آیا می‌توان در ماهیت ناتو شک داشت و یا اساساً کسی حق دارد آن را با نیرویی دیگر مقایسه کند؟ آیا می‌توان شدت تبهکاری‌های ناتو را با کشور یا کشورهایی دیگر مقایسه کرد؟ آیا می‌توان این مسئله را نفی کرد که ناتو بزرگ‌ترین عامل جلوگیری از تکامل مسالمت‌آمیز جوامع بشری است؟ آیا می‌توان پدیده‌ها و رخداد‌های جهان را خارج از منظر واقعیت ناتو تعبیر و تفسیر کرد.

درگیری‌های اوکراین ناگهان چون رعد و برقی در آسمان بی‌ابر «چپ‌های ایرانی» درخشید. چپ ایران و البته جهان با این مسئله چون پدیده‌ای غیرمنتظره، که هیچ‌گونه آمادگی‌ای برای رخ دادن آن نداشت مواجه شد. آن‌ها با این مسئله، متأثر از پیشینه اندیشه‌گی‌شان و تفکری که در گذشته داشته اند و نیز حوادث گوناگون پس از آن پیشینه و میزان حساسیتی که در نتیجه حوادث پیش آمده، با توجه به وضعیت و محل و چگونگی زندگی‌شان، در ذهن‌شان شکل گرفته بود، پاسخ‌های متفاوتی را به عرصه ظهور گذاشتند.

اگرچه تاکنون بحث‌های حادی در این رابطه شکل گرفته است (که متأسفانه همه آن‌ها هم سازنده نبوده است)، اما به نظر می‌رسد، هنوز هم اندکی کنکاش و گفت‌وگو در این باره از منظری دیگر، به نظر لازم می‌آید.

در میان طیف‌های گوناگون و نظرات متفاوت، در نگاه اول باید به دو دیدگاهی پرداخت، که ظاهراً با هر دو سوی درگیری برخوردی یکسان داشتند. البته یکسانی کامل تقریباً در هیچ برخوردی دیده نشد. در همه موضع‌گیری‌های، یکی از طرفین بیش‌تر مورد نقد و سرزنش قرار گرفته بود.

البته موضع‌گیری کاملاً یکسان نیز تقریباً غیرممکن است. به این ترتیب، طیف تحلیل‌گران و نظریه‌پردازان در این زمینه را می‌توان به طور کلی و اجمالی به سه دسته تقسیم کرد:

۱. آنانی که با محکوم کردن ناتو، وزن عمده گفتار و نوشتار خود را معطوف به سرزنش و محکوم کردن، متجاوز خواندن و … روسیه کردند. و به طور سر سری از مسئله ناتو، پیشینه آن و عمکرد و نقش آن در جهان گذشتند و به این ترتیب به طور عمده در صف طرفداران ناتو قرار گرفتند.

۲. آنانی که ضمن محکوم کردن روسیه، به طور نسبتاً مفصلی به پیشینه جنگ از جمله روند محاصره روسیه به وسیله ناتو، عملکردهای گذشته و جنایات ناتو، علل تشکیل ناتو و … پرداختند و وزن عمده موضع‌گیری خود را متوجه جنایات بی‌حد و حصر این سازمان و اعضای تشکیل‌دهندۀ آن ساختند.

۳. در این میان دسته سومی نیز وجود دارد، که به موضع‌گیری مشخص علیه ناتو پرداخته و حمله روسیه به اوکراین را چه از نظر منافع کلی بشریت و چه از نظر حقانیت روسیه در دفاع از خود، مشروع و در جهت درست ارزیابی کردند.

....