Dr Nguyen Phu Trong

برخی مسایل نظری و عملی در باره سوسیالیسم و سمت‌گیری سوسیالیستی در ویتنام

 
 
تارنگاشت عدالت
 
 
 
نویسنده: پروفسور دکتر انگوین فو ترانگ
مترجم: م. قربانی
برگرفته از: پورت ساید
۱۶ مه ۲۰۲۱

 

 

به مناسبت ۱۳۱-مین سالگرد تولد هو شی مین (۱۹ مه) و انتخابات نمایندگان ۱۵-مین مجلس ملی و نیز انتخابات سراسری شوراهای مردمی در همه سطوح برای پنج سال آینده – ۲۰۲۱ تا ۲۰۱۶  (۲۳ مه)، پروفسور دکتر انگوین فو ترانگ، دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست ویتنام، مقاله‌ای با عنوان «برخی مسایل نظری و عملی دربارۀ سوسیالیسم و سمت‌گیری سوسیالیستی در ویتنام» نوشته است، که گزیدۀ آن‌را در زیر می‌خوانید:

در گذشته، هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی و نظام کشورهای سوسیالیستی هنوز وجود داشت، چیزی درباره سوسیالیسم در ویتنام به بحث گذاشته نمی‌شد. اما پس از فروریختن الگوی سوسیالیستی در اتحاد شوروی و بسیاری از کشورهای اروپای خاوری و افول انقلاب جهانی، موضوع راه ویتنام به سوی سوسیالیسم، بار دیگر مطرح شد.

ما می‌پذیریم که سرمایه‌داری هرگز به اندازه امروز جهانی نبوده است و نیز این‌که به موفقیت‌های بزرگی دست یافته است. با وجود این، سرمایه‌داری هنوز قادر نیست بر تضادهای ذاتی خود غلبه کند.

جنبش‌های اجتماعی اعتراضی‌ای که در سال‌های گذشته سراسر کشورهای سرمایه‌داری پیشرفته را فراگرفته است، سرشت نهادهای سیاسی سرمایه‌داری را آشکار می‌سازد. در کشورهای سرمایه‌داری پیشرفته، «آزادی» و انتخابات «دمکراتیک»،‌ گرچه توان تغییر دولت را دارند، اما قادر به تغییر نیروهای حاکم نیستند.

ما به جامعه‌ای نیاز داریم که در آن توسعه واقعاً به سود مردم باشد. ما به چنان توسعه اقتصادی احتیاج داریم که ترقی اجتماعی و عدالت را با یکدیگر همراه کند. ما به جامعه‌ای همدرد، همبسته و همیار در جهت ترقی و ارزش‌های انسانی نیازمندیم. ما به توسعه پایدار هماهنگ با طبیعت نیاز داریم که ضامن محیط زیستی سالم برای نسل‌های امروز و آینده باشد. ما به یک نظام سیاسی احتیاج داریم که در آن قدرت واقعاً از آنِ مردم، در دست مردم و برای مردم باشد.

استقلال ملی همراه با سوسیالیسم راهنمای اصلی و در راستای انقلاب ویتنام است و هم‌چنین نقطه‌ای کلیدی در میراث ایدیولوژیک هو شی مین.

در خلال سال‌های دوی موی (اصلاحات)، حزب کمونیست ویتنام بیش‌تر و بیش‌تر به سوسیالیسم و مرحله گذار به سوی سوسیالیسم توجه داشته است.

هر چند هنوز مسایلی وجود دارد که به مطالعات بیش‌تر نیاز دارد، ولی اکنون یک استنباط و برداشت کلی شکل گرفته است: جامعه سوسیالیستی‌ای که مردم ویتنام برای ساختن آن تلاش می‌کنند جامعه‌ای است با مردمی ثروتمند، کشوریست قدرتمند مبتنی بر دمکراسی، عدالت و تمدن؛ کشوری که به مردم تعلق دارد؛ با اقتصادی کاملاً توسعه یافته بر مبنای نیروهای تولیدی مدرن و روابط تولیدی مترقی؛ با فرهنگی متعالی و ملهم از هویت ملی. این جامعه‌ای است که مردم در آن از یک زندگی سعادتمندانه، آزاد و شاد برخوردارند، جامعه‌ای که شرایط مناسبی برای توسعه فراگیر مهیا می‌کند؛ جامعه‌ای که در آن جمعیت‌های بومی برابر و متحد، یکدیگر را محترم می‌شمارند و یاور یکدیگرند؛ یک دولت سوسیالیستی قانون‌مدار مردمی وجود دارد: به دست مردم، برای مردم و تحت رهبری حزب کمونیست؛ که رابطه دوستانه و همیارانه‌ای با همه کشورهای جهان دارد.

