روز ۲۱ آوریل پوتین سخنرانی سالانه خود خطاب به ملت را ایراد کرد، که امسال به خاطر تشدید تنش با غرب مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفت. در پایین آن بخش از سخنرانی که مربوط به سیاست خارجی روسیه می‌شود به طور کامل ترجمه شده.
… در پایان می‌خواهم چند نکته در مورد معنی و مفهوم سیاست روسیه در صحنه بین‌المللی ذکر کنم. معنی و محتوی سیاست ما در این نهفته که صلح و امنیت برای رفاه حال شهروندان ما و رشد و توسعه با ثبات کشور تضمین گردد. روسیه دارای منافع طبیعی است که ما در چارچوب قوانین بین‌المللی از آن دفاع می‌کنیم و از آن پاسداری می‌نماییم، همان‌طور که کشورهای دیگر جهان می‌کنند. و اگر کسی این مسئله کاملاً روشن را درک نمی‌کند و حاضر به گفتمان سیاسی نیست وفقط لحن کلامی متکبر و خودخواه انتخاب می‌کند، در آن صورت روسیه همیشه راهی خواهد یافت تا از مواضع خود پاسداری کند.
می‌توان هرنظری در مورد سیاست رئیس جمهور بلاروس، آلکساندر لوکاشنکو ابراز کرد ولی عملکرد سازماندهی یک کودتا و برنامه‌ریزی برای قتل سیاسی، از جمله قتل نمایندگان بلندپایه یک کشور، دیگر خیلی زیاد است و کلیه مرزها را زیرپاگذارده است.
از طرف دیگر این‌طور به نظر می‌رسد که متاسفانه همه در این جهان با عمل تحریم‌های اقتصادی غیرقانونی با انگیزه‌های سیاسی، با کوشش‌های خشن برخی از کشورها برای تحمیل اراده خود به جهان خو گرفته‌اند. ولی امروز این کردار در کالبد خطرناک‌تری پدیدار شده است. منظور من کوشش اخیر برای سازماندهی و اجرای کودتا در بلاروس و قتل رئیس جمهور این کشور است. جای تعجب نیست که غربِ به اصطلاح کلکتیو چنین اقدام رسوایی را محکوم نکرد. در غرب هیچ‌کس از آن آگاه نشد. همه این‌طور رفتار می‌کنند که گویی اصلاً هیچ اتفاقی رخ نداده است.
ولی توجه کنید، انسان می‌تواند مثلاً نسبت به رئیس جمهور اوکرائین، یانوکوویچ و یا مادورو در ونزوئلا هر نظری که بخواهد داشته باشد. تکرار می‌کنم، می‌توان نسبت به یانوکوویچ که به کمک یک کودتای مسلحانه از قدرت برکنار شد و چیزی نمانده بود که به قتل برسد، هرگونه برداشتی داشت. می‌توان هرنظری در مورد سیاست رئیس جمهور بلاروس، آلکساندر لوکاشنکو ابراز کرد ولی عملکرد سازماندهی یک کودتا و برنامه‌ریزی برای قتل سیاسی، از جمله قتل نمایندگان بلندپایه یک کشور، دیگر خیلی زیاد است و کلیه مرزها را زیرپاگذارده است.
و آنچه که تنها اعترافات شرکت‌کنندگان دستگیرشده این توطئه نشان می‌دهد، آنها قصد داشتند مینسک را بلوکه و زیرساخت‌های شهری و وسایل ارتباطی و شبکه برق‌رسانی پایتخت کشور را به طور کامل قطع کنند! در واقع این کار به معنی فراهم ساختن مقدمات یک حمله عظیم سایبری بود و نه چیز دیگری. می‌دانید، این کاری نیست که بتوان مثلاً با فشار یک تکمه آن را عملی ساخت.
همکاران غربی پیشنهادهای متعدد روسیه برای آغاز گفتمان بین‌المللی در بخش فناوری اطلاعاتی و امنیت سایبری را ظاهراً بی‌دلیل رد نمی‌کنند. ما به کرات پیشنهاد کردیم ولی آنها از گفتگو در باره این مسایل سرباز زدند.
و اگر این کودتا در بلاروس واقعاً به اجرا درآمده بود، چه اتفاقی رخ می‌داد؟ چیزی نمانده بود که این اتفاق رخ دهد. چند نفر از مردم مجروح می‌شدند؟ سرنوشت بلاروس روی‌هم رفته چگونه قلم می‌خورد؟ در این مورد کسی فکر نمی‌کند.
