جهانی‌سازی: راه بن‌بست یا روزنۀ اُمید؟

در آستانۀ گذار به هزارۀ سوم، تکامل جامعۀ بشرى مرحلۀ کیفی نوینی را پشت سر مى‌نهد. این تحول کیفی سیماى جهان امروزین و نیز تمامى سیستم روابط بین‌المللى را از پایه دگرگون خواهد ساخت. با این نظر همۀ سیاستمداران، اقتصاددانان، فلاسفه و جامعه‌شناسان با وجود اختلاف‌نظر در جهت‌گیرى‌هاى علمى و سیاسى خود، متفق‌القول هستند. آن‌ها، همگى بر این عقیده اند که بشریت در حال تجربه یک دوران به هم پیوستگى شدید و پیدایش یک سیستم اقتصادى، سیاسى و فرهنگى جهانى است.

از این‌رو اصطلاح «جهانی‌سازی» وارد زبان روزمره گردیده است. از آنجا که واژۀ «جهانی‌سازی» از نظر سیاسى و اقتصادى خنثی است، لذا تعبیرات متفاوت و گاه به کلّى متضادى از آن مستفاد مى‌شود. به همین دلیل این واژه، کاربرد گسترده‌اى یافته است. برداشت‌ها و تفسیرهاى متفاوت از اصطلاح «جهانى‌سازی» سال به سال افزایش مى‌یابد، از این‌رو ارزیابى واحدى از جوهره، نیروهاى محرکه و نتایج روند جهانى‌سازی موجود نیست. بحث و اختلاف‌نظر بر سر چگونگى تفسیر واژۀ «جهانى‌سازی» روزبه‌روز با حرارت بیش‌ترى دنبال مى‌شود. این بحث و اختلاف‌نظر، از آنجا که «جهانى‌سازی» منافع هر انسانى را در کرۀ ما به مفهوم واقعى کلمه تحت تأثیر قرار می‌دهد، تنها جنبۀ تئوریک ندارد.