setad vaadeh

ستاد وعده‌های پوچ

 
 
 
برگرفته از: فرهیختگان
۱۴۰۰/۰۲/۲۱
 
 
مسببان وضع موجود در انتخابات ۱۴۰۰ یا کاندیدا هستند یا پشت‌صحنه انتخابات
 
 

۸سال پیش، حسن روحانی وارد عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری شده بود تا تنها از اتهاماتی که در دولت احمدی‌نژاد به مدیریت او در پرونده هسته‌ای زده می‌شد، دفاع کند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند او در میانه اردیبهشت، کمتر از ۳درصد آرا را به‌خود اختصاص داده و عملا شانسی برای تکیه بر مسند ریاست‌جمهوری ندارد. اما اظهارات او در تبلیغات تلویزیونی و همچنین بی‌پروایی‌اش در مناظرات ریاست‌جمهوری، شرایط را کمی تغییر داد و باعث شد عارف از رقابت‌ها کناره‌گیری کند تا حمایت هاشمی و خاتمی از روحانی، منجر به پای کار آمدن بدنه اصلاحات به‌نفع روحانی شود و پیروز یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌‌جمهوری شود. از آن روزها ۸سالی گذشته و دولت روحانی درحال گذران آخرین هفته‌هایش است.

برای اصلاح‌طلبان دولت روحانی که آنها پشتش بودند، نه مرداد۱۴۰۰ که همان ۱۸اردیبهشت‌ماه نابود شد و دودش به هوا برخاست. آنها که یک‌سال پیش به‌هر شکلی خواهان تکرار روحانی بودند، شروع به فاصله گرفتن از او کردند و امروز به‌جایی رسیده‌اند که دولت روحانی را که پس از ۸سال آنها را به مسند قدرت آورد باعث «آسیب» زدن به اصلاحات می‌خوانند و می‌گویند اگر «روحانی کمتر حرف می‌زد، کشور بهتر اداره می‌شد.» اینها همان کسانی هستند که در سال ۹۲ و ۹۶ شهربه‌شهر و روستابه‌روستا سفر می‌‌کردند تا مردم را به رای دادن به روحانی‌ مجاب کنند و حتی در جشن سالگرد پیروزی‌اش نیز سخنرانی می‌کردند، اما حالا به هر ترفندی دست می‌زنند تا مسئولیت روحانی و عملکردش بر گرده آنها سوار نشود. حالا همان شوخی‌ سال۹۲ ابراهیم اصغرزاده، تبدیل به واقعیت این روزهای حسن روحانی شده است. اصغرزاده سال۹۲ گفته بود دولت روحانی «رحم اجاره‌ای برای پرورش یک نطفه است.» به‌نظر کارکرد این رحم اجاره‌ای، دیگر به پایان رسیده است اما مساله اینجاست که حتی اگر روحانی هم نباشد، دولتی که او برسر کار آورد، متشکل از چهره‌های مطرح وابسته به جریان اصلاح‌طلبی بود و پس از او نیز هر اصلاح‌طلبی برسر کار بیاید، از همان‌ها استفاده خواهد کرد. در این گزارش به بخشی از حمایت‌های چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلبان که بخشی از آنها کاندیدای انتخابات آینده هستند، پرداخته شده است.

*

 

