اگرچه تبادل نظر بین شی جین پینگ، رئیس جمهور چین و جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در اندونزی در ۱۶ نوامبر، کوتاه بود، اما در رسانه های اجتماعی به هیجان شدیدی دامن زد. شی با اعتماد به نفس، اگر نه با تحکم، به ترودو که به وضوح نگران بود، درس آداب دیپلماتیک داد. این تبادل نظر را می توان نقطه عطف دیگری در روابط چین با غرب دانست.

رئیس جمهور چین به ترودو گفت: "اگر شما صادق باشید، ما بحث خود را با احترام متقابل انجام خواهیم داد، در غیر این صورت ممکن است عواقب غیر قابل پیش بینی به وجود آید." در پایان این مکالمه ناخوشایند، شی اولین کسی بود که اتاق را ترک کرد در حالی که ترودو مردد و ناراحت از اتاق خارج شد.

برای درک اهمیت این لحظه، باید از دریچه یک ذره بین تاریخی به آن نگریست.

زمانی که قدرت های استعماری غربی در اوایل  و تا اواسط قرن نوزدهم به استثمار جدی چین پرداختند، حجم کل اقتصاد چین یک سوم کل تولید اقتصاد جهان برآورد میشد. در سال ۱۹۴۹، زمانی که ناسیونالیست های چینی پس از صدها سال استعمار، مداخله سیاسی و استثمار اقتصادی موفق به کسب استقلال شدند، کل تولید ناخالص داخلی چین تنها ۴ درصد از کل تولید اقتصادی جهان بود.

در دوره بین جنگ اول تریاک در سال ۱۸۳۹ و استقلال چین، بیش از صد سال بعد، ده ها میلیون چینی در جنگ های مستقیم، شورش های متعدد و قحطی جان باختند. شورش موسوم به خیزش بوکسر (۱۸۹۹-۱۹۰۱) یکی از تلاش های مذبوحانه فراوان مردم چین برای به دست آوردن درجه ای از استقلال و اعمال حاکمیت لفظی بر کشورشان بود. با این حال، نتیجه آن ویرانی و تباهی بود، زیرا شورشیان، همراه با ارتش چین، توسط اتحاد کشورهای عمدتاً غربی شامل ایالات متحده، اتریش-مجارستان، بریتانیا، فرانسه و دیگران سرکوب شدند.

تعداد کشتهشدگان فاجعه بار بود و حد متوسط تخمین ها تعداد آنها را بیش از ۱۰۰هزار نفر رقم می‌زد. و در نتیجه، چین بار دیگر مجبور شد مانند دو جنگ تریاک و همچنین بسیاری از موارد دیگر در گذشته گردن به تسلیم نهد.

اکنون هفت دهه بعد، بار دیگر چین در مرکز رویدادهای جهانی قرار گرفته است. خبر خوب برای برخی و خبر وحشتناک برای دیگران.

سند استراتژی امنیت ملی ۲۰۲۲ ایالات متحده که در ۲۲ اکتبر منتشر شد، چین را به عنوان «تنها رقیبی» اعلام کرد که «هم قصد دارد نظم بین المللی را تغییر دهد و هم به طور فزاینده ای دارای توان اقتصادی، دیپلماتیک، نظامی و تکنولوژیکی برای انجام این کار است» توصیف می کند.

موضع ایالات متحده به هیچ وجه تعجب آور نیست، زیرا غرب همچنان به تعریف روابط خود با بیجینگ بر اساس میراث استعماری صدها سال گذشته ادامه می دهد.

برای غرب، صعود مجدد چین مشکل ساز است، نه به دلیل کارنامه حقوق بشر این کشور، بلکه به دلیل سهم رو به رشد آن در اقتصاد جهانی که در سال ۲۰۲۱ به ۱۸.۵۶ درصد رسید. این قدرت اقتصادی، همراه با قدرت نظامی رو به رشد، عملاً به این معنی است که بیجینگ به زودی قادر خواهد بود تصمیمات سیاسی را در حوزه نفوذ رو به رشد خود در اقیانوس آرام و همچنین در سطح جهان دیکته کند.

طعنه تلخ اینجاست، که زمانی این چین بود که به همراه بخش گسترده‌ای از آسیا و جنوب جهانی به حوزه های نفوذ تقسیم شده بود و این واقعیت که بیجینگ اکنون در حال ایجاد معادل خود از تسلط ژئوپلیتیک غربی است باید دولت های غربی را بشدت نگران کند.

 قدرت‌های غربی سال‌های مدیدی، از وضعیت حقوق بشر در چین به عنوان توجیه اخلاقی برای مداخلات خود استفاده کرده‌اند. دفاع ظاهری از حقوق بشر و دفاع از دموکراسی درگذشته ابزارهای مناسب غربی بود که مبنای اخلاقی لفظی را برای مداخله فراهم میکرد. به درک چین، اتحاد هشت کشوری که شورش بوکسرها را سرکوب کرد، بر اصول مشابهی بنا شده بود.
این بازی تا امروز ادامه دارد و دفاع از تایوان و حقوق اویغورها و سایر اقلیت ها هنوز در دستور کار ایالات متحده و غرب است.

در واقع، اظهارات واشنگتن حاکی از آن است که ایالات متحده در حال برداشتن اولین گام‌ها برای قبول ظهور اجتناب‌ناپذیر چین به عنوان یک رقیب جهانی است. بایدن پیش از دیدار ۱۵ نوامبر خود با رئیس جمهور شی در اندونزی، در نهایت، هر چند تلویحاً، واقعیت غیرقابل انکار جدید را تصدیق کرد و گفت: «ما به شدت رقابت خواهیم کرد، اما من به دنبال درگیری نیستم. قصد من این است که این رقابت با احساس مسئولیت انجام گیرد.»

رفتار شی جین‌پینگ در قبال ترودو در اجلاس گروه ۲۰ را می توان بخش دیگری از به اصطلاح «دیپلماسی گرگ» چین خواند. این رویداد دراماتیک - کلمات، نحوه بیان و ظرافت های زیرکانه - نشان می دهد که چین خود را تنها یک ابرقدرت شایسته شهرت و احترام جهانی نمی بیند.

دکتر رمزی بارود روزنامه‌نگار، نویسنده و سردبیر نشریه فلسطین کرونیکال است. او نویسنده شش کتاب میباشد. آخرین کتاب او که با همکاری ایلان پاپه ویرایش شده است، چشم انداز ما برای آزادی: رهبران و روشنفکران متعهد فلسطین  در گفتگو.  از دیگر کتاب های او می توان به پدرم مبارز راه آزادی و آخرین زمین اشاره کرد. بارود پژوهشگر ارشد غیر مقیم در مرکز اسلام و امور جهانی (CIGA) است. وب سایت او http:‎//www.ramzybaroud.net  است.