از سال ۱۹۶۱/۱۳۴۰ به پیشنهاد انستیتو بینالمللی تئاتر در هلسینکی فنلاند، روز۲۷ مارس/ ۷ فروردین به عنوان روز جهانی تئاتر جشن گرفته میشود. پیام سالانه این روز را هر سال یکی از صاحبنظران و هنرمندان عرصه تئاتر انتخاب میکند. ادوارد آلبی، ژان کوکتو، آگوستو بوال، آرتور میلر، پابلو نرودا و… از جمله هنرمندانی هستند که پیام روز جهانی تئاتر را نوشته اند.
عبدالحسین نوشین را که خود کارگردان، بازیگر، مترجم و نمایشنامهنویس بود، میتوان از مؤثرترین چهرههای تئاتر نوین دانست. او به بازیگری شکلی حرفهای بخشید. کلاسی برای آموزش بازیگری برپا کرد و با شاگردان و همسرش لرتا، گروه تئاتر فردوسی (۱۳۲۶) راه انداخت.
نوشین نمایشنامههایی چون مردم نوشته مارسل پانیول (۱۳۲۶) و پرنده آبی نوشته موریس مترلینگ (۱۳۲۷) و… را در تئاتر فردوسی به صحنه برد. فعالیتهای نوشین تئاتر را به یکی از جذابترین و مهمترین پدیدههای هنری در ایران تبدیل کرد. گروه تئاتر سعدی (۱۳۲۹) کار نوشین را دنبال کرد و نمایشنامههایی چون مونسرا اثر امانوئل روبله (۱۳۳۲) را به صحنه برد. یکی از همکاران نوشین به نام ناپلئون سروری که در مسکو بازیگری، صحنهپردازی و چهرهپردازی آموخته بود برای نمایشهای نوشین طراحی صحنه میکرد. سروری با ابزاری ساده و اندک، فضاهای مناسبی برای صحنه میساخت. سروری با هزینهای اندک صحنهگردان
ساخت و توانست زمان تغییر صحنه را از یک ربع به نیم دقیقه کاهش دهد. با کم شدن زمان تغییر صحنه دیگر نیازی به پیش پرده نبود.
هنر تئاتر در میان هنرها از چنان اعتباری نزد فرهیختگان جهان برخوردار است که گاه برای سنجش درجه رشد فرهنگی ملتها و دولتها به کار میآید. و دریغ و افسوس که در بسیاری از شهرها و روستاهای ما، به رغم تاریخ طولانی تئاتر و استعدادهای شگرف جوانان و شخصیتهای تئاتری ممتاز، سالن تئاتر درخوری وجود ندارد و بسیاری از هم میهنان ما حتی یکبار هم، در سراسر عمر خود، به دیدن نمایشنامهای نرفته اند. باشد که روز جهانی تئاتر آژیری باشد که خفتگان را بیدار کند.
…