هاشمی و حمایت ۴۷ درصدی

مرحوم هاشمی‌رفسنجانی که کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری شد، حسن روحانی می‌خواست از کاندیداتوری انصراف بدهد اما هاشمی به او گفت بماند و هرکدام‌شان که پیروز شدند، دیگری از او حمایت می‌کند. مرحوم هاشمی همان‌گونه که خودش شهریور سال۹۵ در گفت‌و‌گو با سایت شخصی‌اش گفته بود: «عقاید من هم با آقای روحانی نزدیک است و تفاوتی ندارد.» او بر همین اساس نیز از روحانی حمایت کرده بود و بعدها نیز صراحتا گفت این حمایت او بوده که از روحانی، رئیس‌جمهور ساخت: «دکتر روحانی یک‌هفته قبل از انتخابات۹۲، سه‌درصد رای داشت که با حمایت من به بالای ۵۰درصد رفت.» اگر حمایت‌های هاشمی نبود، شاید روحانی که تنها برای رفع اتهاماتش در پرونده هسته‌ای به انتخابات وارد شده بود، رنگ پاستور را نمی‌دید. حمایت هاشمی محدود به سال۹۲ نشد. او از میانه سال۹۵ گویی که می‌دانست به انتخابات سال۹۶ نخواهد رسید، حمایت از روحانی را آغاز کرد و در بازه یک‌ماه، ۲بار از روحانی و دولتش حمایت کرد. یک‌بار در مرداد۹۵ و دیگری در شهریورماه. او در سی‌وسومین اجلاس مدیران و روسای آموزش‌وپرورش کشور با این ادعا که ژاپن و آلمان هزینه‌های نظامی را به بخش علمی منتقل کردند، گفت: «این راه در ایران باز شده و شما معلمان و مدیران و دلسوزان کشور و مربیان باید وارد این فضا شوید. مطمئنم که دوره دوم دولت روحانی می‌تواند ما را به آنجا برساند.» یک‌ماه بعد، هاشمی در گفت‌وگو با سایت خودش گفت: «روحانی صلاحیت دارد و می‌فهمد و می‌تواند با همین کابینه‌ای که توانسته تشکیل بدهد، کشور را بسازد… من احتمال می‌دهم که ان‌شاءالله ایشان به دور بعدی می‌آیند و دور بعدی شجاع‌تر کارهایش را انجام می‌دهد و ما گام بلندی را در چهارسال بعدی می‌بینیم.»

  خاتمی و تکرار روحانی عزیز

سیدمحمد خاتمی، رهبر جنبش اصلاحات و رئیس‌جمهور اسبق ایران بیش از هر چهره اصلاح‌طلب دیگری با حمایت علنی‌اش از روحانی، در پیروزی او در انتخابات‌های ۹۲ و ۹۶ موثر بوده است. او ۳ روز پیش از برگزاری انتخابات سال ۹۲ و درحالی‌که اصلاح‌طلبان با محوریت محمدرضا عارف، معاون اول دولت خاتمی وارد رقابت‌های انتخاباتی شدند، به عارف توصیه کرد تا به‌نفع روحانی از صحنه انتخابات کنار برود. پس از استعفای عارف، خاتمی حمایت خود را از روحانی علنی‌تر کرد و طی یادداشتی در وبسایت خود نوشت: «به حکم وظیفه سنگینی که نسبت به کشور و سرنوشت ملت شریف دارم، رای خود را به جناب آقای دکتر روحانی خواهم داد.» ۴ سال بعد و در انتخابات سال ۹۶، خاتمی به حمایت تمام‌قد از روحانی برخاست تا بار دیگر حکمرانی او در کشور تکرار شود. درست در بحبوحه رقابت‌های انتخاباتی در اردیبهشت‌ماه ۹۶، فایل ویدئویی سخنان وی در حمایت از حسن روحانی به سرعت در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شد، در این فایل خاتمی ضمن دعوت از اقشار مختلف مردم به حضور در پای صندوق‌های رأی  درمورد عملکرد دولت اول روحانی گفت: «با همه محدودیت‌ها و مشکلاتی که این دولت داشته است، با امکانات اندکی که داشته و توقعات فراوانی که بوده است، توانسته است خدمات بزرگی را به انقلاب و مردم و کشور انجام دهد.» در این ویدئو خاتمی خطاب به مردم گفت: «این بار شمایید که باید تکرار کنید، تکرار رأی به روحانی عزیز، برای تقویت امید به آینده بهتر.»

