تارنگاشت عدالت
نویسنده: راینر روپ
برگرفته از: راشیا تودی
٢۶ نوامبر ٢٠٢۴
«به لطف» تحریکات غرب، درگیری اوکراین به خطرناک‌ترین بحران از زمان جنگ جهانی دوم تبدیل شده است. اکنون حتی واحدهایی از «نیروهای موشکی استراتژیک روسیه» (RVSN) به خدمت گرفته شدند. پیام به ناتو کاملاً روشن بود. اما آیا این پیام درک شد؟
دیدار ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه روز ٢٢ نوامبر در کرملین با نمایندگان صنعت دفاعی و رهبری نیروهای موشکی
منبع: TASS ©
در ٢١ نوامبر ٢٠٢۴، فصل جدیدی در تاریخ استراتژی نظامی روسیه افتتاح شد. در این روز، فدراسیون روسیه برای نخستین بار از نیروهای موشکی استراتژیک خود (RVSN) در یک عملیات رزمی واقعی استفاده کرد. این حرکت یک افزایش تنش تاریخی را نشان می‌دهد و اهمیت استراتژیک این واحد نیروهای ویژه را که از زمان تأسیس آن در اتحاد جماهیر شوروی به نام «نیروهای آخرالزمانی» شناخته می‌شود، مورد توجه قرار می‌دهد.
RVSN یک شاخه مستقل از نیروهای مسلح روسیه است که مسؤولیت زرادخانه موشک‌های قاره‌پیما را به عهده دارد. این «سربازان آخرالزمان» به قدرت آتشی مسلح هستند که از نظر تئوری قادر به ایجاد یک فاجعه جهانی است. آن‌ها در طول جنگ سرد بارها در حالت آماده‌باش بودند، به ویژه در طول بحران‌هایی مانند بحران موشکی کوبا و بحران RYAN/Able Archer، در پاییز ١۹۸٣. تا این روز نوامبر در سال ٢٠٢۴، جنگ‌افزار RVSN هرگز در یک عملیات جنگی واقعی مورد استفاده قرار نگرفته بود.
پیستوریوس (وزیر جنگ)، از آلمان می‌خواهد که «کارآیی جنگی» داشته باشد.
زمینه استفاده از «اورشنیک» (فندق)
در ماه‌های گذشته، درگیری اوکراین به یکی از خطرناک‌ترین بحران‌های امنیتی در تاریخ مدرن تبدیل شده بود. طرف غربی اوکراینی بارها هشدارهای روسیه را برای توقف حملات دوربرد به مناطق انکارناپذیر روسیه، مانند بریانسک و کورسک نادیده گرفت. تحریکات ناتو که به عنوان حامی اصلی اوکراین عمل می‌کرد، به تشدید بیش‌تر تنش‌ها کمک کرد. با توجه به این تحولات، مسکو تصمیم گرفت از یکی از قدرتمندترین سلاح‌های خود – اما در ابتدا به شکل غیرهسته‌ای- استفاده کند.
هدف این حمله یک کارخانه بزرگ اسلحه‌سازی اوکراینی در دنیپر (Dniepropetrovsk) بود که از زمان شوروی به طور مداوم تا هفته گذشته موشک تولید می‌کرد. سلاح مورد استفاده در اینجا موشک جدید مافوق صوت روسی با نام رمز «اورشنیک» بود. این موشک تا آن زمان فقط از منظر تئوری آزمایش شده بود و اکنون ثابت کرده است که در یک سناریوی جنگی واقعی بسیار مؤثر است. در مرحله پایانی مسیر پرواز که قابل محاسبه نیست، تا ٣۶ کلاهک از خودروی پرتاب جدا می‌شود که به نوبه خود از نیروی محرکه موشکی خود برای حرکت مستقل به سمت اهداف خود استفاده می‌کنند. قدرت تخریب کلاهک‌های مربوطه در انرژی جنبشی با سرعت ضربه بسیار بالا، چندبرابر می‌شود. ظاهراً «اورشنیک» با وجود تنها تسلیحات متعارف، تأثیر یک سلاح هسته‌ای تاکتیکی کوچک را در منطقه وسیع و گسترده کارخانه تسلیحاتی اوکراینی داشته است.
