به گزارش گروه استان‌های خبرگزاری تسنیم، ‌ ‌استان‌های سیستان و بلوچستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، کرمان، یزد، فارس، بوشهر، سمنان، البرز، قزوین، قم، تهران، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان و شمال خراسان شمالی، هرمزگان و  خوزستان از روز گذشته شاهد بارندگی های شدید و همراه با سیلاب در برخی مناطق بودند.

این بارش‌های موسمی علاوه بر اینکه سبب طغیان رودخانه‌ها در نقاط مختلف کشور شده بود، خسارت های فراوان ‌جانی و مالی ‌برجای گذاشت به نحوی که به علت شدت سیلاب ساکنان برخی مناطق تخلیه شدند و تعدادی از هموطنان نیز جان خود را از دشت دادند و تاکنون براساس اعلام رئیس سازمان امداد و نجات‌ سیل‌های اخیر تا الان ۱۴ فوتی و ۱۱ مفقودی داشته‌اند.

با توجه به تداوم فعالیت سامانه بارشی مونسون در کشور،  در گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و رضوی، استان‌های واقع در دامنه‌های جنوبی البرز، رگبار و رعدوبرق و وزش باد شدید پیش‌بینی می‌شود. همچنین در سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس، کرمان، یزد، بوشهر، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال‌وبختیاری، اصفهان، لرستان، مرکزی، همدان و قم رگبار و رعدوبرق و وزش باد شدید پیش‌بینی می‌شود.با توجه به پیش بینی وقوع بارش های رگباری تا روز دوشنبه ۱۰ مرداد ماه، مردم از قرار گرفتن در حریم رودخانه ها و مسیل های سیل و همچنین حضور در نقاط کوهستانی پرهیز کنند.

۹ کشته، ۱۶ مفقودی و ۱۲ مصدوم در سیل فیروزکوه

استاندار تهران از تلاش برای رسیدگی به وضعیت سیل زده فیروزکوه با تمام ظرفیت استان خبر داد و گفت: در سیل شب گذشته در فیروزکوه ۹ نفر کشته، ۱۶ نفر مفقود و ۱۲ نفر مصدوم شدند.

محسن منصوری در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم در فیروزکوه، با اشاره به وقوع سیلاب در این شهرستان و خسارات وارده اظهار داشت: سیلاب شب گذشته در منطقه حبله رود شهرستان فیروزکوه در روستاهای زرین دشت، مرزداران و آتشان، ۹ کشته، ۱۶ مفقودی و ۱۲ مصدوم داشت.

وی افزود: خوشبختانه ۱۰ نفر از مصدومان به صورت سرپایی درمان شدند و ۲ نفر به بیمارستان منتقل شدند.استاندار تهران در ادامه گفت: علت تأخیر امداد‌رسانی در این مناطق بسته شدن راه‌های دسترسی ‌و ترافیک جاده‌ای بود که پس از عادی شدن وضعیت نیروهای کمک‌رسان و دستگاه‌های امدادی موفق به خدمات رسانی شدند.

آبگرفتگی ۱۶۰ منزل مسکونی در مناطق مختلف استان بوشهر

سرپرست جمعیت هلال احمر استان بوشهر با اشاره به اینکه تاکنون ۱۶۰ منزل نسبت به تخلیه آب باران با همکاری نیروهای هلال احمر اقدام شده گفت: امدادرسانی در تخلیه آب باران از منازل در برخی نقاط استان بوشهر ادامه دارد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بوشهر، بارش باران در نقاط مختلف استان بوشهر از روز چهارشنبه آغاز شد که آمار هواشناسی حاکی از  ثبت بیش از ۸۸ میلیمتر بارش باران در برخی نقاط استان است.

گزارش کورش دهقان مدیرکل مدیریت بحران استان بوشهر حاکی است به دنبال وقوع بارش‌های سیل‌آسا در نقاط مختلف استان، تیم‌های عملیاتی و امدادی به‌صورت شبانه‌روزی در حال امدادرسانی و کمک به باز شدن محورها و معابر هستند.

وی از بازگشایی همه محورهای مواصلاتی استان بوشهر خبر داد و اظهار داشت: رفت و آمد در تمام محورهای مواصلاتی استان جریان دارد.محور بوشهر به برازجان و شیراز که به سبب آبگرفتگی مسدود بود بازگشایی شد و تردد در جریان است.