  جهانگیری؛ مردم یادتان هست؟

بین تمام حامیان دولت حسن روحانی، اسحاق جهانگیری را باید متمایز از دیگران در نظر گرفت. او اگرچه این روزها به جرگه منتقدان روحانی پیوسته ولی همان کسی است که در دولت یازدهم، به منتقدان روحانی حمله می‌کرد و اظهارات آنها را «سخیف» می‌خواند. او تنها فردی بود که شخصیت سیاسی‌ای را که طی چند دهه ساخته بود به میدان آورد تا «کاندیدای پوششی» و «ضربه‌گیر» حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال۹۶ باشد. پس از اینکه او وارد رقابت‌های انتخاباتی شد، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت صراحتا گفت جهانگیری برای دفاع از دولت در انتخابات نام‌نویسی کرد، و او مکمل روحانی است. او در ۲۶اردیبهشت ماه همان سال از کاندیداتوری انصراف داد و از مردم خواست به روحانی که جهانگیری او را «رئیس‌جمهور صادق، توانا و دلسوز» می‌خواند بیایند و «همه به روحانی رای» بدهند. او در مناظرات ریاست‌جمهوری۹۶ ادعا کرد ماشین اقتصاد و فرهنگ کشور از ته دره بیرون آمده و در مسیر توسعه قرار گرفته است. او همانی بود که به مردم می‌گفت می‌خواهید فردای شما و فرزندان شما چگونه باشد؟ توسعه می‌خواهید یا آشفتگی؟ عزت بین‌المللی می‌خواهید یا انزوای بین‌المللی؟ تنش می‌خواهید یا آرامش؟ یک لحظه رای می‌دهید آینده کشورتان رقم می‌خورد. مردم عزیز! یادتان می‌‌‌‌‌‌‌‌آید وضع اقتصادی ما چه بود؟ یادتان می‌‌‌‌‌‌‌‌آید مردم شب‌ها در صف بانک‌ها می‌خوابیدند که صبح بتوانند چند سکه خرید کنند؟ اینها تهدیدهای بزرگ علیه کشور بود. مردم، جهانگیری را با چند تصویر به یاد می‌آورند، یکی مناظره‌های انتخاباتی سال۹۶ است که او به‌دنبال وعده دادن و تخریب دیگران بود و دوم حراج ۱۸میلیارد دلار ارز دولتی ۴۲۰۰تومانی که به «دلار جهانگیری» معروف شد.

  حجاریان و عدم‌تفکیک بین اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان کابینه

سعید حجاریان، مشاور سابق سیدمحمد خاتمی و مغز متفکر اصلاح‌طلبان هم یکی دیگر از حامیان حسن روحانی در انتخابات‌های سال ۹۲ و ۹۶ است. حجاریان پس از روی کار آمدن روحانی در دور اول، کابینه‌ او را کاملا اصلاح‌طلب دانست و اعتقاد داشت: «درحال حاضر اصلاح‌طلبان در کابینه دولت یازدهم حضور دارند و پایگاه اجتماعی دولت هم اصلاح‌طلبان هستند؛ بنابراین لازم نیست بین اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان تفکیکی قائل شویم.» چهار سال بعد نیز حجاریان رأی دادن به روحانی را رأی به ادامه مسیر تدبیر و امید می‌دانست. وی اردیبهشت‌ماه ۹۶  در یادداشتی در حمایت از عملکرد روحانی نوشته بود: «آقای روحانی چهار سال پیش با یک کلید آمد و توانست قفل تحریم‌های هسته‌ای را با آن باز کند و برجام را رقم بزند. روحانی این بار با یک دسته کلید آمده است… ایشان قول داده است که سایر تحریم‌ها را نیز برطرف کند و موضوعاتی چون حصر و رکود و فساد را از میان بردارد به‌شرط آنکه مردم زیادی به وی رأی دهند. فی‌الواقع دندانه‌های کلید روحانی مردمند و اگر آنان به صحنه نیایند، از روحانی کاری بر‌نخواهد آمد ولو با رأیی شکننده پیروز انتخابات شود.»

  معین و «دوباره ایران – دوباره روحانی»