«اورشنیک» با سرعت چشم‌گیر و دقت تخریبی خود به عنوان یک سلاح متعارف در سطوح دولتی نابینا و ناشنوای سابق کشورهای اروپایی ناتو سروصدایی به پا کرده است. جنگ‌افروزان غربی اکنون باید به این واقعیت فکر کنند که این موشک‌ها با برد ۶٠٠٠ کیلومتر می‌توانند با امواج مافوق صوت در کوتاه‌ترین زمان ممکن به هر نقطه‌ای در اروپای غربی – صرف‌نظر از متعارف یا هسته‌ای بودن – برسند. و در عین‌حال هیچ سلاح غربی وجود ندارد که بتواند «اورشنیک»ها را متوقف کند.
فرماندهی نیروهای موشکی روسیه در مورد «اورشنیک»: «می‌تواند به اهدافی در سراسر اروپا ضربه بزند.»
پیام به اوکراین و ناتو
از دید روسیه، استفاده از «اورشنیک» ممکن است دو هدف اصلی داشته باشد. در مرحله نخست، آن‌را به عنوان یک آزمون برای تأیید اثربخشی این فن‌آوری جدید در شرایط واقعی به خدمت گرفت. دوم، این یک «اخطار نهایی» به اوکراین و حامیان غربی آن بود. مسکو می‌خواست نشان دهد که ابزار و اراده لازم برای پاسخ مناسب به تنش‌ها را بدون توسل فوری به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای دارد.
پیام به ناتو محرز و روشن بود: هیچ فن‌آوری نظامی موجودی در دست نیست که بتواند موشک‌های قاره‌پیمای روسیه را متوقف کند. در صورت انتخاب گزینه‌های هسته‌ای، قطعاً اهداف – مستقل از اقدامات دفاعی اتحاد آتلانتیک- مورد اصابت قرار خواهند گرفت.
برای اوکراین، این هشدار حتی روشن‌تر بود. هدف از این حمله این بود که مشخص کند هیچ‌کس از رژیم کی‌یف در برابر عواقب اقداماتش محافظت نخواهد کرد. واشنگتن، که طبق گزارش‌ها ٣٠ دقیقه قبل از پرتاب اورشنیک از سوی مسکو به آن هشدار داده شده بود که موشک اتمی نیست، انفعال را انتخاب کرد.
با وجود هزاران متخصص آموزش دیده برای پاسخ به بحران‌های هسته‌ای، دولت ایالات متحده هیچ اقدام متقابلی انجام نداد. این بی‌میلی می‌تواند نشان دهندۀ ترس از تشدید بیش‌تر، یا این فرض باشد که هدف فقط بر قلمرو اوکراین محدود می‌شود.
پی‌آمدهای استراتژیک و سیاسی
تصمیم ایالات متحده برای پاسخ ندادن به کی‌یف نیز پیام روشنی داشت: روسیه از انتقام‌جویی علیه اوکراین ابایی نخواهد داشت و در صورت حمله هسته‌ای، اوکراین باید به تنهایی عواقب آن‌را متحمل شود. این موضع هم‌چنین سؤالاتی را در مورد استراتژی دفاع جمعی ناتو ایجاد می‌کند. اگر یک عضو یا یک متحد نزدیک مانند اوکراین از طریق حمایت مستقیم محافظت نشود، ممکن است تردیدهایی در مورد وحدت و قابلیت اطمینان اتحاد ایجاد شود.
اوربان هشدار می‌دهد: آن‌چه پوتین می‌گوید واهی نیست، او را باید جدی گرفت.
با این حال، نیویورک تایمز (NYT) در روز دوشنبه، ٢۵ نوامبر، تنها چند روز پس از استفاده از اورشنیک، گزارش داد که برخی از مغزان متفکر نومحافظه‌کار در کاخ سفید چیزی یاد نگرفته اند. بر اساس گزارش نیویورک تایمز، چندین مقام دولتی حتی گفته اند که بایدن، رییس‌جمهور ایالات متحده، در حال بررسی «ارایه سلاح هسته‌ای به اوکراین» است. این مقامات گفتند که این یک «بازدارندگی فوری و فوق‌العاده» در برابر حملات بیش‌تر روسیه خواهد بود. جالب است که این افراد به رییس‌جمهور سالخورده‌ای اشاره می‌کنند که به تنهایی حتی قادر نیست راه مستراح را پیدا کند.
