این ماهواره‌ها به ارتفاع کمینه تقریبی ۴۵۰ کیلومتری و ارتفاع بیشینه تقریبی ۱۱۰۰ کیلومتری زمین پرتاب شدند

در آستانه دهه فجر و چهل و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، ماهواره‌های «مهدا»، «کیهان ۲» و «هاتف ۱» با موفقیت در مدار قرار گرفتند.

به گزارش «وطن امروز»، ۲۴ ساعت پس از بیانیه تروئیکای اروپا در محکومیت پرتاب ماهواره «ثریا» با ماهواره‌بر «قائم ۱۰۰» به مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین، روز گذشته کشورمان از جدیدترین توانایی‌هایش در عرصه فضایی رونمایی کرد. ماهواره‌بر سیمرغ که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ساخته شده است، ماهواره مهدا و ۲ محموله تحقیقاتی را از پایگاه امام خمینی(ره) با موفقیت در مدار بیضوی با ارتفاع کمینه تقریبی ۴۵۰ کیلومتر و ارتفاع بیشینه تقریبی ۱۱۰۰ کیلومتری زمین تزریق کرد. ماهواره مهدا ماهواره‌ای تحقیقاتی است که مراحل طراحی، ساخت، تجمیع و آزمون آن در پژوهشگاه فضایی ایران انجام و آماده پرتاب شده ‌است. ماهواره «مهدا» از ماهواره‌های سبک‌ وزن پژوهشگاه فضایی ایران است که برای آزمایش زیرسامانه‌های توسعه‌یافته ماهواره‌ای طراحی و ساخته شده است. این ماهواره از نوع ماهواره‌های تحقیقاتی است که مراحل طراحی، ساخت، تجمیع و آزمون آن در پژوهشگاه فضایی ایران انجام شده است و نانوماهواره‌های کیهان ۲ و هاتف ۱ نیز توسط شرکت صنایع الکترونیک (صاایران) وزارت دفاع طراحی و آماده پرتاب شده‌اند. ماموریت اصلی این ماهواره، بررسی صحت عملکرد ماهواره‌‌بر سیمرغ در تزریق چندگانه محموله‌های فضایی در مدار پایین زمین و ارزیابی عملکرد برخی از طراحی‌های جدید و قابلیت اطمینان فناوری‌های بومی در فضا است. ماهواره مهدا، یک ماهواره ۳۲ کیلوگرمی از سری ماهواره‌های سبک‌وزن پژوهشگاه فضایی ایران است که به منظور آزمایش زیرسامانه‌های توسعه‌یافته ماهواره‌ای طراحی و ساخته شده‌اند. ماموریت اصلی این ماهواره، بررسی صحت عملکرد ماهواره‌بر سیمرغ در تزریق چندگانه محموله‌های فضایی در مدار پایین زمین و ارزیابی عملکرد برخی از طراحی‌های جدید و قابلیت اطمینان فناوری‌های بومی در فضاست. مدیر این پروژه مرحوم محمد ندافی‌پور بود که ۲ سال پیش بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت و اسم دختر وی «مهدا» روی این ماهواره گذاشته شده است.

نانوماهواره «کیهان ۲» از ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران برای اثبات فناوری موقعیت‌یابی فضاپایه طراحی شده است. نانوماهواره «کیهان ۲» امکان تعیین موقعیت را به‌صورت بومی و مستقل از سامانه‌های موقعیت‌یابی جهانی، برای گیرنده‌های زمینی فراهم می‌کند. نانوماهواره کیهان ۲، از سری ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران وزارت دفاع است که با وزن کمتر از ۱۰ کیلوگرم برای اثبات فناوری موقعیت‌یابی فضاپایه طراحی و ساخته شده است و امکان تعیین موقعیت را به صورت بومی و مستقل از سامانه‌های موقعیت‌یابی جهانی، برای گیرنده‌های زمینی فراهم می‌کند. در این ماهواره، از زیرسامانه تعیین و کنترل وضعیت به منظور نشانه‌روی پایدار و دقیق به سمت زمین استفاده شده است.