حمایت اصلاح‌طلبان از حسن روحانی تنها خلاصه به رهبران و چهره‌های این جبهه نمی‌شود. وزرای سابق دولت خاتمی هم جزء کسانی هستند که در دو انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری از حامیان اصلی روحانی بوده‌اند و حتی در دو دولت روحانی نیز مسئولیت‌های مهمی داشته‌اند. مصطفی معین، وزیر علوم دولت خاتمی نیز یکی از این اشخاص است. معین ۸ سال قبل، ۲۲ خرداد ۹۲ تنها دو روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری با انتشار نامه‌ای از مردم دعوت کرد تا به کاندید نهایی شورای مشورتی اصلاح‌طلبان یعنی حسن روحانی رای دهند. سال ۹۶ معین که به‌عنوان یکی از سخنرانان ثابت ستادهای انتخاباتی حسن روحانی شناخته می‌شد، با انتشار یادداشتی در روزنامه ایران به استقبال از شعار اصلی کمپین انتخاباتی دوباره ایران- دوباره روحانی رفت و درمورد لزوم حمایت مجدد از روحانی نوشت: «در این مرحله جدید، با ترمیم و تقویت دولت دوم روحانی، جلب مشارکت بیش‌ازپیش نخبگان، ارتقای سرمایه اجتماعی و پشتیبانی مردم، می‌توان انتظار داشت که بار دیگر عزتمندی، رفاه و امنیت، وحدت ملی و نیل به آزادی‌ها و حقوق اساسی ملت و حرکت به‌سمت اهداف «سند چشم‌انداز ۲۰ساله توسعه ایران» را شاهد باشیم. بر این اساس است که «دوباره ایران- دوباره روحانی»، شعار زیبای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، برای ایران و همه ایرانیان خواهد بود.»

  نوری و پشتوانه کارشناسی روحانی

عبدالله نوری، وزیر کشور دولت هفتم و نخستین رئیس شورای شهر تهران، یکی دیگر از اعضای سابق کابینه خاتمی بود که ۴ سال قبل به حمایت علنی از حسن روحانی پرداخت. نوری پس از پایان مسئولیتش در شورای شهر تهران گوشه‌نشین شد، به همین دلیل طی دو دهه گذشته کمتر مصاحبه یا اظهارنظری سیاسی از او شنیده شده است، اما در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم ترجیح داد سکوت خود را بشکند و با انتشار بیانیه‌ای، اعلام حمایت قاطع از تداوم مسیر دولت حسن روحانی کرد. وی دو هفته بعد از این بیانیه نیز در مصاحبه‌ای گفت، روحانی در ۴ سال اول ریاستش فراتر از آنچه از او انتظار می‌رفته در عملکرد خود موفق شده است. یکی دیگر از بخش‌های قابل توجه این مصاحبه برمی‌گردد به سخنان نوری پیرامون شخصیت حسن روحانی و مزیت او بر سایر رقبایش، که تفاوت بسیاری با سخنان امروزه اصلاح‌طلبان درمورد روحانی دارد: «شما مقایسه کنید یک طرف آقای روحانی است با آگاهی، توان مدیریتی و تجربیات اجرایی در سطوح مختلف، از پیش از انقلاب تا الان با مجموعه‌ای از نیروهای کارشناسی که ایشان را در دولت همراهی می‌کنند، طرف مقابل کدام‌یک از این پشتوانه‌ها را دارد؟ آگاهی کافی دارد؟ تجربه موفقی در گذشته و حال داشته است؟ کارشناسان قدرتمندی دارد؟»

   شکوری‌راد و حفظ اعتماد به روحانی

علی شکوری‌راد، دبیر کل حزب اتحاد ملت ایران نیز از حامیان سرشناس روحانی در انتخابات‌های گذشته است. شکوری‌راد سال ۹۶ عملکرد ۴ساله‌ دولت یازدهم را موفقیت‌آمیز می‌دانست و معتقد بود حمایت مجدد اصلاح‌طلبان از روحانی ضربه‌زننده به هویت آنها نیست: «اصلاح‌طلبان هویت خود را می‌شناسند و به آن پایبند هستند. این حمایت‌ها مخل حفظ هویت اصلاح‌طلب‌ها نبوده و نیست.» شکوری‌راد در انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم، گسترده‌تر شدن دایره اصلاح‌طلبی و حمایت  آنها از روحانی را یکی از مزیت‌های مهم این جبهه می‌دانست: «مزیت اصلاح‌طلبان این است که توانسته‌اند، دایره شمول خود را آنقدر گسترده کنند که علاوه‌بر اعتدالیون، اصولگراهای معتدل هم در این دایره قرار گیرند و رمز پیروزی در انتخابات هم همین بوده است.» دبیر کل حزب اتحاد ملت ایران بر لزوم اعتماد مجدد به روحانی در انتخابات ۹۶ اصرار داشت و معتقد بود نتیجه‌ عملکرد وی در دولت یازدهم اصلاح‌طلبانه بوده است: «آنچه من را مجاب می‌کند که استراتژی گذشته را با قدرت دنبال کنیم، این است که آقای روحانی نشان داده که هم متوجه مسائل است و هم از شرایط، امکانات و موقعیت‌هایی که دارد به‌خوبی استفاده می‌کند. باید اعتماد به شخص آقای روحانی را حفظ کرد. اگر در عملکرد اطرافیان و برخی مسئولان نقصی وجود دارد باید منتظر بود تا با اصلاح عملکردها، ضعف‌ها پوشش داده شود. یک نیروی اصولگرا اگر تحت هژمونی و جهت‌گیری شخص آقای روحانی عمل کند، نتیجه عملکردش اصلاح‌طلبانه می‌شود؛ تاکنون نیز این‌گونه بوده است.»

