دیدار رؤسای جمهور چین و روسیه در غرب با بد خُلقی، اما در آن سوی جهان ماوراء اقیانوس اطلس با علاقه زیاد دنبال می‌شد. دیدار شی جین‌پینگ و ولادیمیر پوتین که روز دوشنبه آغاز شد، چشم‌اندازی برای پایان دادن به جنگ در اوکراین ارايه می‌دهد. حتی اگر اين ديدار تا زمان انتشار اين مقاله هنوز به پايان نرسيده است، به نظر می‌رسد که خیلی خوب پیش می‌رود.

این رایزنی احتمالاً بر اساس طرح ۱۲ ماده‌ای بود که چین در ۲۴ فوریه منتشر کرد و خواستار امتیازات اساسی از هر دو طرف متخاصم بود، حتی اگر به دستورالعمل‌های کلی پایبند بوده و هنوز جزيیاتی ارايه نکرده باشد. پوتین تأکید کرد که روسیه این طرح را به دقت مطالعه کرده و برای گفت‌وگوهای صلح آماده است. شی خاطرنشان کرد که صداهایی که خواستار صلح هستند در سراسر جهان در حال افزایش است. اکثر کشورها طرفدار کاهش تنش، شروع مذاکرات و نریختن بیش‌تر نفت بر آتش جنگ هستند. بدیهی است که این انتقاد آشکار به غرب بود که با سیاست جنگی خود در سطح جهانی منزوی شده و در اقلیت باقی مانده است. اما اظهارات شی هم‌چنین نشان می‌دهد که فشار بر روسیه برای ارايه چشم‌اندازی برای پایان دادن به جنگ در حال افزایش است. مسکو باید از خود تحرک نشان دهد.

در مسکو نیز گسترش همکاری‌های دو کشور در دستور کار قرار گرفت. کرملین پیش از این از امضای «اسناد مهم دوجانبه» برای تشدید همکاری‌های راهبردی خبر داده بود و اعلام کرده بود که «مسايل همکاری‌های نظامی-فنی» نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. روابط اقتصادی نیز باید بیش‌تر تقویت شود. روسیه جایگزین عربستان سعودی به عنوان بزرگ‌ترین تأمین کننده نفت جمهوری خلق شده و عرضه گاز و زغال سنگ خود را به چین افزایش داده است. برعکس، صادرکنندگان چینی در روسیه در حال پُر کردن برخی از شکاف‌های باقی مانده از خروج شرکت‌های غربی هستند. تا پایان سال ۲۰۲۲، تقریباً یک سوم خودروهای جدید فروخته شده در روسیه، ساخت چین بودند. آخرین اما نه کم اهمیت، مسکو که از دلار آمریکا جدا شده است، به طور فزاینده‌ای به سمت یوان روی می‌آورد. این فرصت‌هایی را برای به چالش کشیدن سلطه جهانی دلار باز می‌کند.

برتری جهانی هر روز بيش‌تر از دست غرب خارج می‌شود و غرب نيز منطبق با آن با ترکیبی از خودنمایی، تقبیح و مانع‌تراشی واکنش نشان می‌دهد. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده گفت: «هیچ کشور دیگری در جهان، هیچ کشوری مثل ايالات متحده، شبکه‌ای از اتحادها و مشارکت‌ها ندارد.» ريیس کنفرانس امنیتی مونیخ، کریستوف هويسگن، سعی کرد اين کار را با تمسخر انجام دهد: روسیه به «پمپ بنزین با تخفیف» برای چین تنزل يافته است. پوتین به شی وابسته است.

مذاکرات صلح؟ آن‌گونه که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده با لجاجت بيان کرد، تا زمانی که روسیه نیروهای خود را خارج نکند، یعنی عملاً تسلیم نشود، ایالات متحده «با اوکراین متحد خواهد ماند»، به این معنی که آن‌ها به مسلح کردن خود ادامه خواهند داد.

مشکل: واشنگتن بارها - ترجیحاً از طریق رسانه‌های آمریکایی - اعلام کرده است که دیگر نمی‌خواهد میلیاردها دلار در جنگ اوکراین سرمایه‌گذاری کند. با کاهش شور و شوق جنگ در مردم آمريکا، درگیری مسلحانه باید قبل از مبارزات انتخاباتی آینده پایان یابد. می‌توان حدس زد که پکن این‌را مدّ نظر دارد. اگر هیچ شانسی برای موافقت آمریکا با پایان جنگ وجود نداشت، چین به سختی می‌توانست با اعلام مذاکرات، اعتبار سیاسی خود را به خطر بیاندازد. این واقعیت که کی‌یف بارها تأیید کرده است که آماده مذاکره با پکن است، می‌تواند به عنوان شاهدی باشد که حداقل قوی‌ترین قدرت در غرب در حال از دست دادن علاقه به جنگ است - البته نه در مجموع به جنگ، بلکه به این جنگ.