مدیرکل بحران استان بوشهر با اشاره به رفع مشکلات آبگرفتگی منازل شهری و روستایی در نقاط مختلف استان خاطرنشان کرد: افزون بر ۱۶۰ واحد مسکونی که دچار آب گرفتگی شده بودند تمیز و تحویل مالکین شد.

دهقان با اشاره به اینکه تعداد ۲۰ گروه جهادی و تعدادی گروه‌های امدادی در حال کمک به آسیب‌دیدگان از سیل هستند تصریح کرد: تعداد زیادی از ماشین‌آلات راهسازی در حال هدایت آب‌های روان و پاکسازی مسیر رودخانه هستند.

سامانه بارشی موسمی در راه ایلام ‌

کارشناس مسئول پیش‌بینی هواشناسی استان ایلام با بیان اینکه جو ناپایدار تا یکشنبه آینده مهمان ایلام خواهد بود گفت: سامانه بارشی موسمی پرقدرت نیز در راه استان بوده و احتمال آب گرفتگی معابر و اختلال در تردد جاده‌ای نیز پیش‌بینی می‌شود.

ساسان رستمی در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در ایلام، از ورود سامانه بارشی پرقدرت موسمی اخیر در استان ایلام خبر و اظهار داشت: این سامانه بخش کوچکی از استان ایلام را فرا خواهد گرفت.

کارشناس مسئول پیش‌بینی هواشناسی استان ایلام گفت: آسمان ایلام تا روز یکشنبه هفته پیش رو دارای جوی ناپایدار خواهد بود، اما میزان بارش در این جو پیش بینی شده زیاد نخواهد بود.

وی ورود سامانه بارشی پرقدرت موسمی که بخشی از استان‌های کشور را در بر گرفته است به استان ایلام را قابل پیش بینی عنوان کرد و گفت: این سامانه بارشی همراه با رگبار، رعد و برق و وزش باد شدید و خطر صاعقه  خواهد بود و نیازمند آن است تا اقدامات پیشگیرانه از وقع خطرات آن از هم اکنون اندیشیده شود.

هشدار سیل به لرستانی‌ها

کارشناس هواشناسی لرستان گفت:با ورود سامانه بارشی از غروب امروز به تدریج جنوبی شرقی و شرق استان  تحت تاثیر این سامانه بارشی  قرار  می‌گیرد‌.

کامران  حقی آبی  افزوداین سامانه بارشی از امشب قسمت‌هایی از الیگودرز ،شول آباد تا دورد و قسمت‌هایی بیشتری از استان مثل مرکز، شمال و تا حدودی غرب استان را در برمی گیرد.

کارشناس هواشناسی گفت: بارش‌ها به شکل رگباری در مدت کوتاه و با شدت زیاد خواهد بود؛هم استانی‌ها با توجه پر آب شدن رودخانه‌ها، مسیل‌ها و آبگرفتکی معابر عمومی از اتراق و توقف در کنار رودخانه‌ها و مسیل‌ها خود داری کنند.

هچنین با توجه به احتمال وقوع پدیده تگرگ و رعد و برق کوهنوردان از صعود به ارتفاعات خودداری کنند.به گفته کارشناس هواشناسی؛ اوج فعالیت سامانه بارشی در لرستان برای فردا شب و روز شنبه خواهد بود.کشارزان لرستانی هم با توجه به احتمال سیل هر چه سریعتر  نسبت به برداشت  محصولات زراعی  خود و  انتقال آن به مکان‌های مسقف اقدام کنند.

انسداد مسیر‌های منتهی به شمال

زندی بر مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای البرز گفت: جاده کرج - چالوس و آزادراه تهران -شمال در مسیر رفت و برگشت مسدود شد.این انسداد به دلیل پیشگیری از هرگونه حادثه احتمالی درپی بارش‌ها انجام شده است.

به گفته مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای البرز ،  انسداد این محور‌های  تا اطلاع ثانوی ادامه خواهد داشت.براساس پیش‌بینی هواشناسی آب و هوای جمعه، هفتم مردادماه با بارش تند و وزش باد همراه خواهد بود.

آخرین وضعیت بارش‌ها در استان اصفهان

منصور شیشه‌فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در جمع خبرنگاران نسبت به وقوع سیل در مناطق شرقی این استان هشدار داد و  اظهار داشت: جریان سیلابی از روستاهای جعفرآباد، دخرآباد ، بوران و مجیدآباد شهرستان کوهپایه به سمت کوهپایه و شهرک صنعتی در جریان است.