  خرازی و هاشمی کوچک!

صادق خرازی بیش از آنکه یک چهره سیاسی باشد، یک دیپلمات است. او که از حامیان نخست حسن روحانی در انتخابات سال۹۲ بود، امروز یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری است و می‌خواهد ایرانی متفاوت از آنچه را روحانی ساخته است بسازد. با وجود این اما این دیپلمات سابق، معتقد است اگر به سال۹۲ بازگردد، بازهم به روحانی رای خواهد داد. در حمایت او از حسن روحانی همین بس که او در سال۹۳ به همدان سفر کرد تا به‌عنوان سخنران در همایش «انتظار و امید» که به‌مناسبت سالروز پیروزی حسن روحانی در انتخابات ۲۴خرداد سال۹۲ ازسوی شورای جوانان حامی دولت تدبیر و امید در استان همدان برگزار شد، سخن بگوید. خرازی سال۹۳ که زمزمه‌هایی درباره کاندیداتوری‌اش در انتخابات سال۹۶ و رقابت با روحانی به گوش می‌رسید، بیانیه‌ای صادر کرد و با اشاره به سابقه آشنایی و دوستی و رفاقتش با روحانی نوشت: «من با روحانی از چه هنگام مناسبات برادری و شاگردی و استادی داشته و داریم.» او در آن سال روحانی را «شخصیت کم‌نظیری» خواند که «در سپهر سیاست ایران، از خادمان ملک و ملت ایران بوده و خواهند بود.» خرازی که چند سال بعد، برجام به بن‌بست‌رسید، همچون بسیاری از اصلاح‌طلبان امروزی، فرمان را چرخاند و گفت روحانی بعد از سال۹۶ یک فرد دیگر شد. شاید به همین دلیل نیز او توانست کسی را که پیش‌تر در مقام استادی خوانده بودش چنین خطاب کند که [روحانی] «یک نانوایی و بقالی را اداره نکرده است.» سخنران جشن سالگرد پیروزی روحانی حالا تنها در فاصله کمتر از ۲ماه به انتخابات ریاست‌جمهوری معتقد است: «تصور از روحانی این بود که او یک هاشمی کوچک است و همه می‌توانند او را کمک کنند. اما او از زمانی که رئیس‌جمهور شد روزبه‌روز به یک روحانی دیگر تبدیل شد و با تعهداتش فاصله گرفت و افرادی را به‌دور خود جمع کرد که آنها افراد ما نبودند.»

  ظریف در میتینگ سیاسی

جدا از اینکه محمدجواد ظریف، بخشی از دولت روحانی است و در وضع فعلی سهمی دارد، او به‌اندازه توان خودش سعی کرده از حسن روحانی حمایت کند. درحالی که مطابق قانون، کارکنان وزارت امور خارجه حق عضویت در احزاب و گروه‌ها و فعالیت انتخاباتی را ندارند، او سال۹۶ و در کسوت وزیر امور خارجه، به اصفهان رفت تا در میتینگ انتخاباتی حسن روحانی شرکت کند. این اقدام درحالی انجام شد که گفته می‌شود پیش از این سابقه نداشته کارکنان وزارت امور خارجه هنگام تصدی مسئولیت، وارد فعالیت‌های سیاسی داخلی و انتخابات شوند.

