تارنگاشت عدالت
منبع: نیو ایسترن آوتلوک
نویسنده: عباس هاشمی
مترجم: م. قربانی
۷ آوریل ۲۰۲۵
دونالد ترامپ اخیراً سیاست تعرفه‌ای خود را اعلام کرد که تقریباً همه شرکای تجاری آمریکا را شامل می‌شود، وی این وضعیت را وضعیت اقتصادی اضطراری و این روز را «روز آزادی» نامید. این تعرفه‌ها قرار است به جنگ جدید تجاری دامن بزند و بر هژمونی جهانی آمریکا تأثیر بگذارد.
دونالد ترامپ، از زمان تصدی پست ریاست جمهوری آمریکا برای دومین دوره غیر متوالی خود، تهدید کرده است که برای به حداقل رساندن کسری تجاری این کشور، بر شرکای تجاری آمریکا تعرفه وضع خواهد کرد. به گفته مقامات آمریکا، قرار است این تعرفه‌ها از روز ۹ آوریل ۲۰۲۵، اجرایی شود. تعرفه‌های جدید ترامپ بر شرکای تجاری ایالات متحده، محکومیت و انتقادهای جدی همه کشورهای آسیب دیده را در سراسر جهان برانگیخته است. بسیاری از کشورها متعهد شده اند که به این تعرفه‌های اعمال شده از سوی آمریکا پاسخ تلافی‌جویانه بدهند.
این اقدام واکنش بی‌سابقه‌ای را از سوی همه کشورهای جهان در پی خواهد داشت و خطر رکود و تورم در آمریکا را نیز افزایش می‌دهد.
در حال حاضر آمریکا برای حفظ هژمونی جهانی خود، از ظهور سریع روسیه، چین و قدرت‌های متوسط رنج می‌برد. از زمان اوج جنگ سرد، ایالات متحده قدرت سخت خود را بر کشورهای در حال رشد اعمال کرده است. از آمریکای جنوبی گرفته تا آفریقا و آسیا، بسیاری از کشورهای جهان سوم قربانی خشونت اقتصادی و نظامی آمریکا هستند. برای بیش از دو دهه، ایالات متحده به عنوان پلیس جهانی عمل کرده و وجهه بین‌المللی خود را از بین برده است.
حمایت آمریکا از جنایات جنگی و عملیات نسل‌کشی اسرائیل در غزه، اعتبار آن‌را به عنوان یک ابرقدرت بیش از پیش مخدوش کرده است. دولت آمریکا چندین قطع‌نامه سازمان ملل را که خواستار آتش‌بس بشردوستانه در غزه شده بود وتو کرد. علاوه بر این، حمایت آمریکا برای تحریک اوکراین علیه روسیه، برنامه و سیاست آن‌را در برانگیختن جنگ و درگیری برای اقتصاد جنگی این کشور آشکار کرده است.
سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ و تأثیر جهانی آن
ایالات متحده مدت‌هاست که از هژمونی دلار برای تأثیرگذاری بر کشورهای فقیرتر استفاده می‌کند و تحریم‌هایی را علیه کسانی اعمال می‌کند که این قوانین را مراعات نمی‌کنند. ایران و پاکستان از جمله نمونه‌های بارز کشورهایی هستند که از نظر اقتصادی آسیب دیده اند. آمریکا همچنین از سیستم برتون وودز برای تأثیرگذاری بر تصمیمات سیاست خارجی کشورهای در حال توسعه استفاده کرده است. آمریکا از نهاد‌هایی مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی برای دیکته کردن به کشورهای فقیر استفاده می‌کند و باعث تحریک جهانی و نارضایتی علیه آمریکا می‌شود.
این وضعیت تصویری منفی از ایالات متحده در میان شهروندان کشورهای جهان سوم ایجاد کرد. تعرفه‌های اخیر دولت ترامپ بر تقریباً همه شرکای تجاری ایالات متحده، وضعیت را تشدید کرده است. تعرفه‌های ترامپ نه تنها به اقتصادهای ضعیف آسیب می‌رساند، بلکه تورم را در داخل ایالات متحده نیز افزایش می‌دهد. چین یکی از بزرگ‌ترین شرکای ایالات متحده است. با این حال، این دو کشور برای تسلط جهانی رقابت می‌کنند. ایالات متحده با ۲۹۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ و پس از آن اتحادیه اروپایی با ۲۳۵ میلیارد دلار، بیش‌ترین کسری تجاری را با چین دارند.