وی افزود: بنا بر اعلام هشدارهای قبلی تا آخر وقت امروز اکثر مناطق استان با بارش رگباری، سیلابی و نقطه‌ای مواجه است که این بارش‌ها در مناطق جنوبی استان اصفهان تشدید می‌شود.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در این زمینه ادامه داد: جریان سیل در روستاهای دولت‌آباد، دره‌بید و کردعلیا بخش کرون شهرستان تیران و کرون ادامه دارد و  به سوی روستاهای افجان، قلعه ناظر در حال حرکت است و به ساکنین این مناطق توصیه می‌شود که هشدارهای اعلام شده را جدی بگیرند.

وی خاطرنشان کرد: در جریان بارش‌های دیروز  به چادرهای عشایر شهرستان فریدن خساراتی وارد شد و  فیبر نوری بر اسیر جریان سیل دچار آسیب شده و تلفن روستاهای لوشاب، حسن رباط و موته و شهرستان لای‌بید بخش میمه قطع است.

شیشه‌فروش در خصوص وضعیت جاده‌های استان گفت: محور جاده‌ای انارک - چوپانان به علت بارندگی شدید و آب‌گرفتگی موقتاً مسدود شده و همچنین محورهای جاده‌های نایین به اردستان و انارک به چوپانان و محور فرعی حسن رباط به لای‌بید که به علت سیل مسدود شده بود،  با برطرف شدن خطر و ایمن‌سازی محور بازگشایی گردید.

وی از تخلیه ساکنین ۶ روستای در معرض خطر خبر داده و خاطر نشان کرد: استقرار ۲۵۰ تیم امدادی در سطح استان، بازگشایی راه‌ها، تخلیه آب از ۱۰۰ منزل مسکونی، تخلیه آب از معابر، امدادرسانی به ۷۵ خودرو درجاده‌ها، تقویت سیل بندها و بندهای آب‌خیزداری، اطلاع‌رسانی و هشدار به گروه‌های در معرض خطر  ۱۱ شهرستان تحت تاثیر انجام شد.

اهالی روستاهای فیروزکوه با قطار به مناطق امن منتقل شدند

عباس جوهری معاون استاندار تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم در فیروزکوه، با اشاره به آخرین اقدامات کمک رسانی در محدوده فیروزکوه اظهار داشت: مسیر دسترسی به شهرستان فیروزکوه مسدود است و هنوز موفق به حضور در مرکز حادثه نشدیم اما سعی می کنیم از مسیرهای فرعی در محل حاضر شویم.

وی افزود: بر اساس گزارش‌های رسیده در حال حاضر تعداد قابل توجهی از مردم و اهالی روستاهای فیروزکوه با وجود سختی‌ها از روستا خارج و به ایستگاه قطار جهت انتقال به محل امن منتقل شدند.

معاون استاندار تهران در ادامه گفت: در فیروزکوه تعدادی مفقودی و فوتی اعلام شده که تعداد دقیق آن نیاز به بررسی دارد. تردد قطار در ایستگاه راه‌آهن فیروزکوه برقرار است و تعدادی از مردم توسط قطار از شهرستان خارج شدند.

بارش بی‌سابقه باران در استان یزد/ سیلاب خیابان‌ها را در بر گرفت

شدت بارش باران در شهر یزد به حدی زیاد بوده است که در عرض کمتر از چند دقیثه روان آب در نقاط مختلف شهر آغاز شد و به فاصله کمتر از یکساعت خیابان‌ها و کوچه‌های شهر یزد سیلابی شدند.با وجودی که هنوز میزان بارش به صورت دقیق مشخص نیست و همچنان باران در حال باریدن است اما تا همین میزان هم در شهر یزد کم سابقه و حتی شاید بتوان گفت بی‌سابقه بوده است.

آب در بسیاری از نقاط شهر یزد از پیاده‌رو‌ها و جداول هم بالاتر آمده و به زیر زمین برخی از منازل وارد شده که خسارت‌های مالی به دنبال داشته است.در حال حاظر از شدت باران کاسته شده اما همچنان بارندگی در حال انجام است.