با توجه به اینکه دال مرکزی ایده دولت روحانی در سیاست خارجی و محمدجواد ظریف خلاصه می‌شود، از زمستان سال گذشته برخی اصلاح‌طلبان بحث کاندیداتوری ظریف را مطرح کردند تا به‌شکلی کمک به حیات دولت سوم روحانی داده باشند. شاید به همین دلیل نیز فایل صوتی ظریف منتشر شد تا ناکامی‌های کارنامه دیپلماسی دولت روحانی به میدان ربط داده شود.

  تاج‌زاده و پراید ۵۰ میلیونی

شاید پراید ۵۰میلیونی امروز برای همه مردم آرزو باشد اما ۴سال قبل، این هشداری بود که مصطفی تاج‌زاده معاون وزیر کشور دولت اصلاحات، به مردم می‌داد که اگر روحانی رای نیاورد، باید پراید را ۵۰میلیون بخرید. تاج‌زاده که همواره با اظهارنظرهای سیاسی و رادیکالش در نقد حاکمیت شناخته می‌شود، از دیگر اصلاح‌طلبان حامی روحانی در انتخابات‌های سال ۹۲ و ۹۶ است. تاج‌زاده ۵سال قبل و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری در حمایت از روحانی و لزوم رای دادن مجدد به او نوشت: «اگر قرار بود نرخ دلار با همان رشد ۴۰۰درصدی زمان احمدی‌نژاد افزایش یابد، هر دلار الان ۱۲هزار تومان بود. سکه به‌جای یک‌میلیون تومان، سه تا چهارمیلیون شده بود. پراید ۳۰میلیونی به ۵۰، ۶۰میلیون رسیده بود و قیمت مواد خوراکی، میوه، نان، برنج، چای و لبنیات سر به فلک کشیده بود.» اکنون همان پراید ۳۰میلیونی ۱۲۰میلیون قیمت دارد و با این حال تاج‌زاده و سایر همفکران اصلاح‌طلبش به‌دنبال تکرار این دولت و عملکردش هستند. آنها البته امروز می‌گویند روحانی از ابتدا هم یک کاندیدای نیابتی بوده است که نتوانسته مطالبات آنها را تحقق بخشد ولی همین افراد همچون تاج‌زاده ۴سال قبل و پس از پخش مناظره‌های انتخاباتی در تلویزیون گفته بود: «ما در این مناظره سرمان را بالا گرفتیم که از کسی حمایت کنیم که اندیشه و برنامه اصلاح‌طلبی را دنبال می‌کند.»

  پزشکیان و حمایت از ناتوان‌ترین وزیر دولت

مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس سابق مجلس شورای اسلامی می‌گوید اگر به سال۹۲ بازگردد، بازهم به روحانی رای خواهد داد. او سال۹۲ به شهریار سفر کرد تا برای حسن روحانی رای جمع کند. پزشکیان سال۹۵ و چندماه مانده به انتخابات، درمورد اینکه آیا حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی مشروط خواهد بود یا نه، خواست که روحانی هوای اصلاح‌طلبان را داشته باشد: «به‌هر‌حال روحانی باید کسانی را که از وی پشتیبانی و دفاع و او را قبول کردند، مورد حمایت قرار دهد و درواقع رئیس‌جمهور باید هوای کسانی که خواهان وی بوده و هستند داشته باشد.» حمایت‌های او در مجلس از دولت روحانی به‌اندازه‌ای بود که احمد علیرضابیگی، دیگر نماینده تبریز با اشاره به اینکه دولتی‌ها بیشتر منفعت خودشان را اصل و اولویت قرار داده‌اند، خطاب به او گفت: «پزشکیان به‌جای احقاق حق و مطالبات مردم به آخوندی می‌گوید خدماتی که شما در این چهارسال انجام دادید، بیشتر از هشت‌سال دولت‌های گذشته است.»