آمریکا و متحدان استراتژیک آن: تعرفه‌ها و تلافی‌جویی‌ها
ایالات متحده تعرفه‌های قابل توجهی را بر هر دوی این شرکاء اعمال کرده است. دولت ترامپ تعرفه ۳۴ درصدی بر واردات چین به آمریکا و ۲۰ درصد تعرفه بر اتحادیه اروپایی، متحد کلیدی چندین دهه‌ای خود، وضع کرده است. بسیاری از کشورهای اروپایی و چین قول داده ند که در مقابل این تعرفه‌ها دست به تلافی بزنند و این باعث ترس از جنگ تجاری جدید و تورم جهانی شده است. دولت آمویکا حتی متحدان استراتژیک خود را نیز مستثنی نکرده است.
تایوان و هند نیز، دو تا از متحدین مهم منطقه‌ای ایالات متحده، قربانی این تعرفه‌های تجاری جدید شدند. دولت آمریکا به ترتیب ۳۲ درصد و ۲۶ درصد تعرفه بر تایوان و هند اعمال کرد. تعرفه‌ای ۲۴ درصدی هم بر ژاپن، یکی دیگر از متحدان مهم آمریکا و نماینده منطقه‌ای آن علیه چین، اعمال می‌شود. اوکراین نیز با تعرفه‌ای ۱۰ درصدی تجاری بر کالاهایش از این تعرفه‌ها بی‌نصیب نمانده است و این اقتصاد اوکراین را بیش‌تر فلج کرده است.
مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که این تعرفه‌ها منجر به افزایش تولید و مصرف داخلی می‌شود که افزایش نرخ اشتغال در ایالات متحده را در پی خواهد داشت. آن‌ها همچنین استدلال می‌کنند که این حرکت مدتی طول می‌کشد تا آثار مثبت خود را بر اقتصاد ایالات متحده نشان دهد. معاون رییس‌جمهور، جی دی ونس، اظهار داشت: «ما می‌دانیم که بسیاری از مردم آمریکا نگران هستند، ما از آن‌ها می‌خواهیم انتظار نداشنه باشند که همه چیز یک شبه درست بشود.»
با این حال. تحلیلگران و کارشناسان بر این باورند که این اقدام واکنش بی‌سابقه‌ای را از سوی همه کشورهای جهان ایجاد می‌کند و خطر رکود اقتصادی و تورم را در آمریکا افزایش می‌دهد. آن‌ها معتقدند که این حرکت تأثیر مخربی بر تجارت جهانی خواهد داشت. آن‌ها هشدار داده اند که این اقدام ایالات متحده می‌تواند به کسب و کارهای شرکت‌ها آسیب برساند و به زنجیره تأمین جهانی صدمه بزند. اورسلا فون در لایِن، رییس کمیسیون اروپا، گفته است: «پی‌آمدهای آن برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان ناگوار خواهد بود.»
تصمیمات نامطلوب و مبهم ترامپ هم‌اکنون در حال نشان دادن آثار نامطلوب خود بر کسب و کارها در آمریکا است. مردم در سراسر جهان محصولات آمریکایی، از جمله مک دونالد، کوکا کولا، تِسلا و نت فلیکس را تحریم می‌کنند. گزارش‌ها حاکی از آنست که فروش تسلا در سه ماهه اول سال ۲۰۲۵، در اروپا به دلیل تصمیمات بی‌پروای دولت ترامپ ۴۹ درصد کاهش یافته است. فروشگاه‌های تسلا نیز در بسیاری از کشورهای اروپایی تخریب شده اند.
فرسایش هژمونی جهانی ایالات متحده
این نشان دهندۀ تأثیر تعرفه‌های جدید اعمال شده از سوی دولت ترامپ بر شرکای تجاری این کشور است. تصمیم ترامپ با واکنش‌های قابل توجهی از سوی همه متحدان و رقبا مواجه شده است. حرکت تند او برای شعله‌ور کردن یک جنگ تجاری جدید تنها به افول هژمونی جهانی ایالات متحده سرعت می‌بخشد. چین و روسیه دو غول بزرگ اقتصادی جهان هستند. هر دو کشور در حال رقابت برای برقراری نظم جهانی نوین و چند قطبی هستند. سیاست‌های فراگیر آن‌ها پیش‌تر نفوذ ایالات متحده را بر جهان کاهش داده است. افزون بر این، گسترش بریکس به کشورهای درحال توسعه، جایگزینی برای نهاد‌های شبه لیبرال تحت حمایت آمریکا داده است.
کشورهای در حال توسعه، روسیه و چین را متحدان قابل اعتمادتری نسبت به آمریکا می‌دانند. آن‌ها در حال حاضر برای معرفی یک ازر جهانی جدید و کاهش وابستگی به دلار آمریکا رقابت می‌کنند. این اقدام ترامپ، معرفی پول بریکس و تغییر نظم جهانی تحت رهبری آمریکا را برای این دو ابرقدرت جدید آسان کرده است. بدون تردید دولت ترامپ صرفاً آمریکا را به انزوای دیپلماتیک می‌کشاند.