آماده‌با‌ش در خراسان‌ شمالی

جواد نظری مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی گفت: با اعلام هشدار نارنجی هواشناسی و آغاز بارش‌های سیل آسا، مدیریت بحران این استان برای امدادرسانی در حادثه‌های احتمالی به حالت آماده‌باش درآمدند. براساس پیش بینی هواشناسی خراسان شمالی سامانه بارشی از بعد از ظهر امروز (پنجشنبه) استان را تحت تاثیر قرار می دهد که سبب بارش باران در مناطق مختلف می شود.نیروهای دستگاه های خدماتی و امدادرسان از جمله راهداران، امدادگران جمعیت هلال احمر، اورژانس، پلیس راه و شهرداری در حالت آماده باش هستند.

مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی با بیان اینکه ۸۰ نقطه حادثه خیز سیلابی در استان وجود دارد، گفت: شهردارن، دهیاران، شوراهای اسلامی و دستگاه‌های اجرایی موظف هستند با اطلاع رسانی و هشدار به موقع از حضور افراد در کنار رودخانه ها دائمی و فصلی و ارتفاعات و کوه‌های جلوگیری کنند.

سیلاب در مسیر گلستان

گلستان که در ماه‌های اخیر خشکسالی شدید را تجربه می‌کند با پیش‌بینی هواشناسی مبنی بر بارندگی‌ نقطه‌ای و شدید در ۲ روز آینده به حالت آماده‌باش درآمده و اجرای اقدامات مقابله‌ای برای کاهش خسارت سیلاب‌ احتمالی را انتطار می‌کشد.

شنیدن خبر ورود سامانه‌ ناپایدار جوی به گلستان و در پیش‌بودن بارش باران تابستانه برای ساکنان این استان به ویژه کشاورزان که کاهش بارش‌، کم‌آبی و خشکسالی، کشت و کار و زراعت‌ آن‌ها را دستخوش تغییر و خسارت کرده، خوشحال کننده است اما باید برای جلوگیری از تبدیل این نعمت به خسارت، اقدامات پیشگیرانه بیشتری انجام شود.

طبق اعلام کارشناسان، بیشتر نواحی گلستان از جمله مناطق شرقی آن حادثه خیز است و نام آن با وقوع انواع بلایای طبیعی مانند سیل و سیلاب‌های کوچک و بزرگ عجین شده است.

فقط در مقوله سیل و طی سه دهه اخیر گلستان با حداقل ۱۲۰ مورد وقوع سیل کوچک و بزرگ روبرو بوده  که سیل سال‌های ۷۱، ۸۰، ۸۱ و ۹۸ از سیل‌های سنگین و سهمگین آن به شمار می‌رود.

براثر این سیل‌های سهمگین صدها نفر کشته شدند و ده‌ها هزار میلیارد ریال خسارت مالی به بخش‌های مختلف کشاورزی، مسکن، راه‌های ارتباطی، زیرساخت‌های شهری و روستایی وارد شد ضمن اینکه نباید از خسارات روحی و روانی این بلایای طبیعی بر مردم این دیار به راحتی گذشت.

هشدار سیلاب در مسیل‌ها و ارتفاعات خوزستان

محمد سبزه‌زاری مدیرکل هواشناسی خوزستان با اشاره به ادامه شرایط هشدار سیلاب در مسیل‌ها و ارتفاعات در شرق استان، گفت: فعالیت جریانات جنوبی و سامانه مونسون هند تا اواسط هفته آینده در استان ادامه می‌یابد. تا اواسط هفته آینده با نفوذ جریانات جنوبی و تشدید مونسون هند، شاهد افزایش رطوبت و وقوع پدیده شرجی در بیشتر نقاط خوزستان خواهیم بود.

وی افزود: در روزهای آینده (به ویژه از روز جمعه تا روز یکشنبه هفته آینده) با توجه به بالا بودن ضرایب ناپایداری و تزریق رطوبت، شاهد افزایش ابر و رگبار و رعد و برق و احتمال ریزش تگرگ در برخی نقاط خوزستان خواهیم بود.این جریانات به ویژه در مناطق شرقی، شمال شرقی، جنوب شرقی استان، سیلابی شدن مسیل‌ها در ارتفاعات خوزستان، وزش باد متوسط گاهی تندباد لحظه‌ای در برخی نقاط و خیزش گرد و غبار محلی به ویژه در مرکز و جنوب استان را موجب خواهد شد.