با چنین هدفی، ما باید:

به صنعتی کردن و مدرن‌سازی و پیوند آن با اقتصاد دانش بنیان سرعت بخشیم؛ اقتصاد بازار با گرایش سوسیالیستی را توسعه بخشیم؛ به ساختمان فرهنگی پیشرو با الهام از هویت ملی بپردازیم، استاندارد سطح زندگی را بالا ببریم، پیشرفت اجتماعی و عدالت را بهبود بخشیم؛ دفاع و امنیت ملی را با قدرت تضمین کنیم، نظم و امنیت اجتماعی را برقرار نماییم. اجرای سیاست خارجی مستقل، خوداتکایی، چند جانبه‌گرایی، تکثرگرایی، صلح، دوستی، همکاری و توسعه را ترویج کنیم، در امر هم‌آمیزی بین‌المللی فعال و کنشگر باشیم؛ دمکراسی سوسیالیستی را بسازیم، اراده و قوت بلوک وحدت بزرگ ملی را همراه با قدرت دوران پیش ببریم؛ مکانیسم‌های اجرای قانون سوسیالیستی را به وسیله مردم و برای مردم به وجود آوریم؛ و یک حزب فراگیر و بی‌خدشه و یک نظام سیاسی قدرتمند بسازیم.

ویژگی مهم و اساسی جهت‌گیری سوسیالیستی در اقتصاد بازار در ویتنام آمیختن اقتصاد با جامعه، سیاست‌های اقتصادی با سیاست‌های اجتماعی و رشد اقتصادی با پیشرفت و عدالت اجتماعی است.

در نظام سیاسی سوسیالیستی، رابطه میان حزب، دولت و مردم، رابطه میان کسانی‌ست که اهداف و منافع مشترک دارند؛ تمام رهنمودهای حزب، سیاست‌ها، قوانین و فعالیت‌های دولت باید در خدمت منافع مردم باشد. مدل سیاسی و سازوکار فعالیت عمومی عبارتند از رهبری حزب، حکمرانی دولت و مالکیت خلق. دمکراسی سرشت نظام سوسیالیستی، هدف و نیروی محرکه ساختمان سوسیالیسم است. بنای دمکراسی سوسیالیستی و تضمین قدرت واقعی مردم، وظیفه مهم و درازمدت انقلاب ویتنام است.

آگاهی عمیق از رهبری حزب کمونیست عاملی تعیین کننده در جنبش دوی موی (اصلاحات) و تضمین کننده توسعه کشور و انطباق آن با سمت‌گیری سوسیالیستی است. ما توجه لازم به سازندگی و اصلاح حزب مبذول داشته ایم و آن‌را وظیفه‌ای کلیدی و حیاتی برای حزب و نظام سوسیالیستی می‌دانیم. حزب کمونیست ویتنام سرسختانه اندیشه‌های مارکسیسم – لنینیسم و هو شی مین را مبنای ایدیولوژیک و راهنمای اقدامات انقلابی قرار داده است و مرکزیت دمکراتیک را اصل سازمانی خود می‌شناسد. رهبری حزب بر مبنای این پلاتفرم، راهبردها، جهت‌گیری‌ها، سیاست‌ها و رهنمودهای عمده را تعیین می‌کند. حزب نسبت به خطر تباهی، بوروکراسی و فساد به ویژه در زمینه اقتصاد بازار آگاه است و خودسازی و خود اصلاحی دایمی و هم‌چنین مبارزه با اپورتونیسم، فردگرایی، فساد، بوروکراسی، اسرافگری و تخریب را در حزب و همه نظام سیاسی در دستور کار قرار داده است.

روند اصلاحات، از جمله توسعه اقتصاد بازار سوسیالیستی، دگرگونی‌های واقعی مثبت شایان توجهی در ۳۵ سال گذشته به همراه داشته است. گذشته از دست‌آوردها، هنوز کمبودها و محدودیت‌ها همراه با چالش‌هایی در توسعه ملی وجود دارد. حزب از این چالش‌ها آگاه است. این مبارزه‌ای سخت و مشقت‌بار است که به نگاهی تازه، شوری تازه و خلاقیتی تازه نیاز دارد.

تئوری و عمل هر دو نشان می‌دهند که ساختمان سوسیالیسم ایجاد جامعۀ کیفیتاً نوینی است و این اصلاً کار ساده‌ای نیست. لذا گذشته از تعیین رهنمودهای درست و تضمین رهبری حزب، می‌بایست خلاقیت را تشویق کرد و از مشارکت فعال مردم حمایت کرد.

از سوی دیگر، لازم است حزب هنگام تعیین سمت‌گیری سیاسی و تصمیم‌گیری تجربیات جهانی را مورد مطالعه قرار دهد. ما باید به طور فعال و پیگیر با جهان درآمیزیم و سیاست خارجی مستقل خود را تحقق بخشیم، به خود متکی باشیم، به صلح، همکاری، توسعه، و چند جانبه‌گرایی و متنوع‌سازی روابط بین‌المللی، تمامیت ارضی، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر، برابری حقوق و منافع متقابل احترام بگذاریم.

این‌که ما در مواضع ایدیولوژیک و تئوریک خود بر بنیاد مارکسیسم-لنینیسم ثابت‌قدم و استوار بمانیم، بسیار اهمیت دارد. ویژگی‌های علمی و انقلابی مارکسیسم-لنینیسم و نیز اندیشه‌های هو شی مین دارای ارزش‌های پایداری هستند، ارزش‌هایی که انقلابیون آن‌را دنبال کرده و تحقق بخشیده اند. از این پس هم آن‌ها را در عرصه‌های انقلاب و علم گسترش خواهند داد. ما نیازمند جذب و تقویت گزینشی آن‌ها با روحیه  انتقادی و خلاق هستیم.