گسترش اندیشه‌های مارکسیسم – لنینیسم در ایران (تا جنگ جهانی دوم)

گسترش اندیشه‌های مارکسیسم – لنینیسم در ایران (تا جنگ جهانی دوم)  کاری است از زنده یاد عبدالحسین آگاهی، دارندۀ فوق دکترا در رشتۀ علوم فلسفی، پژوهشگر نامدار تاریخ جنبش کارگری و کمونیستی ایران و سیاست‌ورز چپ‌گرا، که در سال ١٣۴٠ به زبان روسی در آذربایجان شوروی به چاپ رسید. برگردان این کتاب توسط کامران امین آوە، در سال ١۴٠١ در ایران و در سال ١۴٠٢ در آلمان از سوی دوستداران آگاهی و تاریخ جنبش کارگری در ایران چاپ و منتشر شد. اکنون «پ. د. اف» این کتاب برای انتشار وسیع‌تر در اختیار علاقمندان به تاریخ جنبش کارگری و چپ در ایران قرار می‌گیرد.

بیوگرافی نویسنده :

عبدالحسین آگاهی در سال ١٢٩٧ در تهران پا به دنیا گذاشت. در سال ١٣٢٣، در ٢۶ سالگی، هنگامی که افسر رستۀ «مهندسی ارتباط و مخابرات قسمتی» بود، به عضویت حزب تودۀ ایران درآمد و بی‌درنگ در رده‌های سازمان نظامی قرار گرفت. چیزی نگذشت که از سوی «ستاد ارتش شاهنشاهی» دستگیر و برایش حکم تبعید به شیراز صادر شد. در میان راه از چنگ مأموران گریخت.

در جریانِ «قیام افسران خراسان» در گرگان با قیام همراه شد. در پی شکست قیام، به آذربایجان رفت و به ارتش «فرقه دمکرات آذربایجان» پیوست. در ارتش فرقه، درجۀ سروانی دریافت کرد. پس از سرکوب خونین جنبش آذربایجان به دست ارتش شاه، راهی مهاجرت شد.

در مهاجرت، در باکو ساکن شد. در کنار فعالیت سیاسی در «فرقه دمکرات آذربایجان»، به تحصیل در رشته فلسفه پرداخت و در این رشته فوق دکترا گرفت. با پیروزی انقلاب بهمن ۵۷ به ایران بازگشت و در دبیرخانۀ حزب در تهران سرگرم فعالیت حزبی شد. او یکی از اعضای هیأت تحریریۀ «نامه مردم» و یکی از همکاران نشریۀ سیاسی و تئوریک «دنیا» بود.

آگاهی در جریان یورش اول به حزب تودۀ ایران توسط مأموران ج. ا. هدف گلوله قرار گرفت. او را زخمی بر برانکارد از خانه خارج و راهی شکنجه‌گاه کردند. بعدها خبر از مرگ او در اثر شکنجه آمد.

آگاهی در زمان دستگیری عضو کمیتۀ مرکزی حزب تودۀ ایران بود. او انسانی بسیار محجوب، فروتن، مهربان و خوش‌رو و آرمان‌خواه بود.