به گفته وی، شمال غرب خلیج فارس تا اواخر روز سه‌شنبه هفته آینده مواج و در برخی ساعات همراه با رگبار و رعد و برق پیش بینی می‌شود.در شبانه روز گذشته بستان با ۴۶.۹ درجه سانتیگراد بالای صفر بیشترین دما و ایذه با ۲۴.۲ درجه سانتیگراد بالای صفر کمترین دما را در خوزستان تجربه کردند. در شبانه روز گذشته حداکثر دمای اهواز به ۴۶.۷ و حداقل به ۳۲ درجه سانتیگراد رسید.

مسدود شدن برخی مسیر‌های ارتباطی استان بوشهر به علت بارندگی

بارش باران حاصل از سامانه پرقدرت مونسون باعث مسدود شدن برخی مسیر‌های ارتباطی استان بوشهر شده است.هم اکنون مسیر شنبه به درویشی، شنبه به باغان، شنبه به کردلان و محور خورموج به کنگان حد فاصل سه راهی زائرعباسی در شهرستان دشتی به علت بالا آمدن آب و جاری شدن دره‌های فصلی بسته است.

همچنین محور اهرم به کلمه  حدفاصل شهرستان‌های تنگستان و دشتستان به علت شدت بارش‌ها و ریزش کوه مسدود شده است.امروز  فعالیت سامانه مونسون، بارش های شدید در عسلویه، دشتی و دشتستان در پی داشت، به گونه ای که باعث آبگرفتگی معابر و منازل در شهرستان دشتی شد.

همچنین دره های فصلی در گنخک، خورموج و لاور شرقی شهرستان های دشتی و  برازجان، جاده کلمه به بوشکان، روستای خیرک، بیدو در شهرستان دشتستان جاری شد.پلیس راه استان بوشهر نیز اعلام کرد که تونل پیامبر اعظم در جاده اهرم فراشبند حد فاصل اهرم تا تونل مسدود است و از رانندگان خواست برای پیشگیری از هر گونه حادثه یا سانحه رانندگی تا اطلاع ثانوی از تردد در مسیر اعلام شده خودداری کنند.

توزیع بسته ای غذایی ۷۲ ساعته بین سیل زدگان استان قم

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم از توزیع بسته های غذایی ۷۲ ساعته شامل کنسروجات ، برنج ، حبوبات ، خرما ، نودل و چای بین سیل زدگان روستاهای بخش مرکزی این استان خبر داد.

محمد رضا بهرامی گفت: در پی بارشهای سیل آسای شب گذشته در  روستاهای بخش مرکزی قم  بخشی از معیشت همشهریان عزیزمان در این روستاها دچار مشکل شده ، لذا جمعیت هلال احمر اقدام به توزیع ۵۰۰ بسته ی غذایی ۷۲ ساعته شامل کنسروجات ، برنج ، حبوبات  ، خرما ، نودل و چای بین عزیزان متاثر از این حادثه نمود.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان قم افزود: این برنامه توسط ۱۰۴ نفر از کارکنان ، امدادگران و نجاتگران جمعیت هلال احمر در روستاهای علی آباد، مشک آباد، صید آباد ، باقر آباد و جعفرآباد از بخش مرکزی انجام شد.

بهرامی یادآور شد : قبل از این هم در شب گذشته ۸ خودرو عملیاتی ، ۵ دستگاه موتور آب  و ۲ ست نجات بکارگیری شده و همچنین ۲۰ دستگاه چادر امدادی ، ۳۰۰ پتو و ۲۷۰ بسته غذایی به منطقه عملیاتی ارسال شده بود.

امدادرسانی به ۴ هزار نفر گرفتار سیل در سیستان و بلوچستان

علیرضا میربهاءالدین مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان سیستان و بلوچستان از امدادرسانی به ۴۱۱۸ نفر آسیب دیده در سیل و آبگرفتگی در سطح استان سیستان و بلوچستان خبر داد.

علیرضا میربهاء الدین مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان گفت: به دلیل ورود سامانه بارشی مونسون به استان سیستان و بلوچستان ۱۳ شهرستان در سطح استان دچار سیل و آبگرفتگی شدند.

او افزود: از ۲۸ تیرماه تا ۶ مرداد ماه  ۱۲۰ روستا در ۱۳ شهرستان سطح استان دچار سیل و آبگرفتگی شدند که توسط ۱۲۶۳ نفر پرسنل و نجاتگر در قالب ۲۵۷ تیم عملیاتی به همراه ۱۹۵ خودرو  خدمات امدادرسانی جهت آسیب دیدگان در سطح استان انجام گرفته است.   

