اسرائیلی «ساعر ۵» در کانال سوئز را نشان می‌دهد – که پرچم‌های هر دو کشور مصر و اسرائیل را برافراشته است، و نیروی دریایی مصر از کشتی نظامی اسرائیل محافظت می‌کند، مورد انتقاد شدید رسانه‌های عرب قرار گرفته است.
اداره مدیریت کانال سوئز مصر (SCA) در واکنش به این کنش‌ها مدعی شد که همه کشتی‌ها – تجاری یا نظامی – حق عبور از کانال را دارند و افزود که بر افراشته شدن پرچم مصر بر روی همه کشتی‌هایی که از این آبراه عبور می‌کنند، اجرای مقررات است.
در مورد آلمان چطور؟
کشتی ام وی کاترین با پرچم آلمان، یعنی پرچم اصلی‌ترین تأمین کننده تسلیحات اروپایی و حمایت بین‌المللی از اسرائیل، در حرکت بود. بین ماه‌های اوت و اکتبر، دولت آلمان با صادرات ۹۴ میلیون یورو سلاح به تل آویو موافقت کرد، جالب اینجاست که برلین در هشت ماهه اول سال ۲۰۲۴ تنها ۱۴ میلیون یورو تسلیحات به اسرائیل صادر کرده است که نشان می‌دهد افزایش عظیم محموله‌های تسلیحاتی تا حد زیادی به تشدید تنش نظامی اسرائیل علیه لبنان مرتبط است.
پیوندهای آلمان و اسرائیل در صحنه نظامی لبنان ادامه دارد. پس از انجام عملیات زمینی از سوی نیروهای اشغالگر در شهر باترون در شمال لبنان برای ربودن یک دریانورد لبنانی به نام عماد امهز، گزارش‌هایی منتشر شد که نیروهای دریایی آلمان پشتیبانی لازم را از مأموریت غیرقانونی اسرائیل ارایه کردند. بر اساس این گزارش‌ها، موفقیت اسرائیل در عبور از آب‌های سرزمینی لبنان مستلزم هماهنگی عمدی یا غفلت عمدی نیروی دریایی آلمان در داخل نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان (یونیفل) بود. بر اساس قطع‌نامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد وظیفه کمک به لبنان برای محافظت از خطوط دریایی و آب‌های سرزمینی، به گروه ضربت دریایی یونیفل (UNIFIL) – تحت فرماندهی آلمانی‌ها – واگذار شد.
پس‌زمینه این داستان، البته، حمایت آشکار سیاسی، رسانه‌ای و دیپلماتیک برلین از اسرائیل – علی‌رغم نقض فاحش قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی از طرف تل آویو – و بررسی بی‌سابقه بالاترین دادگاه‌های جهان در مورد نسل‌کشی اسرائیل در غزه و غیر‌قابل دفاع است. امروز، با اشغال سرزمین‌های فلسطینی، برلین دیگر صرفاً یک حامی دولت اشغالگر نیست، بلکه شریکی در تضمین موفقیت اسرائیل در دستیابی به اهداف جنگی خود است.
به گزارش روزنامه الاخبار، سازمان اطلاعات آلمان فعالیت‌های جمع‌آوری اطلاعات خود را در بیروت احیاء کرده است و تیم نیروهای اضطراری بین‌المللی آن به بهانه تأمین امنیت منطقه دریایی تلاش‌های بیش‌تری انجام می‌دهد.
نیروهای آلمانی از رادارهایشان در لبنان برای نظارت بر تجاوزات اسرائیل، جلوگیری از آن‌ها یا حتی هشدار دادن درباره آن‌ها استفاده نمی‌کنند، بلکه برای ارایه اطلاعات هشدار اولیه در مورد موشک‌ها و پهبادهای حزب‌الله به تل آویو استفاده می‌کنند – به ویژه پهبادهایی که اسرائیل در ردیابی و سرنگونی آن‌ها با مشکل مواجه است.
می‌توان گفت که جدی‌ترین حادثه در ۱۷ اکتبر رخ داد، زمانی که یک کشتی آلمانی یک پهباد حزب‌الله را که به سمت اسرائیل حرکت می‌کرد، سرنگون کرد.
اخیراً بسیاری از گزارش‌ها حاکی از آن است که حزب‌الله تصمیم گرفته است تمام تماس‌های خود را با آلمان متوقف کند و هر یک از نقش‌های آینده آن در یونیفل را رد کند.
مأموریت یونیفل در ابتدا نظارت بر نقض حاکمیت لبنان از جمله زمین، دریا و هوا از سوی اسرائیل بود. با این حال، حوادث اخیر – به ویژه نیروهای آلمانی – باعث ایجاد نگرانی در لبنان، به خصوص در میان جناح‌های مقاومت شده است. نقش یونیفل در مهار تجاوز اسرائیل اکنون زیر سؤال رفته است، زیرا اقدامات آن در موارد متعدد نشان داده است که بیش‌تر خشونت اسرائیل را در لبنان امکان‌پذیر می‌کند.