وضعیت در واشنگتن افتضاح است، زیرا با توجه به تهدید جنگ هسته‌ای، هیچ‌کس نمی‌داند که ظاهراً چه کسی در کاخ سفید به نمایندگی از بایدن تصمیم می‌گیرد. حتی نیویورک تایمز که همیشه از «اوکراین بالاتر از همه» دفاع کرده است، این را ناراحت کننده می‌داند و می‌نویسد: «چنین اقدامی (اعطای سلاح هسته‌ای به اوکراین) پیچیده خواهد بود و عواقب جدی در پی خواهد داشت.»
وزیر دفاع سابق اوکراین و مشاور زلنسکی، آندری زاگورودنیوک، اکنون در نیویورک تایمز خواهان قدرت آتش بیش‌تر برای اوکراین است، زیرا اوکراین و متحدانش ابتدا باید پویایی در جبهه را معکوس کنند تا شرایط را برای مذاکرات پیرامون ایجاد یک آتش‌بس موفق فراهم کنند. وی در عین‌حال خواستار آن شد که غرب زرادخانه کافی از تسلیحات دوربرد را فراهم کند تا در صورت از سرگیری خصومت‌ها از سوی کرملین، آسیب فوری به روسیه وارد شود.
ظاهراً بسیاری از جنگ‌افروزان هنوز نمی‌فهمند و «اورشنیک» باید هنوز به کسانی درس بدهد. با این حال، به نظر می‌رسد که این درس‌ها به گوش بخش‌هایی از «رسانه‌های باکیفیت» جریان اصلی رسیده باشند. ما می‌بینیم که اکنون درخواست‌های فزاینده‌ای برای تلاش‌های صلح دیپلماتیک و گفت‌وگو با روس‌ها وجود دارد، چیزی که همین چند روز پیش طوفانی به راه می‌انداخت.
ارتش روسیه: اورشنیک می‌تواند بدون مانع به اهدافی در سراسر اروپا حمله کند
نتیجه‌گیری
استفاده از موشک اورشنیک و مشارکت نیروهای موشکی استراتژیک در درگیری اوکراین، عزم مسکو را برای دفاع از منافع استراتژیک خود و در عین‌حال تلاش برای جلوگیری از تشدید تنش هسته‌ای نشان می‌دهد. ٢١ نوامبر ٢٠٢۴ بدون شک نقطه عطفی در تاریخ نظامی روسیه خواهد بود. روسیه با استقرار RVSN در یک عملیات نظامی فعال، سنتی را ایجاد کرد که می‌تواند پویایی درگیری‌های مدرن را دوباره تعریف کند. تصمیم برای اتکای اولیه به موشک‌های متعارف، راهبرد کرملین را نشان می‌دهد: نشان دادن قدرت بدون به خطر انداختن بدترین عواقب یک درگیری هسته‌ای. اما استفاده از این «اخطار نهایی» بر پی‌آمدهای بالقوه فاجعه‌بار در صورت شکست تلاش‌های دیپلماتیک تأکید می‌کند.
آینده درگیری اوکراین نامشخص است. تصمیم گیرندگان در کی‌یف بهتر است شعار نیروهای موشکی استراتژیک روسیه (RVSN) را به خاطر بسپارند: «پس از ما – فقط سکوت». این شعار یادآور قدرت ویرانگری است که این نیروها می‌توانند آزاد کنند. این رویدادها نشان می‌دهد که امنیت جهانی چقدر شکننده شده است. هفته‌ها و ماه‌های آینده نشان خواهد داد که آیا می‌توان این مسیر خطرناک را اصلاح کرد و زمینه‌ای برای مذاکرات و صلحی درازمدت ایجاد کرد؟