 وی ادامه داد: تاکنون  ۱۸۰۳ نفر از آسیب دیدگان در چادرهای هلال احمر اسکان داده شده اند.

میربهاء الدین اظهار داشت در این مدت اقلامی از قبیل ۳۲۷ دستگاه چادر امدادی ، ۹۳ دستگاه چادر مسافرتی ، ۸۳۷ تخته موکت ، ۱۹۱۹ تخته پتو ، ۳۰۰۳ کیلوگرم نایلون ، ۶۳۸ قوطی کنسروجات ، ۶۶۴ بسته غذایی ۷۲ ساعته ، ۵۰۵ کیلو گرم برنج ، ۴۲ کیلوگرم قندوشکر ، ۴۲ کیلوگرم چای ، فانوس ، ست ظروف ، سبد غذایی یکماه بین آسیب دیدگان توزیع شده است.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان بیان کرد : ۴۳ نفر آسیب دیده در سیل و آبگرفتگی توسط نجاتگران هلال احمر  رهاسازی شدند و ۲ خودرو گرفتار نیز خدمات رهاسازی جهت آنان انجام گرفته است.

میربهاء الدین اضافه کرد در راستای امدادرسانی بهتر به آسیب دیدگان علاوه بر توزیع چادر های امدادی ، ۷ اردوگاه  با ظرفیت ۸۵ خانوار در مکان های امن  در سطح شهرستان زاهدان برپا شد .

مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان گفت:   خدمات امدادی و حمایتی توسط نجاتگران هلال احمر استان همچنان ادامه دارد.

 

 

پدیده "مانسون" و بارش‌های شدیدی که زیر سَر خورشید است!

وقوع ۲ سیل مانسون تاریخی در تهران/شیطنت خلیج‌فارس در تقویت جسارت مانسونی

ایسنا

 

 

یکی از محققان حوزه علوم پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی جوی با تاکید بر اینکه نفوذ جریان‌های مونسونی همواره در ایران بوده و موجب رگبار و سیلاب شده است، اعلام کرد این جریان در سال جاری با همراهی خلیج فارس و وجود ارتفاعات زاگرس تقویت و باعث شد تا دامنه بارش‌های مانسونی تا تهران کشیده شود و از سوی دیگر با ورود رطوبت از سوی خزر، شاهد بارش‌های در استان‌های شمالی کشور هستیم.

به گزارش ایسنا، جریان موسمی هند (Indian Monsoon Current) یک جریان اقیانوسی فصلی است که در مناطق گرمسیری شمال اقیانوس هند وجود دارد. همه این جریان از خورشید آغاز می‌شود و تا سیل بر روی مناطقی در کره زمین از هند تا آفریقا و استرالیا ادامه می‌یابد. 

پدیده مانسون در تابستان بر روی اقیانوس هند تشکیل می‌شود و طی آن، جریان هوای بلند شده از روی منطقه شبه‌قاره در محیطی کم، منبسط شده و تبدیل به رطوبت و باران می‌شود. منبع بزرگ گرما در مولکول‌های آب باعث می‌شود تا این چرخه منجر به وقوع پدیده "مانسون" و بارش‌های شدید شود. به دنبال این پدیده، کشورهای هندوستان و پاکستان بارش‌های شدیدی را تجربه می‌کنند و با رسیدن این جریان به ایران، گاه تا مناطق مرکزی کشور را متاثر می‌کند.

این پدیده در سال جاری به دلیل اثرات خلیج فارس و همچنین وجود ارتفاعات در ایران تقویت شد، از این رو شاهد وقوع بارش‌های مانسونی تا تهران و قم هستیم. البته تشدید این جریان تنها محدود به سال جاری و وقوع سیل در امامزاده داود تهران نمی‌شود؛ چرا که در ۶۸ سال گذشته، یعنی در ۵ مرداد ماه ۱۳۵۵ سیل، روستای امامزاده داود را فرا گرفت به گونه‌ای که در مدت یک ساعت، کل روستا دستخوش آسیب‌های زیادی از این سیل شد.