نانوماهواره «هاتف ۱» از نوع ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران است و برای اثبات فناوری مخابرات باند باریک با کاربرد اینترنت اشیا ساخته شده است. نانوماهواره ‌هاتف ۱ نیز از سری ماهواره‌های مکعبی شرکت صاایران (صنایع الکترونیک وزارت دفاع) با وزن کمتر از ۱۰ کیلوگرم به منظور اثبات فناوری مخابرات باند باریک با کاربرد اینترنت اشیاست. این ماهواره به عنوان نسخه آزمایشی اول از مجموعه ماهواره‌های منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی، به فضا پرتاب شده است.

* ماهواره‌های «هاتف ۱» و «کیهان ۲» چه ویژگی‌هایی دارند؟

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع درباره پرتاب همزمان ۳ ماهواره توسط ماهواره‌بر سیمرغ، گفت: فناوری فضایی کاربردهای متنوعی در زندگی بشر دارد و ماهواره‌بر سیمرغ، نسل جدید ماهواره‌برهای سوخت مایع جمهوری اسلامی ایران است. سیداحمد حسینی با بیان اینکه فناوری پرتاب فضایی جزو فناوری‌های لبه تکنولوژی دنیاست و در مجموع حدود ۱۰ کشور به این فناوری دست یافته‌اند، افزود: متخصصان کشورمان موفق شدند با استفاده از دانش بومی به این فناوری دست یابند و ماهواره‌بر سیمرغ بعد از تست‌های تحقیقاتی و زیرمداری توانست ۳ ماهواره را به طور همزمان در مدار قرار دهد. وی ادامه داد: با توجه به قابلیت‌های بالایی که ماهواره‌بر سیمرغ دارد، می‌تواند عمده نیاز‌های فضایی و ماهواره‌‌ای که در کشور توسعه داده می‌شود را برآورده کند و نگرانی در آینده برای پرتاب‌ها نباشد، چرا که با توانمندی داخلی می‌توانیم این پرتاب‌ها را داشته باشیم.

حسینی با بیان اینکه ۲ نانوماهواره در ۲ حوزه فناوری به عنوان نخستین گام‌ها برای اثبات فناوری تعریف شده‌اند و با موفقیت در مدار قرار گرفتند، گفت: ماهواره هاتف ۱ نخستین قدم تحقیقاتی در راستای منظومه اینترنت اشیا در برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور تعریف شده است. وی افزود: قراردادی در این زمینه با سازمان فضایی منعقد شده است که در آینده تعدادی ماهواره در قالب یک منظومه در فضا قرار بگیرد و ماهواره هاتف ۱ نخستین گام به عنوان گام تحقیقاتی برای شروع منظومه اینترنت اشیا و مخابرات باریک باند تعریف شد. سخنگوی فضایی وزارت دفاع ادامه داد: نانوماهواره کیهان ۲ در حوزه ناوبری فضاپایه و تعیین موقعیت گام اول تحقیقاتی در این حوزه است که متخصصان ما در وزارت دفاع این ماهواره را توسعه دادند و ایستگاه‌های زمینی هم توسعه داده شده و بعد از اینکه ارتباط برقرار شد و در حین مدارقرارگیری ماهواره تنظیمات لازم انجام شد قدم‌های بعدی برای پرتاب ماهواره در این حوزه برداشته می‌شود.

رئیس سازمان فضایی ایران هم با اشاره به پرتاب موفق ماهواره ایرانی «مهدا» و ۲ محموله تحقیقاتی دیگر اظهار کرد: پرتابگرهای سوخت مایع به لحاظ جرمی که می‌توانند حمل کنند بسیار استراتژیک هستند و برای رسیدن به اجرام بالا باید در این مسیر حرکت کنیم. حسن سالاریه افزود: ماموریت پرتاب ماهواره «مهدا» تا حد زیادی مشابه ثریا است، یعنی ما یک ماهواره تحقیقاتی و ۲ نانوماهواره که آنها نیز تحقیقاتی هستند، داریم و البته هر سه ماهواره مخابراتی و با کاربری‌های خاص هستند. 