و باید صریحاً بگویم که ما به حد کافی از صبر، احساس مسئولیت، صلاحیت حرفه‌ای، اعتماد به نفس، اطمینان از خود در مورد صحت مواضع و همین‌طور عقل سالم برخوردار هستیم که آنگاه که لازم شد هرنوع تصمیم لازمی را اتخاذ کنیم. ولی امیدوارم کسی به این فکر نباشد که از به اصطلاح خطوط قرمز روسیه عبور کند و این خطوط قرمز از کجا می‌گذرد را ما در هرمورد مشخص، خود تعیین خواهیم کرد.
همان‌طور که وقتی کودتا در اوکرائین به اجرأ درآمد، کسی به سرنوشت اوکرائین فکر نکرد .
هم‌زمان با آن اقدامات غیردوستانه علیه روسیه نیز پایان نمی‌پذیرد. در برخی از کشورها سنت غیردوستانه‌ای شده که در هرفرصتی و اغلب بدون دلیل روسیه را مورد حمله قرار دهند. این یک نوع ورزش شده است، یک ورزش نوظهور که چه کسی جنجالی‌ترین بیانیه‌ها را صادر می‌کند.
ما در این رابطه خویشتن‌داری زیادی نشان می‌دهیم. من صریح و بدون طعنه می‌گویم، رفتار ما متواضعانه است. ما اغلب نه تنها در قبال اقدام‌های غیردوستانه ، بلکه حتی در قبال بی‌شرمی‌های علنی نیز واکنش به خرج نمی‌دهیم. ما می‌خواهیم با کلیه اعضای جامعه بین‌المللی دارای روابط خوب باشیم ولی می‌بینیم که در واقع چه اتفاقی صورت می‌گیرد: همان‌طور که گفته شد روسیه اینجا و آنجا بی‌جهت مورد حمله قرار می‌گیرد. و طبیعتاً در پیرامون آنان درست مانند “شیرخانِ” “کیپلینگ”(کتاب جنگل)، “تابکی” های کوتوله‌ای وجود دارند که به ارباب خدمت می‌کنند. کیپلینگ یک نویسنده بسیار برجسته بود.
ما واقعاً می‌خواهیم روابط خوبی با کلیه اعضای جامعه بین‌المللی، در ضمن همین‌طور با آن کشورهایی که روابطمان در حال حاضر −محترمانه بگویم−، زیاد خوب نیست، داشته باشیم. واقعاً قصد نداریم هیچ پلی را خراب کنیم ولی اگر کسی نیات خوب ما را بی‌تفاوتی و یا ضعف تعبیر می‌کند و در نظر دارد این پلها را خراب کند و یا به طور کامل منهدم سازد، باید بداند که پاسخ روسیه غیرمتقارن، سریع و سخت خواهد بود.
سازمان‌دهندگان هرنوع تحریکی، که منافع اساسی امنیت ما را مورد تهدید قراردهند، از آنچه کرده‌اند، به طوری پشیمان خواهند شد، که تاکنون پشیمان نشده‌بودند.
و باید صریحاً بگویم که ما به حد کافی از صبر، احساس مسئولیت، صلاحیت حرفه‌ای، اعتماد به نفس، اطمینان از خود در مورد صحت مواضع و همین‌طور عقل سالم برخوردار هستیم که آنگاه که لازم شد هرنوع تصمیم لازمی را اتخاذ کنیم. ولی امیدوارم کسی به این فکر نباشد که از به اصطلاح خطوط قرمز روسیه عبور کند و این خطوط قرمز از کجا می‌گذرد را ما در هرمورد مشخص، خود تعیین خواهیم کرد.
همان‌طور که در سخنرانی‌های سالانه مرسوم است باید امروز نیز مجدداً اشاره کنم که بهبود و تقویت کیفی نیروهای نظامی روسیه مدام ادامه دارد. توجه ویژه ما تکامل تعلیمات حرفه‌ای نظامی است، هم در امکانات تعلیمات نظامی و هم بر اساس مراکز آموزش نظامی در دانشگاه‌های غیر نظامی.
تاسال ۲۰۲۴ سهم سلاح‌ها و تجهیزات مدرن نیروها تقریباً۷۶٪ خواهد بودکه شاخصه بسیار خوبی است. در بخش “سه‌گانه‌هسته‌ای» این نرخ امسال بالغ بر ۸۸٪ خواهد شد.