این تجربه یک بار دیگر در ۴ مردادماه سال ۱۳۶۶ تکرار شد و منطقه تجریش دستخوش آثار ناشی از سیل مانسونی شد و به گفته محقق حوزه علوم جوی پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی، هر چند وجود رشته کوه‌های فراوان در کشور و همچنین خلیج فارس در تقویت این جریان موثر است، ولی نباید از اثرات تغییر اقلیم در تقویت مانسون غافل بود.

 

مونسون از هند تا تهران

دکتر پروین غفاریان، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم جوی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در گفت‌وگو با ایسنا، مانسون را یک واژه عربی به نام "موسم" به معنای "فصل" دانست و گفت: جریان مانسون یک سامانه فصلی و مستقر در منطقه اقیانوس هند است که در فصل تابستان تقویت می‌شود و بارش‌های بسیار زیاد و سیل‌آسایی را در کشورهایی چون پاکستان و هند ایجاد می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه جنوب شرق ایران نیز در تابستان متاثر از این جریان است، اظهار کرد: این جریان به دلیل اختلاف دما ایجاد می‌شود. در تابستان به دلیل آنکه زمین تابش بیشتری از خورشید دریافت می‌کند، شبه‌قاره هند به شدت گرم می‌شود و این گرمایش، هوای کم فشار گسترده‌ای در شبه قاره هند را ایجاد می‌کند و این امر، حرکات صعودی شدیدی را به دنبال دارد.

غفاریان با بیان اینکه این حرکات صعودی در سطح زمین، همگرا و در سطوح فوقانی جو واگرا می‌شوند، اضافه کرد: در نهایت بر روی سطح اقیانوس هند یک سامانه پرفشاری ایجاد می‌شود و از آنجایی که جریان باد در این سامانه، جنوب غربی می‌شود، رطوبت عظیمی از سمت اقیانوس به سمت خشکی جریان می‌یابد و با برخورد با رشته‌کوه‌های هیمالیا، صعود هوا تشدید می‌شود و ناپایداری هوا به صورت بارش‌های رگباری شدید خود را نشان می‌دهد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی با تاکید بر اینکه جریان مانسون بیشتر کشورهای هند و پاکستان را درگیر می‌کند، یادآور شد: اما جنوب شرقی ایران هر ساله متاثر از مانسون است؛ از این رو شهرهای ساحلی جنوبی ایران چون "چابهار"، "کنارک"، "ایرانشهر"، نیک‌شهر" و "سراوان" بارش‌های مانسونی را تجربه می‌کنند.

وی خاطر نشان کرد: این جریانات ناپایدار مانسونی به دلیل جریانات صعودی هوا، تا استان فارس نیز کشیده می‌شود، به گونه‌ای که اگر در فصل تابستان با هواپیما به استان فارس سفر کنید، متوجه تکان‌های شدید هوا خواهید شد که این امر به دلیل ناپایداری‌های "هم‌رفتی" تاثیرات مانسون در ایران است.

شیطنت خلیج‌فارس در تقویت جسارت مانسونی

این محقق حوزه علوم جوی، در پاسخ به این سوال که چرا وقتی این جریانات از ایران دور است، ولی شهرهای ایران متاثر از مانسون می‌شوند، گفت: یکی از دلایل آن این است که این سامانه علاوه بر رطوبتی که از سمت هند به ایران می‌آورد، رطوبتی را نیز از سمت دریای عمان و خلیج فارس به ایران وارد می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه خلیج فارس نیز در تقویت جریان مانسونی موثر است، افزود: علاوه بر آن، وجود رشته‌کوه‌های زاگرس نیز زمینه‌ای را برای صعود رطوبت‌های منتقل شده از جریان مانسون ایجاد می‌کند به گونه‌ای که موجب می‌شود که بارش‌های رگباری را در استان‌هایی چون فارس و بخش‌هایی از مرکز ایران داشته باشیم.

غفاری در خصوص قوی‌تر شدن مانسون در سال جاری توضیح داد: امسال این جریان به سمت عرض‌های بالاتر جغرافیایی کشیده و مانسون قوی‌تر شده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تغییر اقلیم و خشکسالی‌های امسال موجب تقویت این جریان شده است، با تاکید بر اینکه نمی‌توان اعلام کرد که تقویت این جریان تنها به دلیل تغییر اقلیم است، اظهار کرد: یکی از خصوصیات تغییر اقلیم این است که الگوی بارش را به شدت تغییر می‌دهد که ما در ایران شاهد این تغییر الگو بارش هستیم.

عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی، ادامه داد: تغییر اقلیم، میانگین بارش‌های یک منطقه را به شدت دستخوش تغییر می‌کند، به این صورت که بارش‌ها را تبدیل به رگبار می‌کند؛ یعنی در یک مدت زمان کوتاه، بارش شدیدی رخ می‌دهد و از آنجایی که زمین در فصل خشک تحمل جذب زیادی از بارش را ندارد، به صورت سیلاب بر سطح زمین سرازیر می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه تغییر الگوی بارش نه تنها در ایران، بلکه در کل جهان می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد، گفت: یکی از دلایلی که ما با وجود خشکسالی، شاهد وقوع این بارش‌های رگباری هستیم، این است که در ایران رشته کوه‌های زیادی وجود دارد و این رشته‌کوه‌ها، بارش‌های "هم‌رفتی"‌ را تقویت می‌کنند. نمونه این بارش‌ها، بارندگی روز گذشته در امامزاده داود است.

غفاریان تاکید کرد: هر چه میزان رطوبت و سرعت قائم جو بیشتر باشد، ابرهای تشکیل شده، گسترش قائم بیشتری دارند، ضمن آنکه همراه با رگبار و رعد و برق هستند و بارش‌های آنها نیز سیل آسا خواهد بود.

این محقق حوزه علوم جوی با تاکید بر اینکه تغییر اقلیم در تقویت این جریان مانسونی موثر بوده است، گفت: گرم شدن زمین و امواج گرمایی ناشی از آن موجب شد که جریان کم‌فشار مانسون شبه قاره هند ایجاد شود.

اثرات دو جریان هوایی در کل کشور

عضو هیات علمی پژوهشکده علوم جوی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی با اشاره به بارش‌های اخیر در کشور، با بیان اینکه اثرات مانسون تا مرکز ایران، تهران و قم کشیده شده است، اضافه کرد: بارش‌هایی که در سواحل شمالی کشور رخ داده است، شرایط خاص خود را دارند و ناشی از سامانه‌هایی است که بر روی دریای خزر شکل می‌گیرد و ربطی به جریان مانسون ندارد.

وی با بیان اینکه سامانه خزری در حال حاضر در دریای خزر فعال است و تا روز دوشنبه هفته آینده نیز ادامه دارد، یادآور شد: جریان رطوبت دریای خزر، رطوبت بسیاری زیادی را با خود به سمت سواحل گیلان و مازندران وارد می‌کند و بیشتر بارندگی‌هایی که در این استان‌ها صورت می‌گیرد، ناشی از جریانات دریای خزر است، ولی بارش اخیر تهران ناشی از مانسون است.

وقوع مانسون‌های تاریخی در ایران

غفاریان با اشاره به خسارات ایجاد شده ناشی از بارش‌های روز گذشته امامزاده داود و سایر مناطق اظهار کرد: ما نیاز داریم که مناطق سیل‌خیز کشور را شناسایی کنیم و همچنین باید پوشش گیاهی این مناطق غنی شوند. در صورت غنی‌شدن پوشش گیاهی مناسب ‌در این مناطق، تا حدود زیادی جلوی وقوع سیلاب‌های مهیب گرفته می‌شود.

وی ادامه داد: باید توجه ‌شود شرایط اقلیمی مناطق و شرایط توپوگرافی سطح زمین به گونه‌ای است که همواره ما با این سیلاب‌ها مواجه هستیم؛ همانند سیلابی که در سال مرداد ۱۳۶۶ در تجریش رخ داد.

این عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی به وقوع مانسون‌های تاریخی در کشور اشاره کرد و گفت: ایران در حدود ۶۸ سال قبل مانسون شدیدی را تجربه کرده است و این واقعیت تاریخی نشان می‌دهد که تنها تغییر اقلیم در وقوع این سیلاب تاثیر گذار نیست، بلکه تغییر اقلیم این این جریان‌ها را تشدید می‌کند و نمی‌توان گفت این برای اولین بار است که در ایران شاهد تقویت جریان‌های مونسونی هستیم.

غفاریان با تاکید بر اینکه ما همواره در مردادماه باید انتظار این بارش‌ها را داشته باشیم، ادامه داد: نباید فراموش کرد که تغییر اقلیم می‌تواند هم تعداد دوره‌های بازگشت پدیده‌های ناشی از تغییر اقلیم را کوتاه‌تر و هم شدت آن را افزایش دهد.