  شریعتمداری وزیر آچارفرانسه

محمد شریعتمداری، وزیر بازرگانی دولت خاتمی جزء اصلاح‌طلبان نزدیک به روحانی طی ۸سال گذشته است. وی در انتخابات سال۹۲ ابتدا خودش اعلام کاندیداتوری کرد اما پس از آنکه صلاحیتش توسط شورای نگهبان احراز نشد با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، بر ماست همان‌طور که خاتمی اعلام کرده از روحانی حمایت کنیم. با روی کار آمدن دولت یازدهم، شریعتمداری نیز به‌عنوان معاون اجرایی رئیس‌جمهور وارد کابینه شد و تا پایان دولت در این سمت باقی ماند. در انتخابات سال۹۶ نیز شریعتمداری به روحانی بیش از سایر اعضای کابینه در رقابت‌های انتخاباتی کمک کرد. نزدیکی وی به رئیس‌جمهور باعث شد روحانی با شروع فعالیت‌های انتخاباتی نامزدها، ششم اردیبهشت۹۶ شریعتمداری را به‌عنوان رئیس ستاد انتخاباتی خود برگزیند، پس از پیروزی مجدد روحانی در انتخابات، شریعتمداری نیز به‌عنوان وزیر پیشنهادی صمت فعالیت خود را آغاز کرد اما با عملکرد نامناسبش، تا سرحد استیضاح توسط مجلس پیش رفت ولی وی قبل از استیضاح استعفا داد تا زمینه‌ای شود برای حضورش در وزارت کار.

  محسن هاشمی؛ ‌به‌جای پدر

با درگذشت مرحوم هاشمی‌رفسنجانی، حسن روحانی بزرگ‌ترین حامی خود را در سال منتهی به انتخابات از دست داد. او میان منتقدانش در مناظرات انتخاباتی شانس چندانی نداشت و به همین دلیل از جهانگیری خواست نقش ضربه‌گیر را برایش ایفا کند. مرحوم هاشمی در انتخابات سال۹۶ نبود اما فرزند ارشدش محسن تلاش کرد از ظرفیت مرحوم پدرش برای تقویت سبد رای روحانی استفاده کند. او اردیبهشت۹۶ در گفت‌وگویی تاکید کرد: «آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، بزرگ‌ترین حامی و پشتیبان و مشاور برای روحانی بودند و قطعا از فقدان ایشان، روحانی آسیب‌های درونی و بیرونی دیده است، اما بدنه اجتماعی حامی آیت‌الله هاشمی به‌دلیل توصیه‌های مکرر ایشان درجهت تداوم دولت روحانی و به ثمر نشستن برنامه‌های ایشان با دولت تدبیر و امید همراهی خواهند داشت.» محسن هاشمی در کارزار انتخاباتی روحانی در سال۹۶ نیز حضوری جدی داشت و در همایش حامیان دولت که ۹اردیبهشت‌ماه برگزار شد به‌عنوان نخستین سخنران سخن گفت و تاکید کرد رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام خواستار ادامه دولت حسن روحانی بوده است و در همین راستا از مردم خواست با حضور در انتخابات به حسن روحانی رای دهند تا این‌گونه به وصیت آیت‌الله هاشمی عمل شود.

  عارف؛ از استعفا تا حمایت

محمدرضا عارف را می‌توان بی‌بهره‌ترین فرد در جریان اصلاحات از دولت روحانی نام برد. او چند روز مانده به انتخابات سال۹۲ با یک مرقومه استعفا کرد تا در سال۹۲ بزرگ‌ترین حمایت را از روحانی کرده باشد. به‌واسطه این همراهی او توانست به‌عنوان سرلیست اصلاح‌طلبان و دولت ۴سالی در مجلس باشد. با این حال عارف همچون سایر اصلاح‌طلبان حامی روحانی بود. او که سال۹۶ رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی بود، در کنگره سالانه حزب ترقی ایران گفت در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده از حسن روحانی حمایت خواهد کرد. عارف همچنین با حضور در ستاد مرکزی حسن روحانی، حمایت خود را از این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرد و با حضور در ستاد اقوام، مذاهب و ادیان حسن روحانی، از اقوام و مذاهب مختلف ایرانی خواست که «به تداوم مسیر عقلانیت و اصلاح که آغاز شده»‌ کمک کنند. او حتی در سخنرانی‌ای از اصلاح‌‌طلبان خواهش کرد از حسن روحانی حمایت کنند.