به گزارش کمیسیون بررسی ناپدید شدنهای جبری شهروندان، در سال ۲۰۰۳ رویهم رفته ۲۰۰ هزار نفر از طرف ارتش ایالات متحده و همپیمانانش دستگیر شدند.
ارتش ایالات متحده آمریکا و همپیمانانش در طول حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ تقریباً ۲۰۰ هزار نفر را (۹۶ هزار نفر بیدلیل) دستگیر کردند. این ارقام در گزارشی که توسط کمیسیون متشکل از ۱۰ کارشناس مستقل برای بررسی ناپدیدشدنها تهیه شده بود روز سهشنبه در ژنو انتشار یافت.
در گزارش آمده است که «از سال ۲۰۰۳ تا پدیدآمدن داعش، ارتش ایالات متحده آمریکا و همپیمانانش حداقل ۲۰۰ هزار نفر از شهروندان عراقی را دستگیر کردند که در بین آنها ۹۶ هزار نفر برای مدتی در زندانهایی که زیر نظر ایالات متحده و یا بریتانیا بود محبوس گردیدند.» طبق اطلاعاتی که در اختیار کمیسیون قرار دارد «زندانیان بدون حکم جلب در رابطه با شرکت آنها در شورش به حسر کشیده شده بودند» و یا « به عنوان غیرنظامی در زمان نامناسب و در مکان نامناسب حضور داشتند.»
در گزارش برجسته میشود که «زندانیان در چارچوب دستگیریهای تودهای طبق موازین شناسایی نشده و به ثبت نرسیدند … آنها برای مدتی بدون تفهیم جرم در حسر نگاه داشته شدند، در حالی که نیروهای ائتلافی در بسیاری از موارد خانواده دستگیر شدگان را در جریان دستگیری آنان قرار ندادند. هیچ نوع اطلاعی در مورد هویت فرد دستگیر شده، محل اقامت او و یا انتقال احتمالی او به مکانهای دیگر در اختیار خانوادهها قرار داده نشد… در چنین مواردی دستگیر شدگان برای چند روز، چند هفته، چند ماه و یا چند سال قبل از اینکه بتوانند با خانوادههای خود تماس برقرار کنند، جبراً ناپدید شدند.»
کمیسیون نامبرده وظیفه داشت اجرای توافقنامه بینالمللی در مورد حفاظت از همه انسانها علیه ناپدید شدن جبری را که در سال ۲۰۰۶ توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسیده بود و از سال ۲۰۱۰ به اجرا در آمد نظارت کند.
عملیات علیه عراق
روز ۲۰ مارس ۲۰۰۳ نیروهای نظامی ائتلاف بینالمللی به رهبری ایالات متحده آمریکا عملیات نظامی گستردهای زیر عنوان آزادی عراق Iraqi Freedom علیه عراق آغاز کردند. در طول تحقیقات در عراق بازرسان سازمان ملل متحد و نظامیان ارتش آمریکا به این نتیجه رسیدند که بغداد هنگام اجرای عملیات نظامی نه دارای برنامه تولید سلاحهای کشتار تودهای بوده و نه ارتباطی با القاعده که آمریکا عراق را متهم به آن میکرد، داشته است.
حمله کشورهای خارجی، سرنگونی رئیس جمهور صدام حسین و سالهای متمادی جنگ کشور را دچار اغتشاش و جنگهای نژادی و مذهبی کرد. سرزمین عراق به پایگاه گروههای تروریستی متعددی از جمله القاعده و ولایت اسلامی تبدیل شد. در سال ۲۰۱۴ بیش از ۶۰ درصد سرزمین عراق در کنترل جنگجویان داعش بود و تازه در اواخر سال ۲۰۱۷ نیروهای نظامی عراق به کمک ائتلاف بینالمللی جدیدی به رهبری ایالات متحده توانستند کشوررا از سیطره گروههای تروریستی آزاد سازند. در طول جنگ و مبارزه علیه تروریستها زیرساختهای کشور نابود شد و عراق با بحران سیاسی و انسانی شدیدی روبهرو گردید.