مدرنترین موشک‌های مافوق صوت بین‌قاره‌ای از نوع «آورانگارد» و مجموعه رزمی لیزری “پِرِس۫وِت» هم اکنون می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و اولین هنگ مجهز به موشک‌های قاره‌پیمای «سارمات» تا اواخر سال ۲۰۲۲ طبق برنامه می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
تعداد موشک‌های مافوق صوت از نوع «کینژال» افزایش خواهد یافت. تعداد کشتی‌هایی که با این به اصطلاح سلاح‌های مافوق صوت نقطه‌زن و با موشک‌های هدایت شونده از نوع «کالیبر» مجهزند روز به روز بیشتر می‌شود. در آینده بسیار نزدیک موشک‌های مافوق صوت از نوع «زیرکن» به خدمت در خواهد آمد. کار روی سایر سیستم‌های سوپرمدرن از جمله «پوسایدون»، «برووستنیک» و سیستم‌های دیگر طبق برنامه پیش می‌رود.
در مقام کشورپیشرو در تکامل سیستم‌های رزمی نسل بعدی، در تکامل ارتش هسته‌ای مدرن، روسیه از شرکای خود مجدداً می‌خواهد مسائل مربوط به تسلیحات راهبردی را مورد گفتگو قرار دهند تا ثبات جهانی تضمین گردد. هدف این تعامل می‌تواند این باشد محیطی برای همزیستی عاری از مناقشه برپایه امنیت متقابل ایجاد سازد که نه تنها سلاح‌های راهبردی سنتی چون موشک‌های قاره‌پیما، بمب‌افکنهای سنگین و زیردریایی‌ها ، بلکه همین‌طور و مایلم تاکید کنم، کلیه سیستم‌های تهاجمی و دفاعی که قادر هستند وظایف راهبردی را حل کنند، مستقل از تجهیزات آنها را در برگیرد.
۵ کشور اتمی در اینجا مسئولیت بزرگی برعهده دارند. امیدوارم که ابتکار روسیه در مورد ملاقات حضوری روسای دولت‌های اعضای دایمی شورای امنیت سازمان ملل که ما سال گذشته پیشنهاد کردیم، به اجرأ درآید و همین که شرایط اپیدمیک اجازه دهد، تشکیل شود.
روسیه همواره برای همکاری گسترده مابین کشورها آماده است. ما پیگیرانه برای حفظ و تقویت نقش کلیدی سازمان ملل متحد در سیاست جهانی فعالیت کرده‌ایم. ما مصممیم در حل مناقشات منطقه‌ای نقش آفرینی کنیم و تاکنون نیز گام‌های زیادی برداشته‌ایم تا وضعیت را در سوریه تثبیت کنیم و گفتمان سیاسی در لیبی را آغاز نماییم. روسیه همان‌طور که می‌دانیدنقش مهمی در پایان بخشیدن به درگیری‌های مسلحانه در منطقه ناگورنوقره‌باغ ایفأ کرد.
برپایه احترام متقابل ما روابط خود را با اکثریت غالب ملل جهان بنا می‌سازیم: در آسیا، آمریکای لاتین، افریقا و بسیاری از کشورهای اروپایی. ما پیگیرانه و با اولویت تماس‌های خود را با نزدیکترین شرکا در سازمان شانگهای برای همکاری ، با بریکز، با جامعه کشورهای غیرمتعهد و همین‌طور با هم‌پیمانان خود در سازمان قرارداد برای امنیت جمعی گسترش می‌بخشیم.
پروژه مشترک ما در چارچوب اتحادیه اقتصادی اورآسیایی این هدف را دنبال می‌کند، که رشد اقتصادی و رفاه شهروندان را تامین کند. در عین‌حال امکانات نوین و جالب‌توجهی نیز مانند رشد و تکامل راهروهای حمل و نقل و تدارکاتی پدید می‌آید. مطئنم که این امکانات به چارچوب‌های زیرساختاری قابل اعتمادی در شراکت بزرگ اورآسیایی تبدیل خواهد شد. ایده‌های روسی این وحدت گسترده و باز، از جمله از طریق ادغام و درآمیزی با روندهای یکدست کننده دیگر هم‌اکنون در عمل به اجرا درمی‌آید.
همه اینها سازه‌های تخیلی ژئوپولیتیکی نیست، بلکه ابزار عملی برای حل معضلات توسعه و تکامل ملی است. …