وی تصریح کرد: در گام اول، تثبیت قابلیت پرتابگر و در مدار گذاشتن ماهواره‌ها اولویت ما بوده است و در این پرتاب خاص، پرتاب چندگانه و همچنین تست عملیاتی یک ماهواره‌بر سوخت مایع در دستور کار بوده است؛ در گام دوم تثبیت فناوری‌های خود ماهواره است. سالاریه ادامه داد: تجهیزات و زیرساخت‌ها و زیرسامانه‌های متعددی در صنعت فضایی ایران توسط پژوهشگاه فضایی ایران و بخش‌های مختلف خصوصی و مجموعه صاایران ساخته شده و در آزمایشگاه‌ها تست می‌شوند اما تا وقتی این تجهیزات در مدار و در شرایط فضایی قرار نگیرند، به هیچ وجه عملیات تست و آزمون به صورت کامل انجام نمی‌شود. رئیس سازمان فضایی ایران گفت:‌ در ماهواره مهدا و ماهواره‌های دیگر زیرسیستم‌های مختلفی از جمله زیرسیستم تولید و توزیع توان، زیرسیستم تصمیم‌گیری، مدیریت داده و زیرسیستم مخابرات باند S توسعه پیدا کرده‌اند. وی ادامه داد: لازمه عملکرد درست این تجهیزات این است که در شرایط فضایی مورد آزمون قرار بگیرند؛ الحمدلله با استقرار این ماهواره‌ها در مدار، از امروز مانند ثریا ما یک آزمایشگاه فضایی داریم که در فضا قرار گرفته است و به شکل مرتب، داده‌های این ماهواره‌ها در اختیار محققان ایرانی قرار می‌گیرد. سالاریه یادآور شد: روزانه چندین «رد» داریم که می‌توانیم داده‌ها را دریافت کنیم، فرامین اصلاحی بدهیم و طراحی‌های خود را اصلاح کنیم و یک گام مهم و عملی در راستای توسعه بومی دانش فضایی برداریم، چرا که دانش فضایی ایران یک دانش بومی و بدون وابستگی به کشورهای خاصی توسعه پیدا کرده است و برای رسیدن به ماهواره‌های بزرگ‌تر و عملیاتی‌تر باید این مراحل تحقیق و توسعه به شکل کامل طی شود. رئیس سازمان فضایی ایران گفت: حوزه‌های جدید فناوری‌های ماهواره و ماهواره‌بر در کشور در حال کار است، حتما پرتاب‌های تحقیقاتی دیگری نیز در آینده بسیار نزدیک خواهیم داشت. 

وی تأکید کرد:‌ امروز ضرورت دارد به سمت افزایش قابلیت اعتماد و افزایش ضریب اطمینان عملکرد محصولات فضایی برویم به همین دلیل مسیر تحقیق و توسعه خود را ادامه خواهیم داد. سالاریه گفت: مسیر بعدی، حرکت به سمت ماهواره‌های عملیاتی است، چرا که این ماهواره‌های عملیاتی را در سال‌های گذشته و سال جاری توسعه دادیم، یعنی ماهواره‌هایی که به سرویس و خدمت می‌رسند و تصاویر و اطلاعات مخابراتی، داده و ارتباطات مورد استفاده قرار می‌گیرند که در آینده‌ای نزدیک با توجه به بلوغ خوبی که در صنعت پرتاب ماهواره‌ها در کشور شکل گرفته است، می‌توانیم شاهد قرارگیری ماهواره‌های عملیاتی ایران در مدار باشیم و عملا به ناوگان خدمات فضاپایه ما اضافه می‌شوند.